Grimbergen, 9 juli 2017. Op 10 januari 1945 maakte de B-17G 42-102659, IW-J ‘Hard Seventeen’ van de 401st Bomb Group-614th Bomb Squadron een geslaagde noodlanding in het Paalveld in Grimbergen. Dankzij de stuurmanskunst van 1st Lt R.B. Thompson overleefden alle bemanningsleden van de viermotorige bommenwerper de crash.
 | De bemanning van de Hard Seventeen: Rechtstaand van links naar rechts: 1st Lt R.J. Lupowitz (navigator), 1st Lt R.B. Thompson (piloot), 1st Lt C. Cassidy (co-piloot), 1st Lt W.M. Bruce (bommenrichter). Geknield: S/Sgt J.F. Christensen (schutter), S/Sgt E. Dana (schutter), S/Sgt D.L. Heikes, T/Sgt R. Bode (radio-operator). T/Sgt R. V. Wilson (flight engineer) staat niet op de foto. De foto werd genomen op 8 maart 1945, na de kraaklanding te Grimbergen. (Archief Ed Dana sr.) |
Na heel wat onderzoek kwamen Paul Van Caesbroeck en ikzelf in augustus 2006 in contact met S/Sgt Edward ‘Ed’ G. Dana. Hij was schutter geweest aan boord van de Hard Seventeen. Op 16 mei 2007 kwam hij samen met vijf familieleden van Queen Creek (Arizona, VS) naar Grimbergen. De gemeente, lokale oud-strijders en een fervent verzamelaar van oude legervoertuigen hebben toen ongelooflijk hun best gedaan om Ed en zijn familie te verwelkomen. Zowel de Amerikaanse ambassade als de Belgische Luchtmacht hadden een belangrijke vertegenwoordiging gestuurd. In de voormiddag had Louis Bosmans hem met een Piper Archer van de Sabena Aeroclub een luchtdoop aangeboden. Na het bezoek bleven we contact houden met de sympathieke familie en op zondag 9 juli 2017 keerden twee kinderen van Ed weer naar Grimbergen, Ed jr. en Janice. Het was een emotioneel weerzien.
Edward ‘Ed’ G. Dana werd geboren op 8 augustus 1923. Hij was de vijfde van zes kinderen en groeide op in een boerderij in Mesa, Arizona. In 1939, hij was toen 16 jaar, verloor hij zijn vader. Twee jaar later, op zondagochtend 7 december 1941, vielen de Japanners Pearl Harbour aan, voor de Amerikanen een keerpunt in de oorlogsvoering. Ed tekende voor de Army Air Force met de bedoeling piloot te worden, maar hij kreeg een job als boordschutter. In oktober 1944 vertrok hij met de 401 Heavy Bombardment Group naar het Engelse Deenethorpe (Northamptonshire.) De basis RAF Deenethorpe wordt anno 2017 een gebied met woonbestemming. Een standbeeld herinnert aan de aanwezigheid van de Amerikaanse Bomber Group. De eerste oorlogsmissie vloog Ed op 21 november 1944 naar de raffinaderijen van Merseburg, in het zuiden van de deelstaat Saksen-Anhalt in Duitsland. Op 10 januari 1945 maakte Ed in de B-17G Hard Seventeen een crashlanding in de besneeuwde velden van het Grimbergse Paalveld.
 | Het Paalveld, de locatie waar de Hard Seventeen neerkwam (2). Vanop deze hoger gelegen landbouwvlakte is de basiliek van Grimbergen (1) duidelijk zichtbaar. (Google Maps) |
Ed vertelde ons in 2006 dat hij op die bewuste 10de januari 1945 de enige waist gunner was. In 1945 was er heel wat minder weerstand van de Duitse jagers en daarom liet men een tweede flankschutter meestal thuis. De tien maanden oude Hard Seventeen werd tijdens de missie naar het vliegveld van Euskirchen (ten zuidwesten van Bonn) door Duits luchtafweer geraakt. Op de kracht van twee motoren zette de crew de terugvlucht in naar de basis Deenethorpe. Het was al vlug duidelijk dat het Vliegend Fort de Britse kust niet zou bereiken en piloot Thompson verkoos in Grimbergen een noodlanding te maken. Eerst had hij het vliegveld als locatie voor de noodlanding gekozen, de 131 (Polish) Wing RAF was daar gelegerd. Met het vliegveld in zicht moest hij toch nog zijn toestel neerzetten in de velden tussen de Paalveldstraat en het verlengde van de Tangestraat. Ed Dana sr. in 2006: “Toen we de landingsplaats naderden begon ik samen met Flight Engineer Wilson het staartwiel binnen te draaien, het hydraulisch systeem was beschadigd en we probeerden immers een landing met ingetrokken landingsgestel. Door de vensters aan de zijkant van de romp zag ik dat we al zeer laag vlogen. We zijn dan in de radiokamer gedoken, een standaard procedure omdat dit de minst kwetsbare plaats is tijdens een noodlanding. De hel brak los toen de B-17 de grond raakte; alle apparatuur begon op ons te vallen. Gelukkig raakte niemand ernstig gewond. Toen we het wrak verlieten –het leek alsof we een eeuwigheid vastgeklemd lagen– zagen we de dorpsbewoners naar ons vliegtuig rennen. Sommigen waren al even bang als wij.“
