Sint-Truiden, 31 maart 2010. Frank De Winne was tot voor enkele jaren inwoner van Sint-Truiden. Het stadsbestuur kon hem overtuigen om zijn voormalige stadsgenoten mee te laten genieten van zijn ruimtereizen. Op 31 maart om 18.30 uur opende Frank De Winne in het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem een fototentoonstelling over zijn ruimtereis. Daarna trok het gezelschap naar de Academiezaal voor een voordracht.
Historisch Centrum
De foto’s in het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem tonen alle aspecten van een ruimtevlucht. Sommige prenten zijn opgehangen, andere zitten overzichtelijk in grote fotoboeken. We zien beelden van de assemblage van de ruimtetuigen, van de training van de astronauten en van de landing, zelfs van het tandenpoetsen en van de vele Russische tradities die voor de start en na de landing in ere worden gehouden.
 | V.l.n.r. Lena Clarke, Frank De Winne, Ghislain Theunissen en Luc Vanhove. Lena is de partner van Frank De Winne. Ghislain en Luc zijn respectievelijk voorzitter en erevoorzitter van het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem. |
Luc Vanhove, erevoorzitter van het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem: “We zijn trots omdat we de foto’s van Frank De Winne als eerste mogen tentoonstellen. We selecteerden 840 foto’s uit maar liefst 2.400 opnamen. Het was een hele prestatie van ons team want we hadden maar een drietal weken om deze tentoonstelling op te bouwen”.
Burgemeester Ludwig Vandenhove (sp.a) van Sint-Truiden: “Na de sluiting van de luchtmachtbasis van Brustem vond het museum onderdak in de kelders van deze abdij. Het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem is nu elf jaar open. We zouden het uitgebreid moeten vieren want onze vrijwilligers behalen hier ondanks de beperkte middelen zeer mooie resultaten. Jaarlijks halen ze zo’n zesduizend bezoekers naar deze abdijsite. Op het stadsbestuur kunnen jullie zeker blijven rekenen. Aan de “stars and stripes” die hier aanwezig zijn doe ik graag een oproep om dit soort van musea en hun vrijwilligers extra te ondersteunen. Ik denk dat ook defensie de plicht heeft om zorg te dragen voor militaire archieven en erfgoed”.
 | Burgemeester Ludwig Vandenhove was natuurlijk trots om zijn voormalige stadsgenoot te mogen verwelkomen. Vandenhove is ook federaal volksvertegenwoordiger en voorzitter van de kamercommissie voor landsverdediging. |
Lezing
De Academiezaal in hartje Sint-Truiden is, net zoals het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem, een onderdeel van de vroegere benedictijnenabdij. De zaal was natuurlijk een schitterende locatie om een man als De Winne te ontvangen. Bij een korte film gaf Frank De Winne een uiteenzetting over zijn ruimtereis. Het was zijn eerste publieke voordracht na zijn ruimtevlucht van vorig jaar.
Ook in de Academiezaal werd Frank De Winne ingeleid door burgemeester Ludwig Vandenhove. De burgervader vertelde dat Sint-Truiden zich wil profileren als de meest militairvriendelijke stad van België. Dat is geen holle belofte, het comité Burgerlijke-Militaire Samenwerking (BMS), onder leiding van voormalig korpscommandant Jacques Waldeyer en Kolonel (o.r.) Emile Schoofs, brengt regelmatig militairen, oud-militairen en burgers samen. Er is een nauwe samenwerking met Saffraanberg en Beauvechain. De komst van Frank De Winne past perfect in het kader van de BMS. De Winne vond het duidelijk erg aangenaam om in Sint-Truiden te komen spreken, voor een zaal met heel wat bekende gezichten uit de Luchtmacht.
 | Van 27 mei 2009 tot 1 december 2009 verbleef Frank De Winne voor de tweede maal in de ruimte. In zijn voordracht in de Academiezaal benadrukte hij meermaals hoe belangrijk teamwork wel is in de kleine ruimte van het International Space Station (ISS). |
De Winne: “Het ISS-station is nu twee voetbalvelden groot. Er zijn permanent zes mensen aanwezig. ’t Is echt prettig om daarboven bezoek te krijgen van andere astronauten. Eigenlijk is het een beetje zoals thuis, gasten zijn welkom en na het bezoek is het tijd om terug eens grondig op te ruimen.
We werken daar probleemloos samen met verschillende culturen. Neem nu de robotarm. Daarmee moest een Japanse satelliet vastgenomen worden. Er was een Amerikaanse astronaut bij betrokken, als Belg had ik de controle, een Canadees hield de veiligheid in de gaten en dit onder het commando van een Russische astronaut. Allemaal lachende gezichten, geen probleem met de verstandhouding. Maar het Belgische BHV-probleem uitleggen, daar ben ik niet in geslaagd. Waarom lukt een internationale samenwerking en hebben we nationaal zoveel problemen?”
