Hombeek, 28 februari 2010. Er kwamen al heel wat reacties op de artikels over de oorlogsgeschiedenis van Hombeek. We geven graag wat feedback aan onze lezers.
Na 67 jaar ring terug
In deel II hadden we het over de B-17F-90-BO 42-30202 van 388BG 563BS die op 30 juli 1943 te Berlaar was neergekomen. 2/Lt Wallace M. Soderberg (bommenrichter) en S/Sgt Donald M. Boyd (staartschutter) konden een tijd aan de Duitsers ontsnappen, ondermeer dankzij de Hombeekse priester Adolf Nobels en de Rijmenamse Jessie Van Dromme.
Bij Basil Van Dromme, een zoon van Jessie, bracht de research voor de artikels over Hombeek heel wat emoties naar boven. Basil: “Jongens toch, wat brengt dit toch allemaal in een mens los. En ik was dan niet eens rechtstreeks betrokken bij dit oorlogsgebeuren. Mijn moeder en vader spraken er zeer zelden over, zeker niet met andere mensen. Een vijftiental jaar geleden is er nog een vriend van Donald Boyd bij mijn oude moeder geweest met groeten van hem. Ze was toen reeds erg hulpbehoevend en natuurlijk was zij de kluts kwijt en stond ze eerst weigerachtig tegen deze voor haar onbekende persoon. Mijn echtgenote en schoonzus hebben die man dan opgevangen”.
 | De ring en de armband die door Basil werden terugbezorgd aan staartschutter Donald Boyd. Een fantastisch gebaar van Basil. (Foto Basil Van Dromme) |
Basil had me eerder al verteld dat zijn vader de militaire kledij van Donald had begraven onder bomen in de Rijmenamse bossen. Na publicatie van onze artikels had hij nog een verrassing in petto. Basil: “Maar wat meer is, in de nalatenschap van mijn ouders vond ik een ring en een armband van Donald. Op de achterkant van de armband stond het militair registratienummer van Donald. U weet dat alles moest verdwijnen en dat hij hier burgerkledij kreeg, dus ook deze armband en ring (verlovingsring?) moesten verstopt worden”.
Hangar Flying bracht Basil terug in contact met de dochter van Donald, na 67 jaar werden de juwelen terugbezorgd. Het hoeft niet gezegd dat Donald Boyd en zijn familie erg opgetogen waren over het gebaar van Basil. Met Donald gaat alles prima. Op 29 januari 2010 verliet hij het ziekenhuis na een hartoperatie en hij herstelt zeer goed.
 | Donald Boyd tijdens een airshow bij een B-17. (Foto Boyd) |
Gent
Donald Boyd vertelde ons dat hij in Gent was neergekomen, maar dat werd door ons betwijfeld. Ward De Kempenaer van de heemkring in Hombeek schreef ons: “Ik twijfel ook dat Donald in Gent is neergekomen. Wat mij opvalt is, dat de plaats over gezegd werd dat Geets ooit piloten zou hebben opgevangen, grenst aan het gehucht “Regulaer” wat algemeen in Hombeek bekend is als “Klein Gent”. Dat zou niets temaken hebben met de stad in Vlaanderen maar met een perceel landbouwgrond dat “De Gent” heette. Misschien is Donald zich dat blijven herinneren?”
Halifax tussen Hombeek en Leest
Alle bemanningsleden van de Halifax Mk II JD259 NP-R die op woensdag 23 juni 1943 om 02.30 uur neerkwam op de grens van Hombeek en Leest kwamen om het leven. Dat de Duitsers iedereen op afstand hielden is volgens Frans Leen een bewering die niet klopt. Frans: “Als dertienjarige heb ik vele uren doorgebracht in het wrak om al wat maar enigszins aantrekkelijk was of leek, los te schroeven. Zo heb ik uren gezwoegd om een groot cockpitraam vrij te krijgen. Een koptelefoon (onvoorstelbaar gegeerd) en een bebloede landkaart waren trofeeën die ik slechts hoefde op te rapen. Op ons verlanglijstje stonden ook aluminiumbuizen, draden en plexiglas. Meerdere wieltjes met kabelgeleiding heb ik ook meegenomen tijdens mijn rooftocht. Eerlijkheidshalve moet ik hieraan toevoegen dat mijn neef René oneindig veel waardevoller materiaal wist te bemachtigen. omdat hij met veel kennis van zaken oordeelde wat de moeite was om als buit mee te nemen”.
