Moorsele, 1 december 2012. Hoog boven België vliegt een Airbus A380 met vluchtnummer ‘Emirates 8.’ Aan de stuurknuppel van de machtige vogel op weg van London Heathrow (LHR) naar Dubai (DXB), zit de Belgische piloot Björn Moerman (°1971). Precies dag op dag dat de A380 België overvliegt, solo-de de piloot ervan een kwart eeuw eerder op het grasvliegveldje van Moorsele, goed dertigduizend voet lager. Een vergeelde bladzijde uit de krant van toen draagt de kop: ‘Björn Moerman, ‘s lands jongste piloot.’
25 jaar later is de piloot hoog boven Vlaanderen, het perfecte bewijs van hoe een jongensdroom werkelijkheid is geworden en hoe over deze tijdspanne de Cessna C152 exponentieel uitgroeide tot de Airbus A380. Een prachtloopbaan, waarvoor meer nodig was dan een toverstokje.
 | Van C152/172 tot A380: de pilotenloopbaan van de Belg Björn Moerman in knap 25 jaar. |
Jongste piloot ooit
Het vliegen werd Björn Moerman met de paplepel ingegeven toen zijn ouders begin de jaren zeventig aan zweefvliegen deden en daarna verder gingen met motorvliegen. Björn: “Ik herinner me nog vaag mijn allereerste vlucht als vierjarige, in de OO-MRB, een Morane 892A, die ging van Moorsele naar Le Plessis Belleville. Samen met mijn ouders was ik op weg naar de Paris airshow op Le Bourget. Mijn geheugen laat me wat in de steek, maar blijkbaar was het die dag barslecht weer en deden de air sickness bags vlotjes de ronde.”
Als tiener was de jongeman op zo goed als iedere airshow van de partij en vloog hij wekelijks met zijn ouders mee. Dat was in hun ST-10 Diplomat (OO-TVM), later met hun Grumman AA5A Traveller (OO-JMJ) en tenslotte met hun Rockwell Commander 112A (OO-RYP). Het was in de Grumman dat Björn op vijftienjarige leeftijd zijn eerste vlieglessen nam onder begeleiding van wijlen instructeur Jean-Paul Buyse. Op school zat hij duidelijk niet met het hoofd in de leerboeken, zodat het vliegen noodgedwongen enige tijd werd opgeschort. Maar het vliegen liet Björn nooit los. Op 1 december 1987, op het vliegveld van Moorsele, klimt de jongeman voor de eerste keer geheel alleen in het luchtruim met de OO-BET, een Cessna C152.
 | De 16-jarige Bjorn Moerman na voor het eerst in zijn eentje het luchtruim te hebben gekozen. |
Björn’s ouders baatten geruime tijd een bakkerij uit in Roeselare, maar midden de jaren tachtig kozen ze voor een verandering in hun carrière. René en Miranda Moerman werden op het vliegveld van Moorsele (EBMO) de uitbaters van bar-restaurant Blériot en waren er allebei vliegveldoverste. Björn’s moeder behaalde aan het eind van de jaren tachtig haar beperkte beroepsvergunning. Zo vloog ook zij geregeld luchtdopen en vluchten voor luchtfotografie.
Hoe kleinschalig EBMO ook was, het was voor zijn omvang een druk bezet vliegveldje, waar talrijke luchtvaartevenementen georganiseerd werden en waar op de airshows gasten van wereldformaat aantraden: The Red Arrows, La Patrouille de France, The Grasshoppers,… en F-16‘s, RAF Harriers, Vulcans, US Army Chinooks om maar wat op te noemen. In die tijd werd Moorsele echt wel verblijd met zowel militaire als civiele luchtvaart van hoog niveau.
