Ursel, 24 mei 2013. Personen met een beperking denken vaak dat het onmogelijk is om zelf te vliegen. Tijdens ‘On Wings’ op het vliegveld van Ursel werd het tegendeel bewezen. Het evenement is een organisatie van Handflight Fund vzw, To Walk Again vzw van Marc Herremans en Vliegclub Ursel. Sinds 2009 wil het Belgian Handflight Fund de recreatieve vliegsport in België toegankelijk maken voor personen met een beperking aan de onderste ledematen. Dankzij speciaal daarvoor ontworpen hand controls kunnen de functies van het voetenstuur overgenomen worden met de handen. Handflight voorzitter Koen Vandersarren aan het woord.
„De To Walk Again vzw van Marc Herremans organiseert normaal sportdagen ‚On Wheels’, waar ze een aantal sporten aanbieden voor mensen met een beperking.” zegt Koen. „Vandaag hebben we die formule in een ‘On Wings’ formaat gegoten. We willen zo veel mogelijk mensen laten proeven van het vliegen. We hadden ongeveer 40 vluchten voorzien en die waren zo goed als meteen volgeboekt. Natuurlijk gooide het weer de planning wat door elkaar, maar daar moet je nu eenmaal rekening mee houden.
 | Niet minder dan 40 vluchten werden georganiseerd om mensen met een beperking de kans te geven om eens kennis te maken met het recreatief vliegen. Ze werden aan boord geholpen door een enthousiaste groep vrijwilligers. |
“Voor velen is het een eerste ervaring met recreatief vliegen. Mensen met een beperking denken vaak dat het niet mogelijk is, of te duur… of gewoon niets voor hen,” gaat Koen verder. Hij hoopt stilletjes dat tussen de doopvluchten ook enkele kandidaat leerling piloten zich zullen melden: „We raken met Handflight langzaamaan ingeburgerd. Zo proberen we op tal van airshows of opendeurdagen aanwezig te zijn om onze naambekenheid te vergroten. Zo zullen we eind juni hier in Ursel op Vervlogen Meetjesland aanwezig zijn en begin september op de Belgian Air Force Days in Kleine Brogel.”
 | De To Walk Again vzw van Marc Herremans organiseert normaal sportdagen ‚On Wheels’, Vliegvlub Ursel en het Belgian Hand Flight Fund hebben die formule in een ‘On Wings’ format gegoten. |
In shock
Het Belgian Handflight Fund werd in 2009 opgericht in de schoot van de Koning Boudewijnstichting. Koen was toen een van de eerste kandidaat piloten. „Ik zag op het nieuws dat Handflight was opgericht in Ursel. Ik was in shock, dat zoiets mogelijk was. Ik heb meteen contact opgenomen en een week later zat ik al achter de stuurknuppel om eens te proeven van het vliegen. Het was zelfs de allereerste vlucht van mijn leven! Ik had nog nooit gevlogen, zelfs niet in eenairliner. Ik was natuurlijk meteen verkocht.”
 | Koen Vandersarren voorzitter van het Belgian Handflight Fund hier samen met ere-voorzitter Kris Van Nuffel voor de ULM Comco Ikarus C42B met kenteken OO-H20 van de West Aviation Club. |
De passie sluimerde bij Koen al lang. Hij groeide op in Wevelgem waar hij altijd de vliegtuigen zag passeren: “Het is zoals bij velen een jongensdroom en ik dacht ook wel even om bij het leger te gaan. Maar uiteindelijk kwam het er niet van en ben ik in de informatica terechtgekomen. Dan was er mijn ongeval in 1999 en dan laat je het idee om te vliegen volledig varen.”
