Koksijde, 20 september 2016. Kunstvliegen is een bijzonder boeiend en spectaculair luik van de vliegsport. Het Belgisch Kampioenschap kunstvliegen werd dit jaar op vliegbasis Koksijde georganiseerd door de West Aviation Club (WAC) en de Belgian Aerobatic Club (BAC). Meteen ook de start van een nieuw en terugkerend evenement in Koksijde. Al was er wel een spelbreker dit jaar… het lage wolkendek.
Alle takken van de vliegsport staan of vallen met de weersomstandigheden, voor kunstvliegen is dat natuurlijk niet anders. Door de lage wolken konden de deelnemers van het BK maar een beperkt aantal vluchten uitvoeren. Zaterdag in de vooravond was het enige moment met opklaringen in de vierdaagse en werkten een aantal deelnemende piloten toch hun programma af. De honderden toeschouwers die al de hele dag aan het wachten waren konden eindelijk genieten van wat actie, al kregen die in de loop van de dag ook al een demo van The Red Devils van de Belgische Luchtmacht. Het vertrek van de piloten konden de toeschouwers trouwens van zeer dichtbij meemaken langs de taxibaan van de vliegbasis.
 | De twee organiserende voorzitters Johan De Block (West Aviation Club) en James Kenny (Belgian Aerobatic Club) blikken tevreden terug op het Belgisch Kampioenschap. Volgend jaar komt er een tweede editie in Koksijde. |
Aerobatic box
De acrobatische figuren van het kampioenschap waren op een afstand van bijna 700 meter te volgen. Een grote afstand, mede doordat het middelpunt van de aerobatic box de kruising van de landingsbanen was in Koksijde. Die aerobatic box is een op de grond gemarkeerde virtuele doos van een kubieke kilometer die start op 100 meter voor de unlimited klasse tot 500 meter voor de sportsman klasse. Alle figuren worden in de box gevlogen. Voor de jury moeten de deelnemers uit de vier verschillende categorieën (sportsman, intermediate, advanced en unlimited) twee verschillende programma’s afwerken: een op voorhand gekende en een ongekende volgorde van acrobatische figuren.
 | Door de lage bewolking werd er op zaterdag pas na 16u gestart met vliegen. Het talrijk opgekomen publiek werd geïnformeerd via de infoborden over de stand van zaken. |
Jury
Iedere figuur begint met 10 op 10 en de jury – die aan de rand van de box zit – trekt punten af naar mate ze fouten zien. Per 5 graden fout in een beweging of bij niet perfect verticaal vliegen zijn er minpunten. Ook te hoog of te laag vliegen zijn minpunten, net zoals het verlaten van de box. Dat strafpunten het verschil maken weet ook Wim Soens, de eerste Belgische aerobatics piloot die op het WK kunstvliegen in Polen een podiumplaats behaalde (zie ook nieuwsbrief september, red.): “Het eindresultaat op het WK was bijzonder nipt op een totaal van 7.500 punten. De top vijf zat bijzonder dicht bij elkaar in de puntenstand. In mijn derde vlucht ben ik even uit de box gevlogen: 20 punten afgetrokken. Als ik die niet had was ik nu wereldkampioen!”
 | Op de meeste aerobatic vliegtuigen kan je op de linkervleugel een dergelijk waarnemingsapparaat vinden. Het ziet er wat vreemd uit, maar het helpt de piloot om een visuele referentie te houden met de horizon om de perfecte verticale, horizontale of 45° graden hoek te vliegen. Een afwijking levert immers strafpunten op. |
Geen Belgisch kampioen…
Het open Belgisch kampioenschap leverde dit jaar echter geen kampioen op. Normaal gezien wordt om een kampioenstitel gestreden over vier vluchten. Door de eerder aangehaalde meteo waren er minder vluchten mogelijk, maar werd er wel een wedstrijd georganiseerd. De jury kon zondagavond na afloop de volgende beoordeling bekendmaken tijdens prijsuitreiking: Algemeen winnaar werd regerend wereldkampioen Alexandre Orlowski (80,61%) uit Frankrijk, gevolgd door Laurent Vannieuwenhove (76,80%), Kristof Cloetens (75,79%), Wim Soens, Scott Menten, Jan Nijhof, Cirial Talon, Gerrit Nijs, Martijn Kersten, Benoit Dierickx, Etienne Jacqué en Etienne Verhellen.