Na de ramp in Ramstein in augustus 1988, werd het organiseren van een volwaardige airshow zo goed als onmogelijk en Moorsele koos voor een Fly In formule. Dit sprak de kleine luchtvaart bijzonder aan en al snel werd de jaarlijkse Fly In heel populair. Jaar na jaar kwamen talrijke vliegtuigen vanuit alle hoeken van Europa samen op dat kleine grasvliegveld in West-Vlaanderen.
 | Wat kan het jongenshart harder doen kloppen dan meevliegen in destijds de SV-4 van Gerrit Titeca? |
Vliegen … vliegen … vliegen …
Ook is Moorsele sinds jaar en dag de thuisbasis van een zeer actieve Paraclub Vlaanderen. Het is bij die club dat Björn’s vliegcarrière in een stroomversnelling terecht kwam. Kort nadat hij als achttienjarige zijn beperkte beroepsvergunning behaalde, bracht hij gedurende verschillende jaren de skydivers naar hogere hoogten. Eerst met een Cessna C206, later met een Britten Norman Islander en tenslotte met turboproptoestellen zoals GAF Nomad, Turbine BN Islander en Short Skyvan.
Björn: “Het paradroppen heeft me vooral in de pré GPS-jaren een bijzonder goede basis bezorgd. Zo herinner ik me een paradropvlucht met de C206 waarbij zich bijzonder veel ijs op de vleugels afzette zodat de stall warning vastvroor in de stall positie. Een kabaal van jewelste dat niet te stoppen viel, maar waarbij het vliegtuig nog steeds goed bestuurbaar bleef. Niet echt iets om trots op te zijn, maar één van de vele ervaringen die me altijd zullen bijblijven.”
Het was dan ook in het skydiving milieu dat Björn Moerman op vrij jonge leeftijd de kans kreeg om tijdens de jaarlijkse boogies, de bijeenkomsten van skydivers van over de ganse wereld, te vliegen vanuit de rechterstoel van vliegtuigen zoals de Havilland Caribou, de Turbolet O-410 en zelfs de C-130. Björn: “Het is met een beetje weemoed dat ik terugkijk op deze prachtige tijd”.
Een ander hoogtepunt in ‘s mans carrière was de deelname aan de Tour de France des Jeunes Pilotes, een jaarlijkse vliegrally van twee weken voor piloten jonger dan 21. De Franse organisator liet maar een beperkt aantal Belgen toe tot dit unieke vliegfestijn. Björn was in 1989, samen met begeleider Albert Gosset, één van de gelukkigen!
 | Wat zo’n T-6 Harvard aan benzine slurpt, weegt niet op tegen de fun die het vliegen ervan meebrengt. Daar kan de jeugdige Belg van getuigen. |
Bij het beëindigen van zijn schoolstudies, was het voor Björn Moerman zeer duidelijk welke richting zijn leven zou gaan nemen. Na de cursus beroeps-IFR in Oostende, startte hij in 1992 met de theoretische opleiding voor lijnpiloot (ATPL) bij White Wings, Antwerpen. Deze studieboeken lagen hem een stuk beter!
Dank zij het vele vliegen op tweemotorige paradroptoestellen bleek het, na het slagen in het ATPL-examen in 1994, relatief eenvoudig om de eerste voltijds vliegjob te versieren bij EAT-DHL. Björn werd er F/O (first-officer) op de Convair CV-580. Enkele van deze tweemotorige vrachttoestellen (CV-440) hadden in de jaren vijftig nog dienst gedaan als passagiersvliegtuig bij Sabena, om dan uiteindelijk, tientallen jaren later, omgebouwd te worden tot de turbo-propgedreven CV-580 met tweemaal 4.000 pk. Luchtvaartnostalgie ten top! Björn: “Ik herinner me nog levendig hoe we zonder verwarming in lederen jas en handschoenen de Scandinavische winter trotseerden. Met een automatische piloot die meestal niet werkte en een netwerk van Helsinki tot Tenerife, was dat de perfecte leerschool.”
 | Björn Moerman als Co-piloot op de Convair van EAT-DHL. |
Sabena
Een jaar later groeide Björn Moerman door naar de eerste jet, de Boeing B727, beslist een meer comfortabele omgeving. Tijdens zijn vrije weekends bleef hij para-droppen in Moorsele en tegelijkertijd behaalde hij zijn Flight Instructor (FI) rating. Björn: “Iemand zonder enige ervaring leren vliegen geeft mij in de luchtvaart nog steeds de grootste voldoening. Het is trouwens zo dat ik mijn vrouw, die ook een geldige privaat piloot vergunning heeft, ontmoet heb.”
