Grimbergen, 19 mei 2018. Op zaterdag 21 april 2018 gaf het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem (Histor Center AB Brustem) naar jaarlijkse gewoonte haar openingsreceptie als start van het toeristisch seizoen 2018. Ook het boek ‘Boven de Wolken’ werd er voorgesteld, een welkome gelegenheid om de receptie te houden in loods 41 op het voormalige vliegveld van Brustem.
‘Boven de Wolken – Een rode Fouga op het goud van de zon’ vertelt het leven van Paul Van Essche, voormalig lid en leider van de Rode Duivels op Fouga Magister. Hendrik Schoebrechts (°1983), auteur en tevens vice-voorzitter van het Histor Center AB Brustem, beschrijft bij aanvang van zijn publicatie kort de carrière van Paul Van Essche. Paul was een militaire piloot die vergroeid was met Brustem, en ook een populaire figuur in Sint-Truiden en ver daarbuiten.
De boekvoorstelling werd een onverdund succes. Niet alleen was er een overfly van de Fouga MT-5 maar het toestel is ook geland in Brustem en heeft gedurende twee uren het perfecte decor gevormd voor het evenement. Daarna steeg de piloot, Kris Van den Bergh, alweer op naar de thuisbasis in Deurne. De MT-5 is de Fouga waarin Paul in 1965 zijn eerste seizoen met de Rode Duivels doorbracht.
Hendrik Schoebrechts is ongetwijfeld de geschikte auteur voor een boek over Paul Van Essche. Hendrik: “De afspanning van het weiland ‘thuis achter’ was voor mij ook de grens met het toenmalige vliegveld van Brustem. Tijdens mijn jeugd moest ik maar uit het venster van mijn kamer kijken om de Fouga’s te bewonderen. Janine Van Essche-Rasquin, de weduwe van Paul Van Essche, is ons historisch centrum altijd blijven steunen. Ze zorgde ervoor dat heel wat persoonlijke objecten van Paul in het centrum zijn beland. Dat is gevestigd op de abdijsite, in het centrum van Sint-Truiden. De bijdrage van Janine was natuurlijk van goudwaarde. Het leven Paul werd immers een leidraad voor het schrijven van het boek dat een eerbetoon is aan hem en aan zijn familie, en tegelijk de geschiedenis vertelt van deze luchtmachtbasis.” De familie van Paul was uiteraard aanwezig op de presentatie.
Paul Van Essche (Lede °18 februari 1933, Mückenbornberg-Duitsland †18 november 1977) vervoegde de Belgische Luchtmacht in 1953, twee jaar later behaalde hij in de VS zijn vleugels. In Beauvechain kwam hij als gevechtspiloot bij het 4de smaldeel van de 1ste Wing terecht. Bij ontbinding van het smaldeel stapte hij over naar het 350ste smaldeel. Paul vloog op Meteor, Hunter en Canuck. In 1961 muteerde hij naar de School voor Voortgezette Vliegopleiding in Brustem waar hij monitor werd op Fouga en Flight Commandant bij het 2de en vervolgens het 1ste smaldeel.
In 1965 werd Paul een van de stichtende leden van het stuntteam Rode Duivels. Van 1967 tem 1969 en in 1973 was hij leider van dit populaire acroteam. In oktober 1969 ging hij over naar de School voor Transitievliegers te Twente. In december 1971 keerde hij terug naar Brustem, bij het 11de smaldeel. Nog in Brustem werd hij in 1974 veiligheidsofficier tot aan zijn overlijden in 1977.
Het is dankzij Paul dat de stad Sint-Truiden in 1968 het peterschap van de Fouga’s van de Rode Duivels op zich nam. Het stadsembleem verscheen op de Fouga en de Rode Duivels toonden het trots op nationale en internationale meetings. Nu staat er nog een rode Fouga op de rotonde voor de ingang van het bedrijventerrein in Brustem, op de voormalige vliegbasis (zie database http://www.luchtvaarterfgoed.be/content/blikvanger-fouga-magister-mt03).
 | Commandant-vlieger Paul Van Essche bij Koning Boudewijn. Bierset, vliegshow van de Belgische Luchtmacht op 22 juni 1969. (Foto Guy Viselé) |
Prachtige foto’s komen onder meer uit het archief van Guy Putman, de voormalige public relations verantwoordelijke van de Rode Duivels en tevens een persoonlijke vriend van Paul Van Essche. Er zijn ook veel documenten afgebeeld, zoals de logboeken van Paul.
