Ramskapelle, 1 april 2017. In het landelijke Ramskapelle, een deelgemeente van Knokke-Heist, herbergt de oude gemeenteschool het For Freedom Museum. Het museum dat in 2009 de deuren opende brengt op een realistische wijze de sombere tijden van de Tweede Wereldoorlog in de Zwinstreek en West-Zeeuws-Vlaanderen in beeld. Bij de openingsplechtigheid van de nieuwe kamer ‘Belgen in de strijd’ werd in het bijzijn van zijn familie een bijzonder eerbetoon gebracht aan Luitenant-Generaal Vlieger Baron Michel ‘Mike’ Donnet, een van de befaamdste piloten van defensie.
Medeconservator Freddy Jones en zijn broer Danny zijn de zonen van wijlen Dennis Jones, Brits Normandië-veteraan uit Crewe/Cheshire (UK) die in 1947 met een meisje uit Knokke-Heist huwde. De zonen kregen de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog van jongsaf ingelepeld. Het militair uniform dat vader Jones droeg tijdens zijn huwelijk was dan ook het allereerste uniform van hun collectie. Die collectie, opgebouwd samen met klasvriend Patrick Tierssoone, groeide in enkele tientallen jaren uit tot het For Freedom Museum.
 | Een pop aangekleed met een authentieke vliegeniersuitrusting uit de Tweede Wereldoorlog. |
“In de zomer van 2013 ontmoette ik drie dames in het museum,” blikt Freddy terug. “Eén van hen vertelde me dat haar vader in Groot-Brittannië als militair had gediend tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze zei dat hij op Spitfire en Mustang had gevlogen in de Royal Air Force. Gespannen luisterde ik verder. Toen ze mij vertelde dat hij per vliegtuig vanuit bezet België gevlucht was realiseerde ik dat ik een dochter van de legendarische Royal Air Force piloot Mike Donnet voor mij had staan.”
Enige tijd later had ik de eer om mevrouw Jacqueline Donnet de echtgenote van ‘Mike’ en haar zoon Jean te ontmoeten. Samen met de dochter die ik eerst sprak: Claire de Garcia-Donnet. Ze schonken enkele uniformen en andere souvenirs van ‘Mike’. Zo ontstond het idee om een extra ruimte in ons museum te creëren en op te dragen aan de Belgen die een bijdrage hebben geleverd aan de bevrijding van ons land in de Tweede Wereldoorlog.”
Emotionele dag
Voor dochter Claire was het een zeer speciale en emotionele dag: “Papa zou vandaag exact honderd jaar geworden zijn. Waarom we de uniformen aan dit museum hebben geschonken? Het Luchtvaartmuseum in Brussel heeft al wat souvenirs van mijn vader. ‘For Freedom’ was ook de leuze van mijn papa, het werd ook de titel van zijn boek (Ik vloog de vrijheid, nvda). Een speciale dank dus aan mijn vriendin die me tijdens een fietstochtje in augustus 2013 – net na het overlijden van mijn vader – dit prachtig museum liet ontdekken.”
 | Freddy Jones mocht de ganse familie Donnet en heel wat personaliteiten welkom heten in ‘zijn’ For Freedom Museum. In de achtergrond herkennen we trouwens de re-enactment groep ‘The Merlins’. |
Belgen in de RAF
Naast ‘Mike’ Donnet werd de kamer in het museum opgedragen aan alle Belgen die tijdens de Tweede Wereldoorlog meestreden om hun vaderland te bevrijden. Ere-Luitenant kolonel van het vliegwezen Eric Rombouts nam tijdens de openingsplechtigheid het woord namens de Belgische Luchtmacht en dook in de geschiedenis van de Belgen bij de Royal Air Force: “Het belang van de Belgische piloten in de RAF tijdens de Tweede Wereldoorlog kan en mag zeker niet onderschat worden. Na de capitulatie van het Belgisch Leger op 28 mei 1940 zullen 29 piloten van het Belgisch Militair Vliegwezen Groot Brittannië vervoegen en deel nemen aan de Battle of Britain (de Slag om Engeland), die de eerste overwinning van Groot Brittannië op Duitsland zal worden.”