 | De B-17 was om 09.10 uur opgestegen van een besneeuwd Deenethorpe en moet tijdens deze 52ste oorlogsvlucht rond 14 uur in Grimbergen geland zijn. Op dat moment werd het vliegveld gebruikt door Poolse eenheden. Merk de basiliek in de achtergrond. (Foto W. Matusiak, archief Peter Celis) |
Heel wat getuigen hebben ons ondertussen verlaten. Ik haalde er even mijn nota’s uit 2006 bij. Grimbergenaar Mariette Van den Bloeck: “In onze boerderij hebben een hele tijd soldaten gelogeerd die de wacht moesten houden bij het vliegtuig. We legden stro op de grond en daar konden ze op slapen. Ze kregen verse melk en dronken veel thee. Ik herinner mij het vliegtuig nog zeer goed. Eens de wacht weg was gingen we naar de gevallen bommenwerper. Ik moest mij op het vliegtuig zetten en door een gat in de vleugel heb ik er met een blik brandstof uitgeschept. Mijn armen waren overal geschaafd van het scherpe aluminium. Uit het mica van de ramen maakten we allerlei figuurtjes. We hebben zeer lang kogelbanden en zelfs een reddingsbootje van de bommenwerper bewaard, enkele verzamelaars zijn het spijtig genoeg komen weghalen.” Mariette herinnerde zich ook nog zeer goed de speelkaarten die op de neus van de bommenwerper geschilderd waren. De B-17 was genoemd naar een kaart uit een pokerspel, de Hard Seventeen.
Enkele boeren waren dus zeer vlug ter plaatse. De bemanning vreesde explosies en gaf te kennen dat ze zich van de Flying Fortress moesten verwijderen. Na de landing bracht een truck van de RAF de bemanning naar Brussel voor ondervraging en onderzoek. De ondersteuning die ze in de nachtclubs van de hoofdstad ontvingen was genoeg om hen na 21 dagen met een C-47 over te kunnen brengen naar hun basis Deenethorpe. Drie dagen later begon Ed terug te vliegen. In totaal zou hij deelnemen aan 36 oorlogsvluchten.
Na de oorlog verliet hij de luchtmacht en ging hij werken in een bakkerij. Hij huwde op 23 november 1946 met Noveda Elisabeth Smith en het echtpaar kreeg vijf kinderen: Janice (°1949,) Jeanie (°1951,) Kathy (°1953,) Phil (°1954,) en Ed jr (°1962.) Het welzijn van zijn kroost was zijn grootste zorg. Zijn echtgenote en hijzelf kregen gezondheidsproblemen, maar ze kwamen die te boven. In 2004 zaten ze beiden in hun wagen toen ze werden aangereden door een truck. Ed en zijn geliefde werden naar een ziekenhuis gebracht, Elisabeth overleefde het ongeval niet. Ed werd depressief. In 2006 kreeg hij dan onze brief met de melding dat we de crashlocatie van ‘zijn’ Hard Seventeen hadden gevonden, we nodigden hem uit in Grimbergen. Zijn kinderen vertelden ons later dat de ontvangst in Grimbergen wonderen gedaan had voor de gemoedsgesteldheid van hun vader. Hij besefte dat hij iets had betekend voor mensen die tijdens de oorlog gesnakt hadden naar vrijheid. Ed kreeg weer plezier in het leven en wij in Grimbergen waren zeer gelukkig dat zijn leven terug betekenis had gekregen. Maar dan kreeg Ed ernstige hartproblemen. Hij overleed op 3 februari 2013, omgeven door zijn lieve kinderen. Hij rust op Resthaven Cemetary in Phoenix, samen met zijn geliefde Elisabeth.
Voordat zijn kinderen Janice en Ed jr. in juli 2017 in Grimbergen aankwamen, hadden ze al een ontmoeting gehad met de 401 BG Association en pikten ze nog een vliegshow mee in Duxford. In Grimbergen waren ze zeer gelukkig met de vlucht die Patrick Rouseau van Recreatief Vliegveld Grimbergen hen aanbood met de Piper Cherokee OO-TVO. Voor Amerikanen uit het kurkdroge Texas is een vlucht boven het groene Grimbergen een hele belevenis, zeker omdat ze ook de crashplaats van hun vader konden overvliegen. ’s Avonds genoten we met de Amerikaanse vrienden in een heerlijk restaurant van typisch Belgische kost. We kregen er nog het aangenaam gezelschap van Andy Swinnen en zijn partner Angela. Andy is nauw betrokken bij de werking van de 401 BG Association (www.remember-our-heroes.nl).
De familie van Ed hebben we weer uitgewuifd, maar we zien elkaar zeker terug. De spirit van de Hard Seventeen blijft onze luchtvaartresearch inspireren.
 | Patrick Rosseau (Recreatief Vliegveld Grimbergen) met Ed jr en Janice, zoon en dochter van boordschutter Ed Dana. (Foto Paul Van Caesbroeck) |
Frans Van Humbeek