In een eerste deel beschrijft Hendrik de opleiding in de Verenigde Staten, gedetailleerd en gekruid met heel wat anekdotes. Na de Amerikaanse vliegopleiding in Texas, North Carolina en Arizona volgen dan de Belgische hoofdstukken, als operationeel jachtpiloot in Beauvechain en als monitor en Flight Commandant in Brustem. In deel twee komen de jaren bij de Rode Duivels aan bod en het verder verloop van zijn vliegcarrière in Brustem.
 | Auteur Hendrik Schoebrechts tijdens het overhandigen van het eerste exemplaar aan Janine Van Essche-Rasquin, de weduwe van Paul Van Essche. (Archief Hendrik Schoebrechts) |
Het is interessant om te lezen hoe een luchtmachtpiloot zijn carrière laat passen in een gezinsleven, iets wat lang niet eenvoudig is. Hendrik beschrijft hoe het vliegen bij de Rode Duivels heel wat verplichtingen en beperkingen inhield. Oefenen gebeurde steeds na de werkuren, ook de vliegshows hadden plaats buiten de dienstverplichtingen en doorgaans tijdens de weekends. Petje af voor echtgenote Janine die haar man altijd bleef steunen, hem volgde op zeer veel meetings en altijd klaarstond voor haar kroost. Het boek biedt de lezer een pak inside-information over de Rode Duivels. Hendrik schrijft over de hechte kameraadschap tussen de piloten, de technische ondersteuning van de onmisbare mecaniciens, de voortreffelijke public relations van het team, de trainingen voor het acroprogramma met spiegelvluchten, de vele binnen- en buitenlandse meetings, enz.
Natuurlijk waren er enkele minder leuke momenten en ook die komen aan bod. Tegen de zomer van 1972 had het gezin Van Essche zich klaargemaakt voor een verhuis naar Washington. Paul zou er de functie gaan waarnemen van militair attaché. In juni van dat jaar kreeg hij het officieel bericht dat niet hij maar een andere militair naar de States zou gestuurd worden. Het is duidelijk dat de ontgoocheling voor Paul en zijn gezin heel groot was. Maar dat kwamen ze te boven. We lezen hoe Paul een jazzliefhebber was – hij speelde zelf aardig contrabas en trompet – en een groot whiskyliefhebber, een goedje dat trouwens door veel militaire piloten wordt gesmaakt.
 | Familie, vrienden en kennissen van Paul Van Essche verzamelden tijdens de boekvoorstelling bij de Fouga MT-5. (Archief Hendrik Schoebrechts) |
Commandant-vlieger Paul Van Essche kwam op 18 november 1977 om het leven tijdens een crash met een T-33. Ook leerling-piloot Paul Slegers kwam daarbij om het leven. De omstandigheden van het ongeval zijn niet beschreven, een te respecteren keuze van de auteur.
Het knappe schrijfwerk van Hendrik is zeer aangename lectuur, verrijkt met prachtig archief- en fotomateriaal. Guy Putman schrijft terecht in zijn voorwoord: “Hendrik, je doet Paul weer herleven, zeker voor hen die hem gekend hebben. Voor anderen kan het als een sprookje overkomen, wat het niet altijd was.”
Het boek met harde kaft telt 304 pagina’s en meer dan 500 zwart-wit en kleurenfoto’s. Meer info op www.airbase-st-trond.be
Exclusief verzenden gaat 35 euro kosten, dat is best een redelijke prijs. Bestel snel want de oplage is vrij beperkt.
Bestellen kan best door eerst een mail te sturen naar hendrik_schoebrechts@hotmail.com
Frans Van Humbeek
