Gent, 30 juni 2019. In de verte zwelt het geklepper van een helikopter aan. “Ze zijn er”, klinkt het naast me. Een stoet van motoren en wagens snelt voorbij en dan volgt de kopgroep van het peloton. Het is koers! Voor de toeschouwers langs het parcours is de heli het signaal dat de wedstrijd in aantocht is. Voor televisiekijkers is de helikopter het hulpmiddel bij uitstek om het overzicht te bewaren in een wielerwedstrijd. Helikopters en koers zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe de VRT het technisch klaarspeelt om een wielerwedstrijd in beeld te brengen, zochten we uit tijdens het afgelopen Belgisch Kampioenschap wielrennen in Gent.
De openbare omroep heeft een rijke traditie met het uitzenden van wielerklassiekers. Dat heel wat internationale zenders de beelden overnemen is niet louter te danken aan de toppers die meerijden in onze klassiekers. De manier waarop de koers live in de ether wordt gebracht is het beste bewijs van het vakmanschap van de tientallen VRT-medewerkers die meewerken aan de productie.
Voorbode van de pret
Volgens Jonas Heyerick, hoofdredacteur van het wielermagazine Bahamontes, kan de koers niet zonder helikopters: “Vanuit de lucht krijg je het beste overzicht op de koers. Ook de laatste kilometer bij een massasprint is het luchtbeeld veel beter dan het standpunt van de vaste camera’s die aan de finish zijn opgesteld.”
De televisie compound is ronduit indrukwekkend. Achteraan de eigen stroomgroep, rechts de ontvangstwagen voor de straalverbindingen. De schotels op de voorgrond staan in verbinding met het relaisvliegtuig.
Het is dus niet te verwonderen dat hij wedstrijden met vrienden voor de buis volgt. Aangezien Bahamontes geen actua brengt, is dit iets dat hij zich kan permitteren. Bij de voorjaarsklassieker Omloop Het Nieuwblad maakt hij als Gentenaar wel graag een uitzondering: “Als de helikopter dan boven het Sint-Pietersplein komt hangen, dan weet je dat de koers thuiskomt. De voorbode van de pret waar je vaak al een paar uur op wacht.”
Sfeerbeelden
“Een dood moment tijdens de wedstrijd of de minuten tussen aankomst en de podiumceremonie worden vaak ook gevuld met sfeerbeelden van de omgeving. Als er dan in de Ronde van Frankrijk een aankomst op een Alpencol is, krijg je meteen ook goesting om daar de fiets op te springen,” klinkt het nog bij Heyerick. Of hoe de helikopter de beste promotie is voor een regio.
Voor iedere uitzending wordt de hele crew gebrieft door de regisseur. Vandaag in de Topsporthal Vlaanderen aan de Gentse Watersportbaan.
“Of helikopters soms het koersverloop mee bepalen? Een van de verhalen die ik voor ons magazine optekende is de spannende strijd tussen de Fransman Laurent Fignon en de Italiaan Francesco Moser tijdens de Ronde van Italië van 1984. In de afsluitende tijdrit zou de Italiaanse organisatie er alles aan gedaan hebben om Moser te bevoordelen en ‘toevallig’ vloog de helikopter achter hem, terwijl Fignon letterlijk de wind van voren kreeg… door de helikopter. Moser kaapte de rit weg met 2’24” verschil en won uiteindelijk de Giro met 1’03” voor Fignon. Of het een legende is? De waarheid zal wel ergens in het midden liggen,” knipoogt Heyerick.
De beste in hun vak
In vergelijking met de Ronde van Vlaanderen is het Belgisch kampioenschap op de weg voor de eliterenners een kleine productie voor de ploeg van de VRT. Klein is relatief als we het ‘televisie-dorp’ binnenstappen. Vrachtwagens en opleggers, een eigen elektrogroep, motoren, hoogtewerkers, kilometers kabel en toptechnologie… en niet te vergeten: 70 mannen en vrouwen om dat alles klaar te zetten en te bedienen. “Stuk voor stuk zijn het de beste in het vak,” zeggen Luc Mertens, account manager, en Chris Willem, projectleider en chef techniek wielrennen van de VRT, onze gidsen voor vandaag. “Naast de vaste VRT-ploeg huren we ook de beste mensen en technieken die op de markt te vinden zijn. Onze expertise is telkens de puzzel te laten kloppen.”
