Diksmuide, 20 oktober 2014. Na enkele pogingen waar onze vlucht werd uitgesteld door het slechte weer, mochten we ons onder een stralende zon aanmelden op de helihaven van Diksmuide. Voor Krant van West-Vlaanderen ging ik samen met een reporter op zoek naar de restanten van de Eerste Wereldoorlog vanuit de lucht.
De helihaven van Diksmuide werd geopend in 1995 en was de eerste private helihaven in West-Vlaanderen. De ideale uitvalsbasis voor een helikoptervlucht boven de frontstreek dus. Zaakvoerder Ludwig Louwagie en administratief medewerkster Soetkin Vandecandelaere zijn de voorbije vijf jaar bezig geweest met het uitwerken van luchtdopen rond het thema Eerste Wereldoorlog.
 | Zaakvoerder Ludwig Louwagie en administratief medewerkster Soetkin Vandecandelaere zijn de voorbije vijf jaar bezig geweest met het uitwerken van luchtdopen rond het thema Eerste Wereldoorlog. |
Met die Battlefield Tours willen ze bezoekers een unieke manier geven om de Westhoek te ontdekken. Niet enkel toeristen vliegen mee in de Robinsons van Heli Promotions: “Naast Engelse en Duitse toeristen zijn het merendeel van onze klanten uit de regio. We merken dat zij ook heel veel interesse hebben in de Eerste Wereldoorlog. Ze gaan ook allerlei musea en begraafplaatsen bezoeken die een rol van betekenis hadden. Eenmaal ze de regio kennen, willen ze de regio eens uit een anders perspectief bekijken.”
 | Onze fotograaf voor de ‘werkplek’ van die dag. De deuren van een Robinson halen is trouwens maar een klein werkje. Gelukkig had hij een winddichte jas mee. (Foto: TVDA) |
Voor mezelf was het een absolute primeur. Al vaak genoeg heb ik een Robinson R-44 zien vliegen, maar nog nooit de kans gekregen om zelf eens in te stappen. De tweede primeur is de open cockpit, er moet gefotografeerd worden en dat lukt het beste zonder een stuk plexi tussen lens en onderwerp… al had ik dat niet op voorhand verwacht. Wanneer ik aankom op de helihaven zie ik eigenaar en piloot Ludwig de deuren van de helikopter halen. Nooit gedacht dat dat klusje zo eenvoudig was. Gelukkig had ik thuis nog het verstand om een goede winddichte jas te nemen in plaats van het zomerjasje waarmee ik normaal op stap ga bij zo’n nazomertje.
Samen met de reporter bespreken we het doel van vandaag. De expertise van Ludwig vanuit de lucht en onze reporter Tom Vandenabeele als WO 1-kenner zullen ons vandaag onder andere naar het industrieterrein van Boezinge, Tyne Cot en het bos van Houthulst brengen. Eenmaal onderweg speuren we in de Vlaamse velden naar restanten van de Eerste Wereldoorlog vanuit de lucht. Her en der zien we nog een bunker, maar vooral bomkraters vallen goed op: “Een perfect ronde cirkel is zeker een bomput,” legt Ludwig uit. “Andere vormen zijn uitgegraven vijvers. Het water in zo’n put blijft trouwens staan doordat de grond zo is samengedrukt door de kracht van de explosie. Wist je trouwens dat je bij heel droog weer op de akkers en weilanden ziet waar er vroeger loopgraven lagen?”
 | De ‘Yorkshire Trench & Dug-out’ temidden van het industriegebied van Boezinge. De site is uitgebouwd rondom een opgegraven ‘deep dug-out’, waarvan de gangen en kamers door middel van dolomietpaden bovengronds weergegeven worden. Het tracé van de ondiepe loopgraaf uit 1915 wordt via een vlonderpad bovengronds weergegeven. Meer info: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/woi/relict/755 |
 | Een boerderij in Langemark-Poelkapelle waar tegen de schuur onderaan de foto nog een Duitse bunker overblijft. Deze post werd bij het begin van de Derde Slag om Ieper veroverd door de 39ste Britse divisie en aangewend als bataljonshoofdkwartier door de “1/3rd Oxford and Bucks Light Infantry”. Later werd er een medische post ingericht. |
Een van de loopgraven die werd gerestaureerd is trouwens te bezoeken op het industrieterrein van Boezinge. Wanneer wij erboven cirkelen is er net een bus gestopt om toeristen op de site rond te leiden. Even verderop vinden we een boerderij waar een bunker werd aangebouwd. Ook dat zijn de restanten waar we naar zoeken. Naast de hoeve trouwens een kerkhof. Een duidelijk kenmerk dat dit 100 jaar geleden een medische post was. Een paar minuten verder vliegen hebben we de indrukwekkende Tyne Cot cemetery in zicht.