Er kwamen heel wat vragen over het samenleven en werken in een kleine ruimte. De Winne: “Al mijn collega’s zijn experts, die mannen en vrouwen hoef je niks te leren. Als commandant moet je er vooral voor zorgen dat de optimale werk- en leefcondities worden gecreëerd. Ik ging regelmatig op de thee bij de Russische collega’s, als er problemen zijn dan kom je dat op zo’n momenten wel te weten. Ik kan terugkijken op zoveel prettige momenten, zoals het naar de kapper gaan. Ook in de ruimte moet je haar geknipt worden. ’t Was ludiek als de ex-luchtmachters hun kapsel bijgeknipt werd door de ex-landmachters, maximum 3 mm lang mochten de haartjes zijn!”
Een jongeman in de zaal vroeg aan Frank hoe hij zich waste in de ruimte. De Winne: ”Zie je dit flesje mineraalwater staan? Dat is ongeveer 25 centiliter water. In de ruimte is dat voldoende voor een wasbeurt. Met het ene washandje zepen we ons in, met het andere wrijven we de zeep weg. Daarna hangen we de washandjes te drogen zodat het aanwezige vocht nog grotendeels gerecycleerd wordt. Maar liefst 70% van het afvalwater wordt gerecycleerd, inclusief de urine. We leven daar in een bijna gesloten circuit en testen technologieën uit die voor de aardse omgeving heel bruikbaar kunnen worden”. Waarna moderator Jacques de jongeman toch maar aanraadde om ’s ochtends tijdens de aardse douche meer dan 25 centiliter water te gebruiken. Op alle vragen werd door De Winne zeer begrijpbaar geantwoord, dat is een eigenschap die je vooral vindt bij de echte deskundigen. Persoonlijke vragen, zoals over het geloof, werden diplomatisch uit de weg gegaan. Ook dat siert onze Belgische astronaut.
 | Na de lezing kon het publiek vragen stellen aan de astronaut. De zaal zat stampvol. Omwille van de grote belangstelling moesten de reservaties zeer snel worden stopgezet. Dit alles bewijst hoe populair Frank De Winne wel is en hoe zowel lucht- als ruimtevaart het publiek blijft boeien. |
Een reis naar Mars is volgens De Winne op korte termijn ondenkbaar. De Winne: “Voor uw gezondheid moet je niet naar de ruimte gaan. In een ruimtestation wordt je op één dag blootgesteld aan de straling die je op aarde in één jaar te slikken krijgt. De kans dat een astronaut die naar Mars vliegt kanker zou krijgen is momenteel zeer groot, tussen de 30 à 70%. Geen enkele astronaut wil zo’n risico nemen. Een rechtstreekse vlucht tussen de aarde en Mars zou teveel energie vergen, binnen 10 à 15 jaar zal de mens als tussenstap terug naar de maan gaan. Het huidige ruimtestation blijft waarschijnlijk operationeel tot 2020-2028. Ondertussen zal de politiek zoeken naar meer partners die hun steentje willen bijdragen voor de studie van de ruimte. Niettegenstaande de soms gespannen internationale betrekkingen staan heel wat landen klaar om mee te werken aan projecten in de ruimte.”
Frank De Winne was de eerste Europese commandant van het ISS, en dat was echt geen toeval. We geloven de oud-luchtmachtcollega’s van Frank als ze bevestigen dat de man bijzondere kwaliteiten heeft. Zulke mensen moeten we in België koesteren. Het was ook treffend op welke huiselijke, ontspannen en eenvoudige manier De Winne en zijn gezin een plaats kreeg tussen de militairen en de vroegere stadsgenoten van Sint-Truiden. De burgemeester en het aanwezige publiek waren het er roerend over eens dat De Winne ook het ereburgerschap van Sint-Truiden verdiende.
 | Lena Clarke tijdens de signeersessie. De opbrengst gaat naar Unicef. Daarover zei De Winne: “Ik steun Unicef omdat die organisatie zich inzet voor mensen die heel wat minder kansen gekregen hebben dan ikzelf”. |
Lena Clarke, de echtgenote van Frank De Winne, stelde in Sint-Truiden haar boek voor, “Mijn countdown, een ongewone kijk op een buitengewone ruimtevlucht”. Het wordt uitgegeven door www.davidsfondsuitgeverij.be en de opbrengst gaat integraal naar Unicef. De Winne is ambassadeur van Unicef België. Ook “Het ruimtedagboek van Frank De Winne. Dagelijks leven in het ISS” van Herman Henderickx, Tijs Mauroo en Boudewijn Van Spilbeeck was er te koop, een uitgave van www.vanhalewyck.be. De bekende VRT-ruimtevaartjournalist Herman Henderickx zat trouwens in het gastenpanel.
 | Zij die de voordracht hebben gemist moeten beslist het museum bezoeken. De tentoonstelling in het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem (Diesterstraat 1 te Sint-Truiden) is gratis vanaf 1 april tot 31 oktober 2010, ieder weekend en op feestdagen van 14 uur tot 17 uur. |
Frans Van Humbeek
Foto’s: Paul Van Caesbroeck