Toen eind 1997 de kans opdook om over te stappen naar Sabena twijfelde Björn niet. Hij vliegt er eerst als co-piloot op Boeing 737-200, daarna als één van de eerste co-piloten op de Airbus 320. Met een order van 32 splinternieuwe toestellen zag de toekomst er bij de nationale luchtvaartmaatschappij er toen nog rooskleurig uit. De drang om zijn vliegervaring te willen delen bleef evenwel domineren en zo werd hij na een zestal maand, parttime SFI (Synthetic Flight Instructor) op A320.
In 2001, tijdens het laatste levensjaar van Sabena, is Björn overgegaan naar zustermaatschappij DAT waar hij als captain vloog op Avro RJ85 & RJ100. Het bleek achteraf gezien een verstandige keuze want zo kon hij gelukkig, ook na het faillissement, aan de slag blijven bij het nieuwe SN Brussels Airlines.
Emirates
Björn: “Het was net voor het faillissement … Ik herinner me nog levendig het gesprek met een collega in vlucht, die vertelde dat hij gesolliciteerd had bij Emirates, de nationale luchtvaartmaatschappij van de Verenigde Arabische Emiraten met basis in Dubai. Zonder veel nadenken, vulde ik nog diezelfde avond het online sollicitatieformulier in. Een tijd later werd ik uitgenodigd voor een driedaagse selectie. Het resultaat was positief en al snel startte ik mijn opleiding op A330 in Dubai. Hoewel de persoon die mij op Emirates attendeerde, nooit naar Dubai is afgezakt, ben ik hem nog steeds dankbaar!”
Björn: “Na het failliet van Sabena kon ik me moeilijk vinden in de bedrijfscultuur van de nieuwe maatschappij. De beslissing om de stap in het onbekende te zetten was voor mij daarom vrij eenvoudig. Een partner hebben die achter je staat is daarbij essentieel.”
Emirates is een feit. Björn verhuist met zijn vrouw Djamila naar Dubai. We schrijven juli 2002. Een jaar later vliegt hij als co-piloot de wereld rond met zowel A330 als A340-300/500. Eind 2005 promoveert hij op diezelfde vloot als boordcommandant.
 | Het beroepsleven van Björn Moerman: captain op de A340-500. |
Björn: “Vliegles geven is me tijdens mijn vliegcarrière steeds nauw aan het hart gebleven. Toen ik in 2006 de kans kreeg Type Rating Instructor (TRI) te worden, heb ik die met beide handen gegrepen. Een logisch gevolg was de bevoegdverklaring als Type Rating Examiner (TRE) een paar jaar later. De meest dankbare instructie die ik als lijnpiloot gaf, is zonder twijfel de A330 Base Training oftewel touch and go’s voor ab-initio’s met slechts 250 uur vliegervaring.”
Vrije tijd
Naast zijn job als lijnpiloot is het vooral de kleine luchtvaart die Björn’s vliegmicrobe levendig houdt. Zo was hij tot vijf jaar geleden eigenaar van een Cozy; een vliegende eend met duwschroef waarmee het koppel Moerman een groot deel van Europa heeft rondgereisd.
 | Voor een tijd Björn Moerman’s eigen ding; een vliegende eend F-PFMP met indrukwekkende vliegeigenschappen. |
Daarnaast waren de twee samen op vliegvakantie in Nieuw-Zeeland en doorkruisten ze een groot deel van Amerika. In november vorig jaar vloog het echtpaar met een Cessna 172SP van Florida, VS naar de Bahamas, waar ze een groot aantal van de eilanden aandeden.