“Zij zullen de eerste zijn van een groep van om en bij de 775 piloten, navigators, mitrailleurs, bommenwerpers en radio operatoren die gedurende de vier jaar van de oorlog op alle mogelijke manieren naar Engeland zullen vertrekken. Ze kwamen niet enkel vanuit België maar ook uit Belgisch Kongo en vele andere landen. Deze jonge mannen zullen in alle groepen van de Royal Air Force worden opgenomen, zowel in het Fighter, Bomber als het Coastel Command, over de ganse wereld. We vinden Belgen in 144 verschillende squadrons.”
“Zij nemen niet enkel deel aan de strijd maar zijn ook bij de eersten om leiding te geven aan hun gelijken als Squadron Leader of Wing Commander. De regering van Groot Brittannië zal aan 59 Belgen de hoogste militaire luchtvaart onderscheiding, het Distinguished Flying Cross (DFC), toekennen. Keerzijde van de medaille: 225 (1 op 4) onder hen zullen de bevochte vrijheid niet meemaken. Zij hebben zich opgeofferd om hun en onze vrijheid terug te winnen.”
 | Ere-Luitenant kolonel van het vliegwezen Eric Rombouts: “Het belang van de Belgische piloten in de RAF tijdens de Tweede Wereldoorlog kan en mag zeker niet onderschat worden”. |
“De betekenis van Luitenant Generaal vlieger Baron Michel “Mike” Donnet in de RAF en in een later stadium bij de oprichting van de Belgische Luchtmacht, past volledig in dit verhaal. Ook na de oorlog zette hij zich verder in om de vrijheid te bewaren,” gaat Eric verder. “Michel Donnet werd op 1 april 1917, vandaag dus 100 jaar geleden, te Richmond, in het Verenigd Koninkrijk geboren. Na zijn studies aan het Collège Saint Michel te Brussel vervoegt hij op 1 maart 1938 het Belgisch Militair Vliegwezen.”
“Hij behaalt zijn vliegbrevet op 24 maart 1939 en neemt deel aan de 18 daagse Veldtocht in mei 1940 als piloot, op Renard R31, van het 9de Smaldeel van het Eerste Luchtvaartregiment. Hij wordt krijgsgevangene op 1 juni 1940 en na in verschillende kampen te zijn ondergebracht keert hij op 8 januari 1941 terug naar België.”
Ontsnappen
“De plannen die hij reeds in mei 1940 had, nl. Engeland vervoegen, komen terug boven en samen met Leon Divoy onderzoeken zij de verschillende mogelijkheden. Divoy heeft weet van een SV-4b, de OO-ATD die in een loods op het landgoed Terblock van Baron Thierry d’Huart in Hoeilaart staat.”
“Onder de neus van de Duitsers, die in het kasteel gelegerd zijn, wordt het toestel luchtwaardig gemaakt. Na maandenlang herstellingen te hebben uitgevoerd en voldoende brandstof te hebben verzameld zullen zij in de nacht van 4 op 5 juli 1941 opstijgen en richting Engeland vliegen. Meer dan twee uur later landen ze in Thorpe-le-Sokon nabij Clacton (Essex). Op 26 juli 1941 vervoegen beide heren de RAF. Na hun opleiding bij de 61 Operational Training Unit (OTU) worden Donnet en Divoy bij het 64 Squadron afgedeeld dat met de Spitfire Mk V’s is uitgerust.”
 | Een fly-by van twee F-16 ’s van de basis van Kleine Brogel als eerbetoon boven het For Freedom Museum, vijf minuten later nog eens maar dan met de wielen uit. |
Eerste contact
Donnet’s eerste contact met de Luftwaffe is er op 27 maart 1942, wanneer hij tegenover vier Fw 190 komt te staan en hij er twee van beschadigt. Spijtig genoeg zal op 4 april Divoy met een andere Spitfire boven Frankrijk in aanvaring komen. Hij kan het toestel verlaten maar wordt krijgsgevangen genomen.
