Brasschaat, 19 juni 2010. Honderd jaar geleden werden in Brasschaat de werken aangevat voor het eerste militaire vliegveld van België. Het eeuwfeest werd door de vzw Koninklijke Aeroclub Brasschaat (KACB) gevierd met een Fly-In.
 | Herinnering uit de beginjaren van het vliegveld. (Archief Jean-Pierre Lauwers) |
Geschiedenis
Met Jan Thiers, ondervoorzitter van de KABC, wandelden we door de tentoonstelling over de geschiedenis van het vliegveld. De eerste foto’s van vliegveldgebouwen in de heidevlakte van Brasschaat-Polygoon dateren uit 1910. Voordien was de plek al gebruikt door de ballons van de Werkers- en Luchtschipperscompagnie (Compagnie des Aérostiers) . De School Militaire Luchtvaart (Ecole d’Aviation Militaire) werd geopend in 1911. Ltn. Georges Nélis begon vanaf november 1911 in het grootste geheim proeven uit te voeren met het schieten vanuit vliegtuigen. In augustus 1912 werd hier op het Europese vasteland voor het eerste een Lewis-machinegeweer gedemonstreerd, vastgemaakt in een Farman. Nélis was de man die in 1919 aan de basis lag voor de oprichting van SNETA, vanaf 1923 opgevolgd door SABENA.
 | Het terrein wordt zowel gebruikt door de zweefvliegtuigen als de motorvliegtuigen. |
Tussen de twee wereldoorlogen werd het veld vooral gebruikt om officieren in te wijden in de luchtwaarneming, belangrijk voor de veldartillerie. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Brasschaat bekendheid door de aanwezigheid van het Licht Vliegwezen. In mei 2006 stopte defensie de vliegactiviteiten in Brasschaat. Als we hier rondlopen missen we nog altijd het geluid van de Britten Norman of Agusta. De verkeerstoren staat er verlaten bij, prachtige vliegtuigloodsen worden nu gebruikt voor vrachtwagens.
 | Jan Thiers (links, ondervoorzitter KABC) en Erik Van Houwe (voorzitter KABC) waren best tevreden met het aantal bezoekers. |
Aeroclub
Erik Van Houwe, de enthousiaste voorzitter van de vzw Koninklijke Aeroclub van Brasschaat (KACB, www.aeroclub-brasschaat.be) vertelde ons dat de vereniging in 1950 ontstond in de schoot van het Lichte Vliegwezen. Nadat eerst een terrein in Heide-Kalmthout was beloofd en nadien werd geweigerd, vond de club een definitief onderkomen op het militair domein van Brasschaat-Polygoon. Ze begon als modelvliegclub doch een dergelijke club is er nu niet meer gevestigd. Geleidelijk heeft de aeroclub zich ontwikkeld tot één van de grootste vliegverenigingen in België met ongeveer 200 leden. Een derde van de leden doet hier aan zweefvliegen, twee derde aan motorvliegen. Dankzij een eigen vloot van moderne en klassieke toestellen kan zowel het motor- als het zweefvliegen op het hoogste niveau worden beoefend.
Groen
Wilfried Remans van het coördinatiecomité van de Fly-In benadrukte de goede samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Vroeger werd het veld een achttal keer per jaar gemaaid. Vermits planten niet de kans kregen om te bloeien was het ecologisch belang van het veld eerder beperkt. Nadat het Licht Vliegwezen de activiteiten had stopgezet werd het beheer van het terrein overgedragen aan de KACB en het Agentschap. Er wordt minder gemaaid en men probeert de bodem te verschralen, zelfs orchideeën komen hier terug tot bloei. Naast een prachtig vliegveld heeft Brasschaat nu ook een ecologisch waardevol grasland. De samenwerking loont.
 | Het Agentschap voor Natuur en Bos (www.natuurenbos.be) had een eigen stand in de tentoonstelling over de geschiedenis van het vliegveld. |
Ter gelegenheid van het eeuwfeest werd de voortreffelijke brochure “100 jaar vliegveld van Brasschaat” uitgegeven. Daarin schrijft Guy Heutz (regiobeheerder van ANB): “… Het grasland wordt ook door Europa erkend als een te behouden en beschermen natuurparel. Dit alles met dank aan de vliegeniers met wie het allemaal begon.”
Classic Wings
Hangar Flying keek vooral uit naar de aanwezigheid van Classic Wings of Belgium vzw (CWoB, www.classic-wings.be). CWoB werd op 1 januari van dit jaar opgericht door vijf Belgische luchtvaartenthousiastelingen, nl. Peter Celis, Hansi De Ridder, Koen Staut, Rienert Vanackere en Frédéric Vormezeele. Zij vormen het bestuur van de vzw. De bekende warbird-piloot Frédéric Vormezeele is de aanvoerder van het team. Hij is ook zaakvoerder van FAST bvba (www.fastaero.be), een bedrijf dat warbirds restaureert en onderhoudt en ook specifieke trainingen organiseert voor piloten die zich willen bekwamen in het vliegen met dergelijke toestellen. Wat de structuren betreft zijn FAST en CWoB twee onafhankelijke organisaties. Ze vullen elkaar perfect aan en zijn zelfs complementair. Beiden streven ernaar om hier in België een competentiecentrum te worden voor warbirds, zeg maar een Belgisch “Duxford”. Voorlopig is het nog zoeken naar een vliegveld van waaruit zowel Classic Wings of Belgium als FAST hun activiteiten verder kunnen uitbouwen.
