Zaventem, 5 juni 2012. Vorige maand kondigde Germanwings, de low-costmaatschappij van de Lufthansa groep, aan dat ze vanaf 20 mei tweemaal daags Brussel zal verbinden met Stuttgart. Vanaf 11 juni zullen er zelfs drie dagelijkse vluchten tussen Stuttgart en Zaventem vliegen. Volgens de commerciële dienst van Germanwings schuilt er veel potentieel in de nieuwe verbinding. Hangar Flying vloog mee naar de hub in Schwabenland en ging een kijkje nemen in Stuttgart-stad.
Exit Lufthansa, Enter Germanwings
Op 10 mei hield Germanwings een persvoorstelling op Brussels Airport waarin de nieuwe route tussen Zaventem en Stuttgart officieel aangekondigd werd. Tien dagen later gingen de Duitsers van start van en naar Stuttgart, met twee dagelijkse vluchten op weekdagen en één vlucht op zondag. Ondertussen werd de frequentie opgevoerd tot 16 wekelijkse vluchten. Lufthansa, die tot en met 16 mei de route tussen Stuttgart en Brussel vloog, had eveneens 3 dagelijkse roundtrips, maar met dat verschil dat Lufthansa Regional Jets zoals de Canadair CRJ-700 en de Fokker 100’s van Contact Air inzette op de verbinding en de prijsvechter het met Airbus A319’s doet die over heel wat meer stoeltjes beschikken. De vraag rijst dan ook: krijgt Germanwings haar toestellen gevuld?
 | Sinds 20 mei zijn de opvallende grijs-geel-bruine toestellen van Germanwings drie maal daags te bewonderen op Brussels Airport. Met een vertrek zowel ’s morgens, in de late namiddag als ’s avonds mikt de maatschappij sterk op zakenreizigers en neemt Germanwings eigenlijk de route over die tot voor kort door Lufthansa gevlogen werd. |
Volgens Betty Van de Nobelen, passenger marketing manager van Brussels Airport, is het niet verwonderlijk dat Germanwings op Zaventem van start gaat. Als we Spanje met de typische charterbestemmingen even achterwege laten, is Duitsland de belangrijkste markt voor Brussels Airport, met een mix van point-to-point traffic en transferpassagiers. Verder zit het low-costsegment duidelijk in de lift en is het tijdens de huidige crisis zelfs de enige niche die erin slaagt om effectief groeicijfers te laten optekenen. Naast Germanwings verwacht men later dit jaar op Brussels Airport ook nog het Italiaanse Air One, eveneens een lagekostenmaatschappij, met een nieuwe dienst naar Venetië.
 | Heinz Joachim Schoettes, hoofd bedrijfscommunicatie van de Duitse prijsvechter, gokt op een hoge bezettingsgraad tussen Brussel en Stuttgart tegen het einde van het jaar. Ongeveer 42% van alle passagiers op Germanwingsvluchten zijn zakenreizigers maar desondanks vervoert de maatschappij ook veel toeristen naar de zon. Germanwings is een sterke speler in Oost-Europa en het Middellandse Zeegebied. |
Heinz Joachim Schoettes, hoofd bedrijfscommunicatie van Germanwings, is ervan overtuigd dat de nieuwe route tussen Stuttgart en Brussel het goed zal doen. Enerzijds zijn er de bestaande zakenreizigers die, aangezien Lufthansa haar lijndiensten heeft geschrapt, nu lichtjes gedwongen worden om voor Germanwings te kiezen wanneer ze naar Stuttgart willen reizen en anderzijds hoopt Germanwings ook de nodige vakantiegangers aan te trekken met haar interessante tarieven. Stuttgart is immers een van de hubs van de maatschappij en biedt naadloze connecties naar een aantal populaire vakantiebestemmingen in voornamelijk het Middellandse Zeegebied en de Balkan. Of Stuttgart zelf de moeite is voor een citytrip, daar kom je verder in dit artikel nog wel achter.