“Het 64 Squadron komt door zijn inzet en discipline als eerste in aanmerking voor een nieuw type Spitfire, de Mk IX. Donnet van zijn kant ontvangt voor zijn inzet het Oorlogskruis (Croix de Guerre) op 21 juli 1942. Zijn eerste score (kill) maakt hij op 30 juni 1942 door met zijn Spitfire Mk IX “Franqui” een Fw 190 neer te halen.
“In februari 1943 ontvangt hij voor deze overwinning, de vier beschadigde toestellen en zijn niet aflatende inzet het DFC. Dit zet aan tot meer en op 15 februari 1943 behaalt hij zijn tweede overwinning op een Fw 190 tijdens een missie boven Duinkerken. Daarna zal het tot vier september 1943 duren voor hij zijn derde kill haalt, alweer een Fw 190, en op 3 november wordt hem een “probable” Me109 toegekend.”
Squadron Leader
Niet alleen als piloot, maar ook als leider wordt hij gewaardeerd en op 24 maart 1944 tot Squadron Leader van het Belgische 350 Squadron bevorderd. Op 25 april 1944 verhuist het 350 Squadron naar Friston om zich voor te bereiden op D-Day. In juli 1944 vliegen ze vanuit Hawkings op de Spitfire IX om in augustus van dat jaar over te stappen op de Mk XIV. De missie luidt nu de V1 te bestrijden en “bomber escort” uit te voeren.
“In februari 1945 wordt Squadron Leader Mike Donnet Wing Commander over drie Mustang squadrons, 64, 126, en 234. Met hen vliegt hij een van zijn laatste wapenfeiten, het begeleiden van Mosquito’s die een bombardement op het Gestapo gebouw in Kopenhagen moeten uitvoeren. Zijn palmares is briljant. Hij heeft 375 oorlogsmissies gevlogen, vier vijandelijke vliegtuigen neergeschoten, één probable en vijf beschadigt.”
Overgang naar Belgische Luchtmacht
“In februari 1946 wordt hij mee aangezocht om de overgang van de Belgische Squadrons van de RAF naar de Belgische Luchtmacht te organiseren en vervoegt hij het Ministerie van Landsverdediging. Nadat hij tot Generaal-majoor benoemd was leidde hij het HQ van de 83 Anglo-Belgian Group, werd commandant van de Luchtverdediging van West-Europa en nadien van het HQ van 2 ATAF.”
 | De eigenlijke kamer. Let trouwens dat alle beelden in het museum een ‘echt’ gezicht kregen… Zo vertellen ze allemaal een persoonlijk verhaal. |
“In november 1963 wordt hij VSA van de Belgische Luchtmacht. In september 1967 wordt hij Luitenant-generaal en Voorzitter van het Directie comité van het NADGE project. In 1970 Belgisch Militair Attaché in Londen en nadien lid van het Militair Comité van de NATO, om uiteindelijk zijn carrière als Luitenant-generaal vlieger met ongeveer 5.000 vluchturen te eindigen in 1975.
Luitenant generaal vlieger Baron Michel “Mike” Donnet overleed in de nacht van woensdag 31 juli op donderdag 1 augustus 2013 op 96-jarige leeftijd.
Tom Brinckman
Met de zeer gewaarde medewerking van Ere-Luitenant kolonel van het vliegwezen Eric Rombouts voor het historische opzoekwerk.
Meer info: For Freedom Museum, Ramskapellestraat 91/93, 8300 Knokke-Heist
Tel. 050 68 71 30 of info@forfreedommuseum.be www.forfreedommuseum.be
