Zaventem, 17 april 2018. Elke dag komen tientallen vliegtuigliefhebbers naar Brussels Airport. De luchthaven heeft samen met een tweehonderdtal spotters en vertegenwoordigers van de buurgemeenten Steenokkerzeel en Zaventem twee spottersplatformen ingehuldigd. Ze zijn vernoemd naar de start-en landingsbanen waarop ze uitzicht hebben: 01/19 en 07R/25L.
 | Het banenpatroon van Brussels Airport, in miniatuur bij het spottersplatform Vliegbos. Een leuk idee. |
Brussels Airport luisterde voor het design en de locatie naar de verzuchtingen van de spotters. Zowat 1.700 van hen konden aangeven wat ze belangrijk vonden voor een vaste spottersstek en daarmee is bij de constructie duidelijk rekening gehouden. Er is heel wat tijd overgegaan alvorens de spottingplaatsen werden gerealiseerd. Zelfs met een hoogtewerker zijn testen gedaan om een zo nauwkeurig mogelijk beeld te krijgen voor de optimale invalshoeken ten gerieve van de fotografen. Gelukkig was Arnaud Feist, CEO Brussels Airport Company, zelf wel te vinden voor het initiatief. Heel wat partners van Brussels Airport moesten hun medewerking verlenen voor dit project, denk maar aan de Federale, de buurgemeenten, Belgocontrol, de Regie der Gebouwen, enz. Het Gentse architectenbureau Delobelle (www.delobelle-depuydt.be/nl) tekende voor het geslaagde ontwerp.
 | Spotters herkennen vliegtuigtypes al van ver bij de nadering. Voor de gewone toeristen hangen er informatieborden over de meest voortkomende vliegtuigtypes. |
Spotting
De term ‘spotter’ komt van het Engelse werkwoord ‘to spot’, wat ‘waarnemen’ betekent. Vliegtuigspotters volgen de bewegingen van vliegtuigen. Het fenomeen kende zijn doorbraak tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vooral in Groot-Brittannië zijn toen heel wat organisaties opgericht om snel vijandelijke vliegtuigbewegingen door te geven aan het luchtafweer. Heel wat naoorlogse spotters schreven hun registraties gewoon in een notaboekje, de toestellen fotograferen was er niet altijd bij. We herinneren ons nog levendig de tijd van de Koude Oorlog toen spotters zonder pardon werden opgepakt door de ordediensten. Een foto nemen van een vliegtuig op een militaire basis was voldoende om in een ongezellig kamertje opgesloten te worden, een van onze redactieleden kan daar nog levendig van getuigen.
 | Legendarische luchtvaarttijdschriften als ‘The Aeroplane Spotter’ zijn vervangen door diverse gespecialiseerde websites. |
Vroeger stonden spotters doorgaans ‘aan de draad’ van lokale luchthavens. Door de democratisering van de vliegprijzen en de betere infrastructuur voor spotters heeft deze hobby een meer internationaal karakter gekregen. Diverse websites (https://flightaware.com, www.flightradar24.com, …) informeren spotters over de vliegtuigbewegingen of internationale spottingtrips. Niet weinigen luisteren ook de luchtvaartfrequenties uit. Ook vanuit historisch oogpunt kunnen hun waarnemingen en foto’s belangrijk zijn. Historici zijn doorgaans geen fotografen, beelden van spotters zijn daarom vaak uiterst welkom.
 | Spottersplatform Vliegbos aan baan 01/19. |
De aanslagen van 11 september 2001 waren een keerpunt. De veiligheidsdiensten realiseerden zich dat spotters hen ook bruikbare informatie konden bezorgen. Op informatieborden aan de spottingplatformen vraagt Brussels Airport om de Federale Politie te bellen (INA, Information Network Airport) in geval van verdachte activiteiten. Op de panelen staan ook algemene gedragsregels voor de bezoekers.
Maar bovenal is spotting een aangenaam tijdverdrijf dat bij het grote publiek de interesse doet groeien voor de luchtvaart. De trefplaatsen zullen niet alleen bezocht worden door jongeren met telelenzen, ook door families met kinderen die op een zonnige dag een plek zoeken om gewoon te chillen. Heel wat buitenlandse luchthavens hebben overigens dergelijke pleisterplaatsen reeds aangelegd.
Toespraken
Piet Demunter, de directeur Strategische 0ntwikkeling van Brussels Airport, benadrukte dat Brussels Airport een aantrekkelijke spottersplaats is omwille van de vele bestemmingen die de luchtvaartmaatschappijen aanvliegen, het neerstrijken van vooral nieuwe milieuvriendelijke toestellen en de uitzonderlijke vip-vliegtuigen die hun gasten naar vergaderingen van bijvoorbeeld de EU of NAVO brengen.