Schoettes verwacht dat er dit jaar nog zo’n zestigduizendtal passagiers tussen Brussel en Stuttgart zullen vliegen met Germanwings. Voor 2013 mikt men op meer dan honderdduizend reizigers. Deze verwachtingen laten zich vertalen in een load factor van zo’n 70 à 80%. Optimistisch? Dat was alleszins het gevoel dat we hadden bij de voorstelling van deze nieuwe route. De toekomst zal uitwijzen of de connectiemogelijkheden vanuit Stuttgart aanslaan bij het Belgische publiek en op termijn het verschil kunnen maken tussen een Regional Jet met 70 seats waarmee Lufthansa de route bediende en een Airbus met 150 zitjes. Germanwings vliegt alleen met A319’s (waarvan ze er in totaal 32 stuks hebben), dus de optie om een kleiner toestel in te zitten op Brussel zit er niet in. Een extra stimulans om passagiers te lokken zijn de introductietarieven waarbij je voor 30 euro min één cent al naar Stuttgart kan vliegen in de laagste boekingsklasse.
 | Terugvlucht 4U2164 naar Brussel werd gevlogen door A319 D-AKNR. In augustus 2005 droeg het toestel het opvallende T-Mobile-jasje en werd het gefotografeerd op de luchthaven van Keulen. Samen met Stuttgart is Köln-Bonn de belangrijkste hub van Germanwings, op beide luchthavens bedraagt het marktaandeel van de maatschappij zo’n 40%. |
 | Sinds Germanwings in 2002 van start ging heeft men met een aantal verschillende toesteltypes gevlogen. Naast de huidige Airbus A319’s leasde men een aantal A320’s, MD-80’s en 717’s. A320 D-AKNZ vloog van december 2004 tot januari 2008 voor de Duitsers en werd in juli 2007 in Barcelona gefotografeerd. |
Met de start van Germanwings op Brussels Airport lijkt het alsof de Lufthansa groep haar strategie voor Zaventem helemaal klaar heeft: Lufthansa vliegt naar Munchen en Frankfurt, de belangrijke hubs met veel verbindingsmogelijkheden, Germanwings vliegt naar haar eigen hub Stuttgart en Brussels Airlines verzorgt de diensten naar de andere bestemmingen in Duitsland: Berlijn, Hannover en Hamburg. Het is dan ook niet de bedoeling dat de nieuwkomer op Zaventem de concurrentie zal aangaan met haar familieleden.
Premium low-cost?
Volgens Schoettes differentieert Germanwings zich van de andere lagekostenmaatschappijen door het serviceniveau dat ze haar klanten aanbiedt. Low-cost betekent niet noodzakelijk low-service en het servicemodel van Germanwings vertoont volgens ons dan ook erg veel gelijkenissen met het product dat we aan boord van meer traditionele maatschappijen aantreffen: de goede zitjes aan een meerprijs en een hapje en drankje al dan niet gratis volgens de ticketprijs. In tegenstelling tot een bepaalde Ierse luchtvaartmaatschappij vliegt Germanwings naar de grote luchthavens en niet naar landelijke landingsstrips, besluit Schoettes, “We’re a quality carrier amongst low-cost.” Megalomane plannen zijn er ook niet – Germanwings is sterk verankerd in Duitsland en heeft niet de intentie om elders in Europa nieuwe hubs te openen zoals de concurrenten dat wel doen. Ondanks die bescheidenheid is de Duitse maatschappij een gezond bedrijf dat over de laatste tien jaar een sterke groei kende. In 2012 verwacht men meer dan 7 miljoen passagiers vervoerd te hebben op jaarbasis; in 2002 waren er dat nog maar 2,4 miljoen.
Op haar website biedt Germanwings drie formules aan: onderaan het segment vinden we het ‘basic’-tarief dat, zoals de naam al doet vermoeden, een echt low-costproduct is waarbij alle extra services op het conto van de reiziger komen. Zelf prijst Germanwings de ‘best’-formule aan. Voor twintig euro extra per segment zijn er in dit tarief één stuk ingecheckte bagage per passagier, een maaltijd aan boord en een keuzezitplaats vooraan in het toestel (met extra beenruimte) inbegrepen. Verder is er ook nog het ‘flex’-tarief dat alle voorgaande voordelen aanvult met flexibele reisdata en duidelijk op zakenreizigers toegespitst is, die anno 2012 trouwens zonder schroom low-cost vliegen. Germanwings heeft een eigen loyaliteitsprogramma ‘Boomerang Club’ maar ook Miles & More-kaarthouders (het programma van de Lufthansa groep) sparen frequent flyer miles op hun Germanwingsvlucht, en dit in alle boekingsklasses. Ook kunnen alle passagiers vanaf 72u voor hun vlucht online inchecken en (gratis) een stoel kiezen binnen hun klasse.