 | Hombekenaar Alfons Van San meldde dat hij thuis nog een loop van een Browing .50 had liggen uit de B-17 die is neergekomen in de Kattestraat. Thuis hadden ze veel onderdelen van het toestel omdat de vader als garagist een grote interesse had voor techniek. Het stuk is 91 cm lang en draagt de tekens “250 LNT”. Alfons heeft het waardevol onderdeel geschonken aan de lokale heemkring. (Foto Ward De Kempenaer) |
Debie in de Kattestraat
De B-17 G-80-BO “Debbie” 43-38250 van 306BG 368BS maakte op woensdag 10 januari 1945 een noodlanding in de Kattestraat. De bemanning overleefde de crash. We laten terug Frans Leen aan het woord: “De militairen die met de bewaking waren belast, wierpen tot onze grote wanhoop een massa waardevolle spullen zoals koptelefoons en microfoons in een aangestoken vuur en joegen ons meestal snel weg. Van zodra die militairen vertrokken konden we met veel geestdrift aan de slag. Je houdt het niet voor mogelijk, maar bij deze crash was er een ware wedijver om het meeste mitrailleurkogels te bemachtigen. Met ware doodsverachting gingen we de kogelkoppen loswrikken, het kruit op een hoop gieten en in brand steken. Tientallen slaghoedjes brachten we met een gepaste hamerslag tot ontploffing. Jeugdige dwaasheid!
Enkele feiten zijn me heel levendig bijgebleven. Een militair schoot met zijn wapen naar een overvliegende V-1, zonder gevolg. Met een harde smak werd ik van de vliegtuigvleugel geblazen door de luchtverplaatsing die ontstond door de neerstortende V-1 nabij de Torekens. Naar jaarlijkse gewoonte speelden we toneel in het patronaat en in het toneelstuk “SOS Victrix” had het verongelukte luchtschip gestalte gekregen dankzij recuperatie van vliegtuigonderdelen uit de Kattestraat”. Tot zover Frans Leen. In Hombeek wordt de geschiedenis van de crashes in ieder geval verder uitgespit en dat doet ons plezier.
Info Dany Mertens (28 juli 2014)
Mijn grootvader heeft Donald M Boyd en Wallace Soderberg enkele nachten onderdak gegeven. Onze familie is nog in het bezit van deze foto van de piloten, getrokken aan de achterdeur van de hoeve van mijn grootvader in Itegem. De foto is helaas slecht van kwaliteit.
Achter Boyd en Soderberg is de heer Theophiel (Phil) Gijsbrechts te zien. Hij was gedurende een jaar ondergedoken bij mijn grootvader omdat hij gezocht werd door de Sipo-SD (Gestapo).
Phil is Wallace Soderberg gaan ophalen in Putte en heeft hem begeleid naar Itegem. Daar heeft Wallace zijn compagnon Donald Boyd terug ontmoet. Het was de bedoeling om hen naar notaris Caluwaerts te brengen maar wegens onraad zijn ze tijdelijk ondergedoken bij mijn grootvader Alfons Serneels. Phil heeft Wallace een ‘zondags kostuum’ bezorgd. Van Donald weet ik het niet.
Volgens mijn moeder zouden de twee piloten samen met Phil met de tram naar Mechelen gereden zijn. Volgens de verklaring van Phil reden ze samen met de fiets naar Humbeek. Misschien kloppen beide verklaringen en verliep de ontsnapping in twee fasen. Daarna ging het blijkbaar met de ontsnappingsroute Comète naar Brussel en verder. Ze zijn helaas, samen met anderen, opgepakt in Parijs.
