Marke, 26 november 2010. Het sneeuwde en het was bitter koud toen we aankwamen in het ontmoetingscentrum De Marke. Maar binnen was het lekker warm en aangenaam om te praten met zoveel geïnteresseerden die naar de voorstelling kwamen van het boek “De luchtaanvallen op Kortrijk en Wevelgem 1940-1945” en naar de vooropening van de gelijknamige tentoonstelling.
 | In de lucht en op de grond Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het rangeerstation van Kortrijk en het vliegveld van Wevelgem meermaals gebombardeerd. In zijn nieuwste boek analyseert Dirk Decuypere de luchtaanvallen van de Duitse, Britse en Amerikaanse luchtmacht op deze doelwitten. Opvallend in zijn boek is hoe hij de unieke luchtfoto’s van de bombardementen naast de foto’s plaatst van de vernielingen en het leed dat op de grond werd aangericht. De bemanningen brachten na hun terugkeer gedetailleerd verslag uit van hun bombardementen. Deze verslagen vergeleek Dirk met de soms tragische getuigenissen van getuigen op de grond. De auteur kon ook verschillende bemanningsleden contacteren die de bombardementsvluchten hadden meegemaakt. |
 | Dirk Decuypere schreef al verschillende boeken over de luchtoorlog boven West-Vlaanderen in WOII (De RAF-aanvallen op de elektriciteitscentrale van Comines, Vermist boven Vlaanderen, …) |
Dirk schrijft ook over de vliegtuigen en hun bemanningen die door het luchtafweer of door de jagers werden neergehaald. Zij die overleefden kwamen in krijgsgevangenschap terecht of kregen hulp van het verzet.
 | Zeer veel belangstelling voor het boek en voor de gelegenheidstentoonstelling. In de zaal stond o.a. een opgegraven Messier-hoofdlandingsgestel van de Handley Page Halifax III LW394 die op 9 februari 1945 neerkwam in Voormezele. Het onderdeel werd anno 2000 geborgen door de groep Huyghe-Decuypere en keert na de gelegenheidstentoonstelling terug naar het FAS-museum in Wevelgem. |
Samenwerking
Dirk is een team player. ’t Is niet alleen zijn echtgenote die hem steunt (“ze kan ook een boek schrijven over een echtgenoot die een boek schrijft”) maar ook de War Association to Remember Belgium FV, het stadsbestuur en natuurlijk de Groep voor Luchtvaartarcheologie Huyghe-Decuypere. Wim Huyghe, de research partner van Dirk, verdient alle lof voor de prachtige manier waarop opgegraven stukken een plaats kregen in de tijdelijke tentoonstelling. Zelfs zeer ervaren luchtvaartarcheologen keken in de tentoonstelling met bewondering naar de met veel ijver en geduld schoongemaakte onderdelen.
 |  | |
| De Rolls Royce Merlin 45 (1.470 pk) van Spitfire Mk Vb (BM261 – 313 Sqn) waarmee de Tsjech Karel Pavlik zich op 5 mei 1942 in de zuidelijke flank van de Kemmelberg boorde, langs de Lettingstraat op de grens Loker – Dranouter. Het toestel werd door de groep Huyghe-Decuypere geborgen op zondag 29 juni 1997. (Foto Bart Beckers) | De schoongemaakte motor van Spitfire Mk Vb BM261. Het is duidelijk dat er heel wat werk er expertise nodig is geweest om hem terug te doen glanzen. |
De eerste exemplaren
Vijf exemplaren van het boek werden tijdens de officiële voorstelling geschonken aan getuigen of familieleden van bemanningsleden die het bombardement van Kortrijk op 20-21 juli 1944 hadden meegemaakt. Het eerste boek ging naar André Dierickx. Hij was amper acht jaar toen hij tijdens het bombardement met zijn ouders schuilde in hun kelder. André zat op de schoot van zijn moeder. Een bom viel op het huis, dat instortte. Zijn moeder was op slag dood, André overleefde met lichte verwondingen.
Jackie Skingley nam een boek in ontvangst als dochter van Flight Lieutenant Jack Skingley, de bommenrichter van een Lancaster (97 Pathfinder Squadron) die op de terugweg van Kortrijk boven zee verdween met de voltallige bemanning, hoogstwaarschijnlijk getroffen door een nachtjager.