 | Op de luchthaven van Stuttgart heeft Germanwings haar eigen terminal en het is er een komen en gaan van zilveren toestellen met gele staarten. De vloot wordt maximaal benut en de grondtijd zo kort mogelijk gehouden. Bij het toestel van Lufthansa in de voorgrond gaan de passagiers aan boord via de jetbridge, bij Germanwings worden ze met een bus naar het toestel gebracht. Door het gebruik van RoRo-stands kunnen de toestellen meteen opstarten zonder dat er een pushback truck aan te pas komt, wat meteen weer enkele minuten winst oplevert. |
Laten we Germanwings een handje toesteken om haar vliegtuigen te vullen, dachten we dan en tegelijkertijd kunnen we kennis maken met het product dat de Duitse prijsvechter aanbiedt. Eind mei neem ik de proef op de som en wil ik een ticket van en naar Stuttgart boeken aan het interessante tarief waarmee Schoettes uitpakte. Tot mijn verbazing vind ik geen enkele vlucht aan een voordelige prijs en voor het goedkoopste ‘basic’-retourtje in juni betaal ik al snel 160 euro plus kosten voor een betaling met kredietkaart. Ter vergelijking, voor mijn laatste ticket naar Berlijn met Brussels Airlines in b.flex-klasse kwam ik net niet aan 100 euro… Van de ticketprijzen van Germanwings kan ik alvast niet warm lopen. Maar misschien is dit een vertekend beeld: op de route naar Stuttgart heeft de maatschappij een feitelijk monopolie en de vijver waarin hier gevist wordt bestaat voor een groot deel uit zakenreizigers die niet zozeer wakker liggen van hun ticketprijs. Als je daarentegen ziet dat de connectievluchten vanuit Stuttgart vaak slechts een fractie duurder zijn, wordt het aanbod voor ook vakantiegangers meteen een pak interessanter.
Stuttgart
Met mijn full-fare low-costticket op zak wacht ik op dinsdag 5 juni in vertrekhal A van Brussels Airport op Germanwings A319 D-AKNK die me naar Stuttgart zal brengen.
Aan boord heet de gezagvoerder iedereen welkom op deze “private flight” naar de hoofdstad van Schwabenland; met slechts twaalf passagiers aan boord krijgt de cabine van de Airbus inderdaad de allure van een ruime zakenjet. De vriendelijke stewardess nodigt me uit om eender welke (vrije) rij stoelen uit te kiezen. Met deze upgrade van één naar drie zitjes (en dan op de koop toe in de ‘best seat’ cabine) begint mijn ticket plots wel erg in waarde te stijgen. Stipt op tijd verlaten we parkeerstand 157 en vijf minuten later starten we vanop runway 25R.
 | De ‘Best Seat’ biedt 81cm beenruimte maar ook op de terugvlucht naar Brussel waar ik een standaardzitje had, vond ik de 78cm beenruimte ruim voldoende, pun intended. De lederen Recaro Smart Line stoelen vinden we ook terug bij Lufthansa en in de nieuwste toestellen van Brussels Airlines. |
 | De (jonge) bemanning van 4U2161 nam na aankomst in Stuttgart even de tijd om te poseren voor de foto. Niet alleen de vliegtuigbeschildering maar ook het uniform springt meteen in het oog en draagt bij tot het moderne imago van Germanwings. |
Eens in de lucht stopt mijn geluk, want tijdens de maaltijdservice controleert het cabinepersoneel de instapkaart van elk van de twaalf passagiers om na te gaan of ze het full-optionpakket genomen hebben of niet. Het gros van mijn medepassagiers, starre zakenlui in pak, krijgen een sandwich met drankje voorgeschoteld en ik besluit hetzelfde te nemen, ik ontbijt immers liever op 37.000 voet dan in de terminal. Voor zes euro moet je trouwens al erg je best doen om op Brussels Airport een (lekker) broodje plus fruitsap te vinden. Twee onfortuinlijke vakantiegangers die in Stuttgart een connectie naar Palma hebben grijpen eveneens naast een gratis ontbijt maar beslissen, na uiteenzetting van het Germanwingsprincipe door een van de dames, om toch een koffie te bestellen.