Per definitie afgekeurd
“Per definitie worden we bij de medische controle afgekeurd. Die controle moeten we net zoals alle andere piloten doorlopen. Voor minder validen is er een extra vlucht met een instructeur, waarbij we moeten aantonen dat we onder alle vluchtomstandigheden meester blijven over de situatie. Wat vooral wil zeggen dat we over voldoende rompstabiliteit moeten beschikken. Met een hoge verlamming is het niet meer mogelijk, maar ik ben met een verlamming op rugwervel D6-D7 eerder een uitzondering. Het is echt afhankelijk van persoon tot persoon. Het is de vlucht met de instructeur die de doorslag geeft.”
 | Mensen met een beperking denken vaak dat het niet mogelijk is, of te duur… of gewoon niets voor hen… Maar stilletje hoopt het fonds dat tussen de doopvluchten ook enkele kandidaat leerling piloten zich zullen melden. |
Crosswind landing
“Hoe wij het toestel besturen? Het werd volledig aangepast om met de handen te worden gevlogen. De rudder is nu een hendel die in het midden zit en die kunnen we volledig bedienen met de hand. Het vergt wat aanpassing, zo is een crosswind landing voor ons wat moeilijker omdat je daar sowieso veel rudder moet gebruiken. Nu geven we wat gas bij en komen we iets sneller binnen om te compenseren. Dat is een van de keren dat we eigenlijk een hand te kort komen.”
Ook voor instructeurs is het wennen om les te geven aan iemand met een beperking: “Er zijn geen instructeurs met een beperking actief in Belgïe. Het is mogelijk om een privaat piloot brevet te halen, maar daar stopt het ook. Voor een commercieel vliegbrevet moet je een deel van de opleiding doen op een naar handbesturing aangepast tweemotorig vliegtuig. Daarvoor kan je naar Frankrijk omdat er daar wel een vliegt…
Tijdens de vliegdag in Ursel waren drie van de vier aangepaste toestellen naar Ursel afgezakt. De hier gebaseerde Piper OO-VFR van Vliegclub Ursel, de ULM Comco Ikarus C42B OO-H20 van de West Aviation Club uit Koksijde en tenslotte nog de Duo Discus zwever van Albatros Vliegclub uit Kiewit (zie ook www.hangarflying.eu/nl/content/belgian-handflight-fund-steunt-project-albatros). Het vierde toestel, een zwever uit Maubray van de Tournai Air Club moest door het slechte weer echter afzeggen voor de On Wings. Dat weer zorgde er ook voor dat in de loop van de middag geen zweefvluchten meer werden georganiseerd wegens te turbulent.
 | De Duo Discus van Albatros vliegclub moest noodgedwongen aan de grond blijven door het turbulente weer, maar het leverde natuurlijk wel een mooie kans om de omgebouwde handflight zwever voor te stellen aan vele aanwezigen. |
Drie pijlers
“Het Belgian Handflight heeft drie belangrijke pijlers. We komen financieel tussen in de aanpassing van de lestoestellen van vliegclubs. Anderzijds doe we ook inspanningen om de infrastructuur in vliegclubs aan te passen zodat rolstoel- en krukkengebruikers ook kunnen deelnemen aan het clubleven of de toiletten of leslokalen.
Tenslotte reiken we jaarlijks studiebeurzen uit om minder valide piloten hun opleiding, of toch een deel ervan, te vergoeden aan de vliegclubs. Opnieuw een manier om de financiële drempel te verlagen voor mensen met een beperkt budget. Een opleiding sportvlieger komt Handflight voor 5.000 euro tussen, voor ULM 2.500 euro en zweefvliegtuig 1.000 euro.” Aldus Koen Vandersarren.
 | Duo Discus zwever van Albatros vliegclub uit Kiewit. |
Toekomst
“Het kapitaal ging de voorbije jaren vooral op naar aanpassing van toestellen. Nu verlegt Handflight de focus naar het werven van leerlingen. Dagen als de On Wings zijn goed om de aandacht te trekken. Handflight wil ook een nieuwe werkgroep oprichten om de PR efficiënt georganiseerd te krijgen, ze zoeken bijvoorbeeld medewerkers om de stand te bemannen tijdens evenementen of de Facebook pagina te onderhouden. Met een beperkte bestuursploeg is dat allemaal niet mogelijk,” licht Koen de toekomstplannen toe.
Tekst en foto’s: Tom Brinckman
