Goetsenhoven (Tienen,) 24 juni 2017. ULM Goetsenhoven vzw bestaat sinds 9 februari 2016. Intussen is er in de vliegclub al heel wat werk verzet, de eerste leerlingen zijn gelost en de eerste ULM’s kregen Goetsenhoven (EBTN) als nieuwe thuisbasis. Hangar Flying ging een kijkje nemen in de club en op het voormalige militaire vliegveld.
 | De vzw ULM Groetsenhoven bereik je via de Hannuitsesteenweg 350, de toegang tot de club is duidelijk aangegeven. (Google Maps) |
Met het logo van de pinguïn
De voorzitter van de ULM Goetsenhoven vzw is Wim Mellaerts. Wim: “Mijn roots liggen in het zweefvliegen, daar begon ik mee als vijftienjarige. Eind jaren negentig stapte ik over naar het ULM-vliegen op Avernas. In Baisy-Thy werd ik instructeur. De concessie die ik hier in Goetsenhoven van de overheid krijg biedt mij de kans om een eigen vliegclub te runnen. Die concessie krijgen we niet gratis natuurlijk. We werken hard om jaarlijks het verschuldigde bedrag op tafel te kunnen leggen. Het is dankzij vrijwilligerswerk dat vliegclubs zoals de onze het hoofd boven water kunnen houden. Zonder liefde voor de vliegsport houdt niemand dit vol.”
De vzw ULM Goetsenhoven (www.ulmgoetsenhoven.be) gebruikt twee loodsen waarin vroeger de toestellen van de Belgian Air Cadets waren gestald. Die hangars zijn nog grondig gerenoveerd vóór het vertrek van de Luchtcadetten van Goetsenhoven naar Bevekom. Tijdens het bezoek van Hangar Flying viel het ons inderdaad op dat de hangars van ULM Goetsenhoven in zeer goede staat zijn. Bij de renovatie bleef de oude metalen dakstructuur behouden. De loodsen en het clubhuis zijn perfect aangepast aan de moderne normen van elektriciteit, watervoorziening en brandbeveiliging.
De verlaten kazernegebouwen en de vele lege gebouwen op het vliegveld lijken ongewenst bezoek aan te trekken. De oude kazernegebouwen zijn compleet vervallen en de natuur eist terug haar plaats op. ’t Is moeilijk te geloven dat miliciens hier vroeger nog ieder sprietje onkruid van tussen het plaveisel moesten wieden. Ook het torengebouw is stevig toegetakeld door vandalen (zie ook de database www.luchtvaarterfgoed.be/content/infrastructuur-militair-vliegveld-goetsenhoven) Binnenin is alles grondig vernield. Toch staan de vliegtuigen hier veilig in de loodsen. Overal staan namelijk camera’s en er is ook een elektronische periferiebewaking. Een vlotte samenwerking met de politiediensten en het stadsbestuur doet de rest.
De vzw hoopt de procedure voor de milieuvergunning de komende maanden te kunnen afronden, de signalen zijn positief. Wim en zijn team doen natuurlijk hun best om zo veel mogelijk rekening te houden met de omwonenden. Wim: “Bezoekende piloten krijgen een duidelijke briefing over de te vliegen circuits die hinder voor buren zoveel mogelijk moeten voorkomen. Tegenstanders van het vliegveld lieten inderdaad hun stem horen in de media, maar er is ook heel veel sympathie voor het behoud van het vliegveld. Het dorp leeft al bijna een eeuw in goed nabuurschap met het vliegveld, de Goetsenhovenaars blijven dit toch wel als ‘hun’ vliegveld beschouwen. Militaire piloten die hier ooit hun training hebben gekregen komen wel eens een kijkje nemen.”
Tussen de loodsen is er een gebouw dat dienst doet als leslokaal, keuken en bar. De club heeft de bekende pinguïn van de EVS in haar logo behouden. Een mooi ijzeren exemplaar siert de deur van de bar. Op de plaats waar vroeger de parachutes gestockeerd lagen, is nu een keuken geïnstalleerd. Het is goed vertoeven op het publiek terras voor het clubgebouw. We doen er een babbel met een groep modelbouwers, op tafel staan heerlijke kersen uit een Tiense boomgaard.
 | In het clubgebouw kunnen de vluchten digitaal geregistreerd worden. Goetsenhoven Radio 125,375 MHz, het vliegveld is strikt PPR. |
Wim: “De toekomstige ULM-piloten volgen hier theorie- en praktijkopleiding. Voor de vluchttraining heeft Baisy-Thy de B&F Technik FK-9 Mark IV Utility OO-H67 ter beschikking gesteld. Een eigen toestel kopen is voor onze club nog een te grote investering. Ik droom er van om later zelf een vliegtuig ter beschikking te kunnen stellen van onze leden, een ULM waar jongeren kunnen mee vliegen tegen democratische prijzen. Gunther Smets, onze allereerste leerling, maakte zijn eerste solovlucht op 27 augustus 2016.”
Van Ansaldo tot Marchetti
Jozef Vandevorst, die ook de elektronische ‘Penguin Newsletter’ van de club uitgeeft, hing in de inkomhal van het clubhuis interessante fotopanelen die de bezoekers een idee geven van de rijke geschiedenis van dit vliegveld.
In 1920 voorzag het toenmalige ministerie van oorlog de kredieten voor de bouw van het militaire vliegveld. De constructie begon in 1921. Op 3 september 1922 werd het vliegveld ingehuldigd met een vliegmeeting waar meer dan 50.000 bezoekers van genoten. Het was aanvankelijk de basis van een verkennerseenheid met onder meer Ansaldo A.300 en de Havilland DH.9.