 | Als Belg vanuit Florida, VS op reis naar de Bahamas, vliegend in een C172SP, je moet het maar doen. |
Naast luchtvaart heeft Björn nog een andere passie, de fotografie. De combinatie leidde tot sublieme resultaten. Björn: “Eén kunstfoto waar ik best fier op ben, is die van de Curtiss C-46 die in de jaren tachtig een noodlanding maakte in de Atlantische Oceaan nabij Normans Key, de Bahamas. De foto die ik nam in november 2011, behaalde een mooie prijs bij het toonaangevende “National Geographic.”
 | Björn Moerman is een kei in de fotografie, dat getuigt deze terecht prijswinnende foto. |
Meer van Björn’s luchtvaartfotografie kan je vinden op: www.bjornmoerman.com/aviation
 | Ook deze foto van de Yak-52, eigendom van een Belgische vriend, boven The White Cliffs of Dover, VK, werd door Flight International uitgeroepen tot de beste ‘General Aviation photo of the year.’ |
Tien jaar na de verhuis naar Dubai is Emirate uitgegroeid tot één van de meest winstgevende maatschappijen ter wereld.
Björn: “Toen ik solliciteerde waren hier zo’n vijfhonderd piloten aan de slag, nu zijn dat er net geen vierduizend! De totale vloot die momenteel 180 wide body’s telt, blijft ook vandaag nog uitbreiden. Zo worden nog deze maand, december 2012, vier A380’s en twee nieuwe B777’s geleverd.
In september 2012 startte Björn in Toulouse de conversie naar de A380 die hij midden november met succes volbracht. Zijn opleiding is echter nog niet ten einde. De A380 TRI/TRE training staat voor de deur en als alles volgens plan verloopt zou die eind 2012 achter de rug moeten zijn. Aldus maakt hij in het Emirates Training Departement deel uit van het Standards Team. Het zijn een beperkt aantal TRE’s die verantwoordelijk zijn voor de opleiding van nieuwe instructeurs/examinators.
 | Björn Moerman, de jongste A380-vlieger uit België, werkzaam voor Emirates.
|
Gigant
Het orderboekje van A380’s voor Emirates telt 90 toestellen waarvan er ondertussen een 30-tal geleverd zijn. ’s Werelds grootste passagiersvliegtuig is in de ogen van veel lijnpiloten de ultieme pilotendroom.
Björn: “Behalve de technologie die een stuk jonger is, vliegt de A380 als ieder andere Airbus. Ik geef toe: de eerste walk around is best indrukwekkend, maar dat went vrij snel. In de luchtvaart is er weinig plaats voor grote ego’s!”
Vandaag totaliseert Björn Moerman zo’n 12.000 vlieguren verspreid over een 50-tal types, van een parapente van minder dan 5 kg tot de 569 ton zware A380. Een mooie collectie! Björn: “Ja, de fun factor lijkt omgekeerd evenredig met het gewicht. Met een parapente door de lucht vliegen is één van de meest bevrijdende dingen die ik in de luchtvaart deed!”
Björn: ”Gedurende de afgelopen tien jaar in Dubai, heb ik inderdaad een mooie vliegcarrière kunnen uitbouwen maar het is niet altijd van een leien dakje gelopen. Doorgaans is er iets of iemand die op de één of andere wijze de vliegmicrobe plant. In mijn geval, mijn ouders. Verder is en blijft het hard werken, doorzetten en vooral in jezelf geloven. Het leven van een lijnpiloot is een pad door weer en wind, met leuke en minder leuke momenten, maar als je het mij vraagt, absoluut het bewandelen waard.”
Niettegenstaande Emirates, net als in voorbije jaren, in 2013 zo’n vierhonderdtal ervaren piloten in dienst zal nemen, blijft het voor beginnende piloten in de huidige markt vrij moeilijk om een eerste job te vinden. Volhouden en zich niet beperken tot solliciteren dicht bij huis, is de boodschap. “Dat dit verhaal een inspiratiebron mag zijn voor menig aspirant piloot”, voegt Björn er nog graag aan toe.
http://bjornmoerman.blogspot.com
Guido Bouckaert
Foto’s: Björn Moerman