 | De toffe bende van Classic Wings of Belgium. V.l.n.r. Frédéric Vormezeele, Jan van der Flier, Eric Vormezeele, Koen Staut, Peter Celis, Rienert Vanackere, Hansi De Ridder, Juan Blasi en Kris Van den Bergh. Erelid Eric Vormezeele is zeker de grondlegger van deze vereniging. Kijk naar de stralende gezichten en je zal zien dat al deze piloten zich een beetje de “zonen” van Eric voelen. |
Peter “Celle” Celis is piloot bij de Belgische Luchtmacht en een van de oprichters van CWoB. Peter: “Onze vereniging heeft tot doel historische vliegtuigen in ere te houden en te laten vliegen. Onder de leden zitten vooral ervaren piloten en eigenaars van oude toestellen. We willen de kennis en ervaring onder onze leden delen om op die manier de hoogste vliegstandaarden te garanderen. CWoB biedt bijstand wanneer eigenaars en gebruikers wensen deel te nemen aan airshows, door alle administratieve taken vereist door airshow-organisatoren te vervullen.
De hoge opkomst op airshows en Fly-Ins, zoals hier in Brasschaat, toont aan dat het demonstreren van warbirds en oldtimers geliefd blijft bij het grote publiek. CWoB zal er steeds naar streven om in België een werkbaar klimaat te scheppen voor het gebruik en de instandhouding van historische vliegtuigen. We willen ervoor zorgen dat toekomstige generaties nog volop zullen kunnen genieten van allerlei historische vliegtuigen in de omgeving waarin ze thuishoren, namelijk het luchtruim. Alle eigenaars en gebruikers van warbirds of historische, oude en klassieke vliegtuigtypes die regelmatig gevraagd worden op vliegshows zijn welkom als lid van CWoB”. Tot zover Peter Celis.
CWoB kan ook als tussenpersoon optreden tussen individuele eigenaars en gebruikers van oude vliegtuigen of groepen enerzijds, en officiële Belgische luchtvaartinstanties, vliegveldbestuurders, verzekeringsmaatschappijen en dergelijke anderzijds. Ook advies en bijstand in allerlei legale materies kan via CWoB ingewonnen worden.
CWoB is beslist geen groep waaghalzen die een loopje nemen met de reglementering, wel een team van goed opgeleide luchtvaartexperts. Een van hen is Kris Van den Bergh. De man kan in de luchtvaart al een aardig gevuld curriculum vitae voorleggen. Hij vliegt nu met Airbus A320 bij Thomas Cook. Omwille van de economische crisis staan in de Verenigde Staten heel wat warbirds te koop en Kris kocht een North American T-28 Trojan (info Trojan www.aeropedia.info/web/content.php?article.1000925). Zijn Trojan was op 19 maart 2010 in een container aangekomen op de luchthaven van Antwerpen (zie artikel van Willem Rongé in Aeronews of Belgium, mei/juni 2010) en aldaar vliegklaar gemaakt. Vandaag maakt Kris zijn eerste vlucht met de Trojan, samen met een Amerikaanse instructeur. Alvorens in Brasschaat te landen had hij enkele landingen geoefend in Zoersel. Voor Kris was het een hele ervaring. De man was duidelijk tevreden over de prestaties en het vlieggedrag van zijn prachtige warbird. Een Amerikaanse instructeur die Kris begeleidt bij de eerste vluchten, prees ook het technisch werk dat in Antwerpen aan het toestel was verricht.
 |
| Toen de we de Fly-In op zaterdag 19 juni bezochten stond deze vereniging opvallend in de flight line met enkele exclusieve kisten (Stearman, twee Harvards, Trojan en Buchon). |
Volgende toestellen en eigenaars hebben zich al aangesloten bij CWoB:
*AT-16D Harvard, Fiat G.46 Monoposto, Me 109 Buchòn (Eric Vormezeele)
*P-51D Mustang (Scandinavian Historic Flight, gevlogen door Frédéric Vormezeele)
*T-28B Trojan (Kris Van den Bergh)
*TF-51D Mustang, DHC-2 Beaver, AT-16D Harvard, PC-7 (Jan van der Flier)
*PT-13D Stearman (Juan Blasi)
 | De verkeerstoren is niet meer in gebruik sinds het Licht Vliegwezen het vliegveld van Brasschaat (EBBT) heeft verlaten. |
Toekomst?
Op het grasveld van de Fly-In stonden naast de toestellen van CWoB heel wat vliegtuigen die ooit nog op Brasschaat hadden gevlogen, zoals een Britten Norman Islander die nu dienst doet bij de Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee (BMM). We telden een vijftigtal bezoekende vliegtuigen. Het succes van dit evenement is misschien een goede reden om geen decennium te wachten alvorens nogmaals een Fly-In te organiseren. Inderdaad, zoiets vraagt heel wat vrijwilligerswerk maar blijkbaar kan de KACB rekenen op de blijvende samenwerking met defensie. Ook burgervader Dirk De Cort van Brasschaat wil de goede samenwerking tussen de vliegclub en zijn gemeentebestuur blijven bestendigen. Brasschaat is een van die vliegvelden waar Hangar Flying zich zeer goed thuis voelt.
 | De oude paardenstallen van de artillerie zijn typerend voor dit vliegveld. Een van deze gebouwen werd grondig onder handen genomen door de KABC. Hierin bevindt zich ondermeer het atelier van de zweefvliegtuigen. |
Frans Van Humbeek
Foto’s: Paul Van Caesbroeck