Tijdens de vlucht maak ik een korte babbel met het cabinepersoneel en vertel hen dat ik een artikel schrijf over de nieuwe lijn. Al snel kom ik te weten dat bij de start-up van de route naar London Heathrow de toestellen de eerste weken ook nagenoeg leeg waren maar dat deze vluchten ondertussen erg populair zijn. Zou Herr Schoettes toch gelijk krijgen?
 | Stuttgart, een typisch Duitse luchthaven qua architectuur. Terminal 1 wordt gedomineerd door Lufthansa en Star Alliance-partners en wordt ook gebruikt door Germanwings voor de non-Shengenbestemmingen. Voor alle andere vluchten heeft Germanwings haar eigen vertrekhal, terminal 2. |
Bij aankomst op de luchthaven van Stuttgart, gelegen in het plaatsje Echterdingen, taxiën we naar een van de RoRo-stands (Roll-on/Roll-off) voor het terminalgebouw en worden we met een bus naar de aankomsthal gebracht. Passagiers met een aansluiting kunnen makkelijk en op korte tijd transfereren naar hun volgende vlucht binnen de eigen terminal van Germanwings. ‘Smart Connex’ heet dit in Germanwingsjargon en het is ongetwijfeld een van de sterktes van de hub in Stuttgart. Zelf begeef ik me naar het station in de kelder van de luchthaven om de S-Bahn naar de stadskern te nemen, een half uurtje treinen.
 | Het indrukwekkende Porsche museum bevindt zich in Zuffenhausen, een voorstad van Stuttgart, vlakbij de hoofdzetel van het bedrijf en is makkelijk bereikbaar met de S-Bahn. Het nieuwe gebouw werd ontworpen door het Weense architectenbureau Delugan Meissl en opende begin 2009 haar deuren. Het vervangt het oorspronkelijke museum dat sinds 1976 op de zelfde locatie gevestigd was maar eigenlijk niet meer was dan een veredelde werkplaats met weinig ruimte voor een vaste tentoonstelling. |
 | Het museum is een must see als je Stuttgart bezoekt. In het nieuwe gebouw kunnen een 80-tal wagens tegelijkertijd tentoongesteld worden in een minimalistische setting. Eerder dit jaar, op 5 april 2012, overleed Ferdinand Alexander Porsche, de kleinzoon van ‘de’ Ferdinand Porsche. Hij was ondermeer de ontwerper van de eerste Porsche 911 en had erg veel oog voor het vormelijk aspect van zijn creaties. |
Met slechts zes uur vrije tijd in Stuttgart is het natuurlijk wel noodzakelijk om prioriteiten te stellen, denk je dan. Wat rondkuieren door het historische stadsdeel en een bezoek aan het imposante Porsche museum was hetgeen er op mijn to-do list stond. Hoewel Stuttgart ongetwijfeld zijn charmes heeft, wordt het me al snel duidelijk dat deze stad niet meteen een topbestemming is voor een citytrip en wanneer ik later op de middag terugkeer naar de luchthaven heb ik de indruk dat ik de stad al op mijn duimpje ken. Maar toeristen naar Stuttgart lokken is dan ook niet meteen het opzet van de nieuwe dienst vanop Brussels Airport. Met veel bedrijven die hun Duitse, Europese of zelfs hoofdzetel in Stuttgart hebben – denk aan: Daimler, Porsche, Bosch, Michelin, Zeiss, het lijstje is ellenlang – kan Germanwings natuurlijk op een vaste schare van zakenreizigers rekenen voor point-to-point traffic naar Schwaben. Dit gegeven in combinatie met de handige connectiemogelijkheden naar bestemmingen die soms moeilijk te bereiken zijn vanop Brussels Airport, maakt dat de maatschappij op twee paarden kan wedden. Reizigers die vroeger per trein naar de luchthaven van Keulen spoorden om daar een goedkope vlucht te halen naar een bestemming in Oost-Europa kunnen nu tijd winnen door via Stuttgart te reizen. Wordt dit een succesformule? Wie weet – Germanwings heeft ondanks het moeilijke economische klimaat alvast enkele sterke troeven in handen.
Tekst en foto’s: Giovanni Verbeeck