Enkele kopstukken van het verzet en de ontsnappingsroute werden door de GFP opgepakt en na ondervraging ter dood veroordeeld en gefusilleerd. Phil Gijsbrechts werd bij verstek ter dood veroordeeld omdat hij ondergedoken was. Mijn grootvader was gelukkig niet gekend bij de Gestapo.
Gijsbrechts is dan aan het hoofd gekomen van een verzetsgroep in Heist-op-den-berg terwijl hij nog steeds bij mijn grootouders verbleef. Mijn grootvader had een geheime kamer gemetst op de hooizolder en die bedekt met hooi. Via een opening in de muur stond de kamer in verbinding met een slaapkamer. Daar kon het gat afgedicht worden met een kleerkast.
 | De foto is getrokken aan de achterdeur van het huis van mijn grootouders. Tegen de muur staat Celine. De dochters Celine, Jeanne, Mia en Gaby (mijn moeder) konden zelf foto’s ontwikkelen via contactafdruk. Mijn moeder weet echter niet meer of deze foto hun werk was. (Archief Dany Mertens) |
Mijn tante Celine had ook een pasfoto van een Canadese piloot Arthur Fay die in 1942 ontsnapt is aan de Duitsers, eveneens via Comète. Mogelijk heeft zij de foto van Phil gekregen want ik heb tot nog toe geen gegevens gevonden die wijzen op een verblijf van deze piloot bij mijn grootouders. Mijn grootvader heeft wel, naast een attest van het Amerikaans leger, ook een attest van het Engels leger ontvangen voor het helpen van ‘sailors, soldiers and airmen’. Als hij effectief bij de ontsnapping van de Canadees zou betrokken zijn, zou dit in de Engelse archieven moeten terug te vinden zijn. Hoe ik daar mijn weg moet zoeken weet ik nog niet.
Mijn moeder (93 jaar) en mijn tante Jeanne (99 jaar) zijn nog in leven en gezond. Mijn moeder (°1920) was ongeveer even oud als de piloten die twee dagen bij hen thuis verbleven.
Dank aan Bart Beckers, Ward De Kempenaer, Frans Leen, Basil Van Dromme, Alfons Van San en de familie Boyd.
Donald M. Boyd overleed thuis, op zondagnamiddag 1 februari 2015. We lezen in zijn overlijdensbericht:
Don was born in Groveland on March 4, 1923, the oldest son of the late William J. and Gladys (Morris) Boyd. On October 1, 1949, he was married Elizabeth J. Smith, who predeceased him on April 21, 2013. He was also predeceased by a sister, Mary E. (Betty) Sauerbier, and brothers Clyde A. William J. and Gerald T. Boyd.
Don served his country during World War II, enlisting in the Army Air Corps in 1942 and was assigned to the Eighth Air Force 388th Bomb Group. He served as a B-17 Tail Gunner for three missions. He was a POW for 23 months. Don was a self-employed shoe retailer operating Boyd’s Shoe Store Dansville for 31 years, he was also a part-time School Bus driver for the Dansville Central School District for 38 years. He was an avid golfer, recording two holes- in-one at his home course Brae Burn. Don was a sports enthusiast, he lettered in football, basketball and baseball in High School. He enjoyed bowling, fishing, hunting, and card games. He was honored to be inducted into the Dansville High School Athletic Wall of Fame in 2005.
He is survived by his children, Dr. Ronald J. (Mary Kate) Boyd, Mary Lynn (Gregory) Kuebler, and Linda J. Boyd, his sisters, Sarah Jean Mc Kay and Joyce A. Mothorpe, sister’s in law Helen V.(Dolly) Boyd and Marilyn Boyd, four grandchildren; Meghan E. (Thomas) Kelly, Dr. Colleen P. Boyd, Kathryn L. (Nicholas) Drogo and Gregory Boyd Kuebler.’
Interment with full military honors at Holy Cross Cemetery Dansville. Don’s was a life well lived; He was a shining example of why Tom Brokaw labeled them, “The Greatest Generation.”
Frans Van Humbeek