Het kloppend hart van de rechtstreekse televisie-uitzending is de captatiewagen. Alle verbindingen komen hier samen.
Waar de VRT vroeger alle materieel in eigen beheer had, huren ze nu externe partners in. Zo is de captatiewagen gehuurd van Videohouse, maar die wordt wel bemand door de VRT. De evolutie is veel te groot om dit budgettair nog te kunnen volgen. De transmissie gebeurt via de wagen van EuroLinX, een dochteronderneming van Videohouse. De Cineflex camera’s huren ze dan weer via Visions uit Herentals, de helikopters worden gehuurd via Heli Service Belgium uit Sint-Pieters-Leeuw.
“Binnen heel Europa gaan we zo op zoek naar de juiste partners om de lat heel hoog te leggen. Dat die lat hoog ligt is ook internationaal duidelijk. Zo zullen VRT-mensen de regie en het camerawerk doen op het wereldkampioenschap in het Engelse Yorkshire in opdracht van de UCI. Ook op de komende Olympische Spelen in Tokio gaat de VRT het wielrennen, snelwandelen en de marathons in beeld brengen.”
De week na het Belgisch Kampioenschap ging het de Ronde van Frankrijk van start. De inzet van middel is niet te vergelijken, zo zijn de helikopters er o.a. uitgerust met twee camera’s. (Foto Frans Van Humbeek)
Tour de France
“Een uitzondering is de Tour de France, daar speelt het chauvinisme een rol en verdelen Franse firma’s de koek, al werken heel wat Vlamingen mee in de productie. Met een vijftiental voor onze rechtstreeks radio- en televisie-uitzending. Daarnaast hebben we ook het avondprogramma Vive Le Vélo dat ook deel uitmaakt van het rondreizende circus. En of het een circus is: dagelijks moeten een kleine 12.000 mensen met de etappe mee schuiven. Ook qua televisiecapaciteit kan je het niet vergelijken. De technische compound alleen al is gerust honderd maal groter dan onze opstelling hier. Maar ook meer motards, meer helikopters, uitgerust met dubbele camera’s. Niet voor niets is dit het grootste jaarlijkse sportevenement ter wereld,” klinkt het nog.
Het kloppend hart van de rechtstreekse televisie-uitzending is de captatiewagen. Alle verbindingen komen hier samen. De communicatie verloopt in twee richtingen: alle beelden komen hier toe maar de regisseur moet van zijn kant met de verschillende cameramensen (op de motor of in de helikopter) kunnen communiceren om richtlijnen te geven. Daarnaast wordt vanuit de captatiewagen ook het diafragma en de kleur van de camera’s geregeld. Het team in de wagen wordt ook aangevuld met live slow motion-operatoren. Die volgen constant alles in de koers en bij valpartijen of andere opmerkelijke gebeurtenissen staan ze direct klaar met een herhaling. Daarnaast maken zij ook al de samenvatting voor de nieuwsuitzending.
De transmissiewagen maakt een punt-tot-punt-straalverbinding. Via een netwerk van verschillende masten en glasvezelkabels wordt contact gemaakt met de VRT aan de Reyerslaan. De verbindingsmast is zo kritisch dat wanneer deze uit balans geraakt, door bijvoorbeeld wind, de verbinding zal wegvallen. In het voorjaar waarin wind een grotere factor is zetten we onze eigen mastwagen in. Van dat type zijn er slechts twee operationeel in Europa.
Regie met ervaring
De regisseur vandaag is Gunther Herregodts. Hij begon eind 1990 bij de VRT na een opleiding als regisseur. Momenteel is het zijn derde jaar als regisseur voor de wieleruitzendingen. Daarvoor was hij aan de slag als producer. “Wielerwedstrijden zijn bijna 90% van mijn werk,” legt hij uit als we hem kort voor de technische briefing kunnen spreken. “Ik stuur alle cameramensen aan. Vandaag zijn dat er vijf op de motoren, één in de heli en dan nog de cameraoperatoren bij de aankomst. Tijdens de briefing krijgt iedereen zijn taak toegewezen en overlopen we ook de ‘wat als’-scenario’s; hoe we bijvoorbeeld ontsnappingen opvangen met de motoren. Zo is alles op voorhand doorgenomen. Hoe beter de briefing, hoe rustiger de opnames tijdens de uitzending,” volgens Herregodts.