Op zaterdag 2 juni 1928 stegen Adj Louis Crooij en Sgt Victor Groenen (smaldeel Mefisto) te Goetsenhoven op met hun DH.9 D-32 met de bedoeling een wereldrecord te breken. Sgt Gabriel Créteur en 1Sgt Daniel Jordens (smaldeel Meeuwen) bemanden een ‘tankvliegtuig’, de DH.9 D-96 van waaruit ze af en toe een brandstofslang vierden en telkens zo’n 350 liter brandstof overhevelden naar het toestel van Crooij en Groenen. Op maandag 4 juni om 18.47 uur landde Crooij en Groenen na een vlucht van 60 uur 7 minuten en 32 seconden, een wereldrecord vluchtduur met bevoorrading in vlucht. Jordens was een inwoner van Goetsenhoven. De gedenkplaat voor dit evenement hing ooit aan de mess officieren. Ze bevindt zich nu op de stand van EVS te Bevekom in het 1 Wing Historical Centre. Daar staat ook de SV-4B V-64.
Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog waren in Goetsenhoven Fairey Fox-toestellen gestationeerd. Op 10 mei 1940 bombardeerde de Luftwaffe het vliegveld. De Belgische smaldelen van Goetsenhoven trokken zich terug naar andere vliegvelden. De Duitsers gebruikten het veld alleen als reservevliegveld en het speelde geen rol van betekenis. Op 15 augustus 1944 bombardeerden Amerikaanse vliegtuigen Goetsenhoven, de vernieling was groot.
 | De twee loodsen die in gebruik genomen zijn door ULM Goetsenhoven vzw, daartussen het clubhuis. De pinguïns op de zijkant van de loodsen kregen een vers laagje verf voor de opnames van een film. |
De vliegbasis werd pas begin 1950 heropend, toen verhuisde de Elementaire Vliegschool (EVS) van Schaffen naar Goetsenhoven. De 115 Promotie was in december 1949 nog gestart in Schaffen maar zou de opleiding in juni 1950 in Goetsenhoven beëindigen. In Schaffen had de EVS het veld moeten delen met de para’s. Wanneer er niet gevlogen werd, konden de para’s springen, en omgekeerd. In Goetsenhoven had de EVS het veld voor haar alleen wat efficiëntere training toeliet. Uiteindelijk zouden meer dan 5.000 piloten, onder hen prins Filip (1981/1982,) hier hun opleiding krijgen. De EVS en Goetsenhoven doen ons ook terugdenken aan de knappe solodemonstraties van Alex Janssens (SV-4B) en de demoteams Les Manchots (SV-4B) en de Swallows (SF.260.)
Tot 1969 vloog de EVS met de Stampe en Vertongen SV-4B, vanaf 1969 namen de SIAI Marchetti SF.260 de plaats in van de Belgische tweedekkers. Voor de start van de Marchetti’s legde Defensie twee startbanen aan in asfalt (17/35 779m, 06/24 655m,) tot dan lag er alleen een grasbaan. In 1996 centraliseerde defensie de vliegopleiding in Bevekom, dat was tevens het einde van de permanente militaire aanwezigheid op Goetsenhoven. Ondanks het feit dat het vliegveld nu voornamelijk door burgers wordt gebruikt, blijven de militairen het absolute gebruiksrecht bewaren.
Anno 2017
De vliegveldoverste komt tijdens ons bezoek even genieten van het terrasje van de ULM-club. Hij maakt lachend de opmerking dat we ook maar moeten langskomen bij de ook op Goetsenhoven gebaseerde vliegclub De Wouw (www.dewouw.be). Dat zal voor een andere keer zijn, die club voor motorvliegen en zweefvliegen is al sinds 1931 een gevestigde waarde in Goetsenhoven, toen nog onder de naam Le Milan. Vandaag wilden we echt wat aandacht schenken aan hun minder gekende buren. De samenwerking tussen De Wouw en ULM Goetsenhoven verloopt in ieder geval voorbeeldig. De officiële opening van ULM Goetsenhoven is voorzien op 1 en 2 september 2017, een eerste opendeurdag zal doorgaan in september 2018.
Defensie en de Federale Politie komen nog regelmatig trainen op het vliegveld. De Tiense wielerschool Olympia geeft tijdens de week fietstraining op de pistes. Er mag gevlogen worden in het weekend en op feestdagen, ook op weekdagen van 17 uur tot zonsondergang als Beauvechain gesloten is (check NOTAMS.) Vooraf aanmelden (PPR) is verplicht. Coördinaten 50°46’54”N , 4°57’7”E
Telefoon pleincommandant: 016/81.22.78. De contactpersoon van de ULM club is Wim Mellaerts, 0496/376466, melle-ulm@telenet.be.
In de loodsen zijn nog vrije plaatsen beschikbaar voor ULM’s. Neem voor de stallingsvoorwaarden contact op met Wim.
 | Groepsfoto van de gele FK 9 OO-H67, de witte Dyn’Aero MCR OO-H07 en de wit-blauwe Zenair Stol OO-D22. (Foto Jozef Vandevorst) |
Bron: EVS 40 jaar in Goetsenhoven. EVS, Goetsenhoven, 1990.
De weg naar Schaffen ziet men in de lucht. Ludo Vrancken, De Krijger, Erpe, 2016.
Frans Van Humbeek
Foto’s: Manu Godfroid