 | De Belgische militaire begraafplaats aan de rand van het bos van Houthulst ontstond na de Eerste Wereldoorlog. De 1.723 Belgische graven zijn afkomstig uit veldgraven en kleinere begraafplaatsen uit de omgeving. |
We naderen het Bos van Houthulst waar Dovo gekazerneerd is. We vliegen er langs en zien rook opstijgen uit het bos… de ontmijners hebben er net een bom onschadelijk gemaakt door ze gecontroleerd te laten ontploffen. In de twintig jaar die Ludwig boven de regio vliegt is het de allereerste keer dat hij dergelijk ontploffing met eigen ogen ziet. Indrukwekkend hoe groot de rookpluim is. Nu is het slechts één bom, wat moet dat toen geweest zijn met een artilleriesalvo?
 | Hoe indrukwekkend is Tyne Cot Cemetery al niet vanop de grond… vanuit de lucht is het nog meer om stil te worden. Het is de grootste Britse militaire begraafplaats ter wereld, de laatste rustplaats van 11.954 soldaten. |
 | De ontmijners van Dovo in het bos van Houthulst hebben net een bom gecontroleerd laten ontploffen. |
Het Belgisch soldatenkerkhof is op de grond al een plaats om stil van te worden, maar vanuit de lucht valt de stervormige layout pas echt op. Ondertussen blijven we Dovo in de gaten houden en gaan er nog een paar bommen de lucht in.
 | De auteur aan het werk… zonder deur een unieke ervaring. Verbazingwekkend hoe weinig je voelt van de wind, tot de telelens naar buiten gericht wordt. (Foto: TVDA) |
Tijd om terug te keren. We zetten weer koers naar Diksmuide maar vliegen eerst over Oud-Stuivekens, het zogenaamde “Onze-Lieve-Vrouwhoekje” en even verder de Dodengang. Na exact een half uurtje vliegen staan we op de grond. Een ervaring rijker en diep onder de indruk hoeveel er nog te zien is, 100 jaar na de strijd.
 | Naast bomkraters zijn er in de hele frontstreek nog restanten te vinden zoals deze bunker. |
 | Wellicht eens van de meeste bekendste relicten uit De Groote Oorlog: de Dodengang in Diksmuide. |
Onze vlucht is een illustratie van wat Helipromotions kan aanbieden. In ons geval een op maat gemaakte vlucht boven de frontstreek. Maar er zijn ook enkele standaard aanbiedingen van 30, 45 of 60 minuten vliegen. Tijdens de vlucht van 30 minuten ontdekken de passagiers Diksmuide, Ieper, Passendale en Houthulst. Waarbij de bekendste memorials tijdens de vlucht de de IJzertoren, Dodengang, Menenpoort en Tyne Cot Cemetery zijn. Tijdens de tour van 45 minuten vliegt de piloot ook langs Heuvelland en het Iers Vredespark in Mesen. Bij de uitgebreide route van 60 minuten volgen ze de IJzer tot het Albert I monument in Nieuwpoort om dan de tocht verder te zetten zoals de 45 minuten tour. Iedereen krijgt trouwens voor de vlucht een brochure waar de tours zijn aangeduid op de kaart. Een ideale leidraad tijdens de vlucht met foto’s en achtergrondinformatie.
 | Een officiele erkenning voor Helipromotions als partner van de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. De komende jaren hopen ze nog heel wat bezoekers over de frontregio te vliegen. |
Helipromotions werkt ook samen met rent-a-guide waarmee ze eerst de frontregio op de grond ontdekken: de Duitse begraafplaats van Vladslo, het Albert I-monument te Nieuwpoort, de Frontzate en de Dodengang zijn maar een paar van de indrukwekkende plaatsen die u bezoekt. Er is geen betere manier om een duidelijk zicht te krijgen op het front en de posities van Belgen en Duitsers dan vanuit de lucht. Naar ieders budget en interesse een ideale kijk op de Eerste Wereldoorlog vanuit de lucht!
Tekst en foto’s: Tom Brinckman