Jill Moffitt is de dochter van Flight Sergeant Robert Moffitt (460 Squadron RAAF), bommenrichter tijdens de aanval op Kortrijk. Zij vertegenwoordigde samen met haar broer en neef haar 91-jarige vader.
Flight Sergeant Percy Cannings (97 Squadron Pathfinder Squadron) was de rugkoepelschutter in een van de Lancasters die op 20-21 juli 1944 Kortrijk bombardeerden. Hij kreeg zijn boek overhandigd door Roland Lammens, die als kind in een kelder in het centrum van Kortrijk schuilde en wiens vader een flare valscherm had bewaard dat door het 97 Squadron was uitgegooid.
 | Waarnemend burgemeester van Kortrijk Lieven Lybeer (links) en de voorzitter van de War Association Tom Levecque lieten de sirenes loeien, het signaal waarmee de tentoonstelling officieel voor geopend werd verklaard. Lybeer: “Ik ben blij dat ik het boek van Dirk kan lezen en dankbaar dat ik de oorlog niet aan de lijve heb meegemaakt. We mogen gelukkig zijn dat de wereldoorlog aan onze generatie is voorbijgegaan”. |
Tentoonstelling
Tijdens zijn research bezocht de auteur o.a. Reginald Levy. Die las hem een passage voor uit zijn dagboek over de aanval op het rangeerstation van Kortrijk van 14 december 1942. Zijn Mosquito had vier bommen van 500 pond mee. Maar toen hij op de knop drukte om de bommen te lossen bleven ze hangen, ze werden uiteindelijk op de terugweg naar Groot-Brittannië in zee gedropt. Na de Tweede Wereldoorlog werd Levy lijnpiloot bij Sabena. Hij kwam in het nieuws tijdens de kaping van een Boeing 707 in 1972 (zie het artikel van Jean-Pierre Decock). In de tentoonstelling hangt natuurlijk een foto van Levy, naast de honderden andere luchtfoto’s van bombardementen en van de vernielingen op de grond.
 | Geborgen vliegtuigonderdelen in een glazen tentoonstellingskast, telkens met een schets die duidelijk aangaf over welk onderdeel er precies sprake was. |
Uiteraard lagen er heel wat opgegraven onderdelen, telkens netjes gereinigd en voorzien van een tekening waarop duidelijk was aangegeven over welk onderdeel van het vliegtuig het ging. Of er waren onderdelen die geschonken waren door bewoners van de regio, zoals een brandstofpomp die jaren dienst had gedaan in de garage van André Verschaete in Bissegem. Uit de Fondation de Bethune kwam o.a. een unieke affiche die jonge mecaniciens er tijdens de bezetting moest toe aanzetten om via een aanwervingsbureau in Brussel te gaan werken bij Junkers in Duitsland. Kortom, … de tentoonstelling in Marke was beslist een bezoek waard.
Eerbetoon aan monumenten
Op zaterdag 27 november vond er aan het Vliegermonument onder de Leiebrug Bissegem-Marke een herdenking plaats voor de geallieerde bemanningsleden van de RAF en USAAF die omkwamen tijdens de luchtaanvallen op Kortrijk en Wevelgem. Op zondag werden de burgerlijke slachtoffers herdacht bij het gedenkteken op het Sint-Janskerkhof in Kortrijk.
 | De stand van de War Association to Remember Belgium FV, mede-organisator van de tentoonstelling. |
Auteur Dirk Decuypere heeft dit boek in eigen beheer uitgegeven. Voor de zeer verzorgde vormgeving en de druk (offset, genaaid, soft cover) tekende Drukkerij Verraes uit Heule. De 320 bladzijden zijn rijkelijk geïllustreerd. Je kan het boek bestellen door overschrijving van 35 euro (exclusief 5 euro verzending) op rekeningnummer 035-2015961-51 van de auteur. Vemeld duidelijk uw naam en adres. Info: dirk.decuypere@skynet.be
Frans Van Humbeek
Foto’s: Paul Van Caesbroeck