Burgemeester Ingrid Holemans van Zaventem dankte Brussels Airport voor de mooie ruimte die werd aangeboden en voor de speeltuigen die er geplaatst zijn voor kinderen.
 | Inhuldiging van het platform aan het Vliegbos door vlnr. Ingrid Holemans (VLD, burgemeester van Zaventem), Piet Demunter (Brussels Airport) en Geert Laureys (Klaver-NVA, schepen cultuur en toerisme van Steenokkerzeel.) |
Schepen Geert Laureys van Steenokkerzeel herinnerde ons aan de aanslagen van 22 maart 2016: “We hoorden hier als buurgemeente van de luchthaven plots geen vliegtuigen meer, dat voelde heel onwennig aan, we zijn het zo gewoon om met deze luchthaven te leven.” Hij feliciteerde het projectteam voor de keuze van de materialen die perfect in de omgeving passen. Voor hem is het duidelijk dat deze fora ook toeristen aantrekken die misschien ook de weg vinden naar het centrum van zijn dorp.
Burgervader Kurt Ryon van Steenokkerzeel kon het niet nalaten om leuk te vermelden dat ‘de luchthaven van Zaventem’ voor 60% op grondgebied van Steenokkerzeel is gelegen.
Spotters
De vliegtuigspotters waren talrijk naar Brussels Airport gekomen voor deze heuglijke dag. Ze hoeven niet langer meer in de modder te ploeteren om hun hobby te beoefenen of hun wagen op onveilige plaatsen achter te laten. Jos Daenen: “Ik ben uit Limburg naar hier gekomen, ik kom hier trouwens regelmatig spotten. Het is heel positief wat Brussels Airport hier voor ons gedaan heeft. Anders stond ik op een laddertje nabij de bosjes over de draad naar vliegtuigen te kijken, nu fotografeer ik in alle comfort. Mijn wagen kan ik eindelijk op een fatsoenlijke manier parkeren. Vroeger fotografeerde ik ook op militaire luchtshows maar daar ben ik mee gestopt. Hier vind ik veel meer verscheidenheid in types en beschilderingen. Ik ga ook wel naar Amsterdam, Düsseldorf, Londen, Maastricht of andere luchthavens.” Kristof Volgaerts: “Misschien zijn er mensen die soms klagen over de luchthaven maar op een plaats als deze zou ik wel willen wonen! Misschien moet er in de toekomst nog eens gedacht worden aan sanitair, slimmeriken zullen hier wel snel komen staan met frisdrank of versnaperingen. Ik volg de burgerluchtvaart en vooral de kennis van de types is voor mij belangrijk. Mijn eigen vluchten reserveer ik bijvoorbeeld in functie van het vliegtuigtype dat wordt ingezet.”
 | Mooie platen geven ook informatie over de omgeving van de luchthaven, met onder meer de locaties van het Atomium of de VRT-toren. |
Spottersplaats 01/19 in Zaventem
Een eerste spottersplatform bevindt zich in het Vliegbos, aan de start- en landingsbaan 01/19 die in het weekend veel vertrekkende vluchten krijgt te verwerken. Wanneer de weersomstandigheden het niet toelaten om banen 25L/R te gebruiken, wordt baan 01/19 meestal gebruikt voor landingen. Een verhoogd platform biedt nu een vrij zicht op deze start- en landingspiste. Spotters kunnen gebruikmaken van de reguliere parkeerplaatsen rond het bos of van de parking van voetbalploeg SK Nossegem (Namenstraat), vandaar is het nog 400 meter wandelen.
Locatie: https://goo.gl/maps/enGHPDaEd132
Spottersplaats 07R/25L in Steenokkerzeel
Een tweede site ligt aan het transitcentrum te Steenokkerzeel en biedt een uitstekend zicht op start- en landingsbaan 25L/07R, meestal gebruikt voor landingen. De omgeving rond deze baan is daarom zeer populair bij spotters en werd in de enquête ook met stip aangeduid als favoriete plek. De parking aan het transitcentrum is uitgebreid met enkele parkeerplaatsen. Ook aan de kop van baan 25L aan de Kortenbergse Steenweg is nu een kleine parking ingericht om overlast op de lokale wegen te vermijden.
Locatie: https://goo.gl/maps/fpFrsaiAndA2
 | Spottersplatform 07R/25L. |
 | Onder ruime persbelangstelling knippen burgemeester van Zaventem Ingrid Holemans (VLD) en burgemeester van Steenokkerzeel Kurt Ryon (Klaver-NVA) het lint door voor de inhuldiging van het spottersplatform aan 07R/25L. |
 | Handig fotograferen op het platform aan de 07R/25L. |
 | Een perfect zicht op de vliegtuigen vanop de spottersplatformen van Brussels Airport. |
Tekst en foto’s: Frans Van Humbeek
