Casteau, 1 december 2011. Na een vorig artikel over het vliegveld van Casteau bleven de reacties niet uit. De extra informatie die Hangar Flying ontving willen we graag delen met onze lezers.
 | In Deel I schreven we dat tussen mei en juli 1909 een houten loods (14 x 15 meter) werd opgetrokken. Op deze postkaart zien we timmerlui aan het werk aan de vliegtuigloods en het buffet. De kaart werd in Mons afgestempeld op 13 augustus 1909. (Archief Frans Van Humbeek) |
Headquarters
Toen we op 1 november 2011 Casteau bezochten, stonden we nog buiten de perimeter van de sterk beveiligde SHAPE (Supreme Headquarters Allied Powers in Europe). In december 2011 werden we door Dr. Gregory Pedlow, historicus van SHAPE, ontvangen in het eigenlijke headquarters aan de London Avenue in Casteau.
 | Ingang van de vroegere kazerne van Casteau. (Photo SHAPE Historical Office Files) |
In de statige inkomhal, met ondermeer een borstbeeld van Generaal Eisenhower, de eerste Supreme Allied Commander Europe (SACEUR), was het vooral een centraal opgehangen gedenkplaat die mij opviel. Er staat te lezen dat eerste minister Paul Van Den Boeynants hier op 17 november 1966 officieel de werken startte voor de nieuwe basis van SHAPE. Voordien was SHAPE in het Franse Camp Voluceau gevestigd, een vijftal kilometer ten noorden van Versailles. Al in maart 1967 werd de vlag van SHAPE in Casteau gehesen, de werken gingen dus bijzonder snel vooruit. Als we nu door het domein in Casteau wandelen herkennen we inderdaad de prefab bouwstijl van de zestiger jaren. Net zoals in Chièvres werden hier heel wat oude kazernegebouwen respectvol gerestaureerd en voorzien van moderne infrastructuur.
 | De precieze datum van deze luchtfoto is niet bekend maar het beeld is toch wel zeer interessant. We herkennen o.a. de loods/toren van Casteau (3), de startbaan (2) en de kazerne (1). Dit is de locatie van de huidige SHAPE. (Photo SHAPE Historical Office Files) |
De historische dienst van SHAPE houdt zich vooral bezig met de geschiedenis van de internationale organisatie. Enkele oude luchtfoto’s van Casteau sieren de wanden van hun headquarters maar van de vroegere vliegvelden hadden ze vrijwel geen informatie. Toch was deze ontmoeting niet nutteloos. Alvorens de werken voor SHAPE aan te vangen had een fotograaf alle bestaande gebouwen op foto vastgelegd, en precies die foto’s wou SHAPE met ons delen na lezing van ons eerste artikel.
Loodsen
Op het uitgestrekte domein gingen we ook op zoek naar de twee vliegtuigloodsen die dateren van 1914. In tegenstelling tot wat we schreven staan ze niet op het domein van SHAPE maar wel op een klein deel dat nog toebehoort aan de Belgische krijgsmacht, namelijk het Kwartier OLt Vilain op het grondgebied van Nimy (Rue Brisée 307). Wie de eigenlijke verantwoordelijke is van dit domein zijn we nog niet te weten gekomen, de loodsen hebben we dus nog niet grondig kunnen onderzoeken.
 | Loods, controletoren en bar van de Aéro-Club du Hainaut (ACH), airside. Deze foto van de verlaten infrastructuur werd in 1966 genomen. (Photo SHAPE Historical Office Files) |
 | Zicht op de loods en de controletoren van de Aéro-Club du Hainaut (ACH) in Casteau, landside. (Photo SHAPE Historical Office Files) |
Jagdstaffel
Luc Wittemans maakte er ons attent op dat Casteau tijdens WOI vermeld staat als een kortstondige basis van twee Duitse Jagdstaffeln, helemaal aan het einde van de oorlog toen de Duitse troepen volop aan het terugtrekken waren. De Duitse Jagdgruppe 4, bestaande uit Jagdstaffeln 1, 57, 58 en 59 verhuisde:
Jagdstaffel 1 ging op 18 oktober 1918 van Ghlin (bij Mons) naar Casteau,
Jagdstaffel 57 ging op 12 oktober 1918 van Beuvry (Frankrijk) naar Chièvres,
Jagdstaffel 58 ging op 14 oktober 1918 van Beuvry (Frankrijk) naar Chièvres,
Jagdstaffel 59 ging op 18 oktober 1918 van Ghlin (bij Mons) naar ‘Castern’ (vermoedelijk een verkeerde spelling van Casteau). Deze laatste eenheid bleef op ‘Castern’ tot 11 november. De anderen (57 en 58) verhuisden naar Champles (bij Waterloo) op 4 november, 1 vertrok naar Waver op 10 november (bron wijlen Rick Duiven). Het is niet uitgesloten dat nog andere eenheden van Casteau gebruik maakten.
Onderzoek in het Russisch archief van het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis heeft ons niet wijzer gemaakt. Feedback van lezers blijft welkom.
Frans Van Humbeek
Dank aan Dr. Gregory Pedlow en Luc Wittemans.