 | Hoe weet een kunstvliegpiloot hoe hij of zij moet vliegen? Dankzij de Aresti figuren: een systeem van lijnen, pijlen en geometrische figuren en cijfers. Het systeem is vernoemd naar de Spaanse aerobatics instructeur die de figuren in de jaren zestig ontwikkelde. |
Een tweede editie
Het bestuur van de West Aviation Club heeft na afloop van het kampioenschap al een kort overleg gehad met de Belgian Aerobatics Club. De eerste conclusie was positief en er komt een tweede editie in Koksijde tijdens het eerste weekend van juli 2017. Let wel: een Belgisch kampioenschap is geen airshow om het publiek te entertainen, maar een wedstrijd om de beste piloot te selecteren.
Ook James Kenny, de voorzitter van de BAC, is tevreden dat er een langdurige samenwerking kan opgezet worden. BAC is een vzw die de kunstvliegerij in ons land wil ondersteunen. Zo zijn ze het aanspreekpunt tussen de vijftigtal leden/piloten die ons land rijk is en de internationale federatie (FAI) en de overheid (DGLV).
 | Jacques Bodart maakt zich klaar voor zijn vlucht door het uitvoeren van een rituele “Aresti Dance”: in een eigen wereld stapt hij heen en weer, “vliegt” zijn wedstrijdroutine met zijn handen. Op de achtergrond bekijkt het Luxemburgse team de concurrentie in de lucht. |
Ironische situatie
Dat overleg met de overheid nodig is blijkt wel uit de ironische situatie van het kunstvliegen in België. “Ik verdedig de kleuren van ons land, maar mag er niet meer oefenen,” stelt Wim Soens. “Volgens de reglementering mag in België geen acrobatie gevlogen worden onder de 2.000 voet (610 meter). Ik kan wel nog hoger oefenen in eigen land, maar aan die training heb ik dan amper iets. Voor het voorbije Belgisch kampioen was er wel een uitzondering aangevraagd bij het Directoraat-generaal Luchtvaart. Maar dat is wel exclusief voor de competitie. Het is een droom om dat weer in eigen land te trainen.”
Lawaai
“De vliegtuigen waarmee we vliegen maken natuurlijk lawaai, maar België is zodanig volgebouwd dat er sowieso klachten zijn. Spijtig dat de sport zo in een slecht daglicht komt te staan. Veel mensen denken dat er een zot aan het rondvliegen is en bellen de politie. Ja, ik heb het al meegemaakt dat ik bij de landing een verklaring aan het parket mocht afleggen. Ik begrijp wel de schrik van de buurtbewoners, maar het is een veilige competitiesport die heel wat discipline vereist.”
 | Algemeen winnaar werd de regerend wereldkampioen Alexandre Orlowski (80,61%) uit Frankrijk. We zien hem hier in de cockpit van de Extra 330SC (OO-SDJ) van piloot Stijn De Jaeghere (rechts), waarmee Alexandre in Koksijde heeft gevlogen. |
“Een vaste kunstvliegbox in België is dan ook weer geen goed idee omdat er aan lawaaispreiding moet gedaan worden. Als we altijd op dezelfde plaats trainen zal het klachten regenen. Ik heb een jaar of twee kunnen trainen in Saint-Hubert, na klachten en een moeilijke periode werd het kunstvliegen er verbannen. Zodoende wijken we uit naar Noord-Frankrijk en Engeland. Wat natuurlijk extra kosten met zich meebrengt. Niet enkel om het vliegtuig ter plaatse te vliegen, maar ook qua organisatie. Een stage is meestal een drie a vier dagen waar ik twee trainingsvluchten per dag maak. Dat is best intensief want ik vlieg dan 20 minuten tot ik geen pap meer kan zeggen. Het is zeker topsport,” besluit Wim.
 | Regerend Belgisch kampioen Didier Amelinckx zit geconcentreerd te wachten tot het zijn beurt is om op te stijgen. Maar doordat er te weinig wedstrijdvluchten mogelijk waren blijft hij dus nog minstens een jaar Belgisch kampioen. |
Tekst en foto’s: Tom Brinckman