De taak die de helikopter krijgt van de regisseur is heel simpel uitgelegd: de koers volgen en het verhaal vertellen.
Rustig is in dit geval relatief. De regisseur krijgt niet alleen het beeld van alle camera’s voor zich, iedereen communiceert ook nog eens met elkaar via de intercom. Die intercom is misschien nog het belangrijkst. Wie met wie kan spreken is een serieus programmeerwerk. Ook in de lucht is communicatie tussen de verschillende vliegtuigen en helikopters belangrijk, de dienst luchtsteun van de Federale Politie vliegt ook rond en vaak zijn er ook nog VIP-helikopters in de lucht. Ooit viel er een koers in het Brusselse samen met een Europese top. Voor de televisiemakers een bijkomende hinderpaal want de helikopter moest dan weg. Dan is het de kunst om dat in beeld te brengen zonder dat de kijker het merkt.
Helikopter vertelt het verhaal
“De piloot en cameraman van de helikopter krijgen hun briefing apart,” gaat Herregodts verder. “Maar de taak die de helikopter krijgt is heel simpel uitgelegd: de koers volgen en het verhaal vertellen. Iets wat de mensen op de motoren niet kunnen omdat ze bij de groep renners zitten. Met een de helikopter kan je het verschil laten zien.”
Naast het verhaal in beeld brengen zijn ook de point of interests een belangrijk aspect: “De stad Gent steekt een aanzienlijk bedrag in de organisatie van dit BK. Bij start en aankomst brengen we dus ook de stad zelf in beeld: de drie torens, De Krook, de Stadshal. Daarvoor hebben we de dure term citymarketing. We brengen de mix tussen het sportief verhaal en mooie luchtbeelden. Een typisch beeld wordt bijvoorbeeld gemaakt door de helikopter laag boven de grond te laten zweven en dan weer te laten opstijgen met een rondtrekkende beweging. Als we een dorpje passeren nemen we dat ook eens breed in beeld: herkenbaarheid voor de kijker.”
Het relaisvliegtuig vandaag is een Beech B200 Super King Air van de Franse maatschappij Aéro Sotravia, een firma gespecialiseerd in het transmissiewerk voor allerhande televisie-uitzendingen. Voor het Belgisch kampioenschap staat het toestel met callsign F-GJFE gebaseerd op Deurne. (Foto Gilbert De Herdt)
“Televisie is groepswerk. Zonder de cameramensen, technici of piloten kan ik mijn job hier niet doen. Belangrijker voor mij is dat de kijker thuis de koers goed kan volgen en achteraf kan zeggen dat hij coureurs gezien heeft en mee was in het koersverhaal. De journalistieke invalshoek primeert hier boven de vorm.”
Doorstralen van beelden
“De duur van de uitzending hangt grotendeels samen met de autonomie van het vliegtuig,” legt Sven Steurs, Chef mobiele verbindingen EuroLinX uit. “Het vliegtuig dat we vandaag inzetten kan ongeveer zes uur in de lucht blijven. Omdat we vandaag ook de beelden van de elitedames uitzenden, die zijn eerder gestart dan de mannen, gebruiken we het eerste deel van de uitzending het 4G netwerk van Proximus. Anders halen we de finale van de wedstrijd niet. Eens het toestel boven ons hangt, schakelen we over naar de traditionele radiosignalen. Bij de Ronde van Frankrijk gebruiken ze soms drie vliegtuigen waarbij een heel scenario wordt uitgewerkt om te landen en het vorige vliegtuig af te lossen. Logistiek een serieuze operatie.”
Een namiddag het wielrennen volgen vanuit de lucht ziet er voor het relaisvliegtuig ongeveer zo uit op FlightRadar, een serieuze spaghetti. (Via FlightRadar24.com)
Het vliegtuig vandaag is een Beech B200 Super King Air van de Franse maatschappij Aéro Sotravia, een firma gespecialiseerd in het transmissiewerk voor allerhande televisie-uitzendingen. Voor het Belgisch kampioenschap staat het toestel met callsign F-GJFE gebaseerd op Deurne. De cabine is helemaal leeggemaakt, op de stoel na waarop de technieker zit. In de rails van de stoelen staan er racks met alle nodige ontvangst- en zendapparatuur. De afspraak met de bemanning is om rond 12.00 uur boven het parcours te hangen op een hoogte van om en bij de 23.000 voet. Het uitklimmen naar de kruishoogte neemt wat tijd in beslag, dus het vertrek was rond 11.20 uur.”
“Het vliegtuig vangt de signalen van de mobiele camera’s op de motoren en de helikopter op via acht antennes die op de romp zijn bevestigd. Dat signaal wordt naar de televisiecompound aan de Watersportbaan gestuurd naar de twee schotelantennes die zijn uitgerust met trackers om het vliegtuig te volgen in vlucht.”
Continu bijsturen
“Ook het koersverloop bepaalt de positie van het vliegtuig. Bij een compact peloton zitten ook de verschillende motoren en de heli kort op elkaar. Hoe groter de afstand hoe meer problemen we kunnen verwachten. Het is dus continu bijsturen en via gps volgen wie waar in de koers zit, want het digitale signaal is alles of niets. Geen signaal is geen beeld.”
“Op het moment dat het vliegtuig een bocht moet maken kan het zicht van de antennes wegvallen door de vleugel en zitten die in de zogenaamde schaduwzijde. Om die reden hangen de meest kritische antennes onder de rechtervleugel en is de afspraak dat de piloot altijd bochten naar rechts maakt. Om de verbinding constant te houden is er onder de romp ook een twee meter lange antennemast gemonteerd die in vlucht wordt uitgeklapt, die zit nooit in de schaduw,” legt Sven tenslotte uit.
Landen is tijdverlies, maar soms kan het niet anders… zo zien we vanuit de captatiewagen de cameraman Dirk – op vraag van de regisseur – de lens poetsen: een vliegje in beeld.
De helikopter
De meeste zichtbare camera in de koers is ongetwijfeld die aan de helikopter. Het is voor de ploeg een kunst om de helikopter zo optimaal mogelijk in te zetten op zo veel mogelijk plaatsen door snel van de ene locatie naar de andere te hoppen. Soms krijgt de kijker de indruk dat er zelfs twee helikopters vliegen. Iets wat enkel het geval is bij de Ronde van Vlaanderen en Gent-Wevelgem, de échte topklassiekers in ons land.
Voor het helikopterwerk doet de VRT beroep op Heli Service Belgium (HSB) uit Sint-Pieters Leeuw. De heli met dienst vandaag is de Eurocopter AS.355N Ecureuil 2 met registratie OO-HSA die sinds 30 januari 2019 ingeschreven is in het Belgisch register. Voorheen vloog deze ondermeer voor de firma Corail Helicopteres (Reunion, Mauritius). Het inbouwen van de apparatuur en camera neemt een paar uur in beslag. Voor de wedstrijd van vandaag is dat materiaal nog blijven zitten omdat de helikopter eerder deze week de wedstrijd Halle-Ingooigem in beeld bracht.
De helikopterpiloot vandaag is Steven Vancoillie. Naast een tiental wielerwedstrijden per jaar kan je hem ook vinden in de cockpit van de MUG helikopter en bij zijn bedrijf www.heli-business.com.
Het duo in de helikopter vandaag is: piloot Steven Vancoillie en cameraman Dirk Van den Heede. Van de bemanning verwacht men dat ze zelfredzaam is. Landen is immers tijdverlies: het scenario van een wedstrijd is niet uitgeschreven. Als er een technisch probleem is op het moment van de beslissende ontsnapping of wanneer net die ene valpartij niet in beeld kan worden gebracht, wordt er gevloekt op alle banken.
Steven vliegt sinds 2000 met helikopter, in zijn logboek staan al ongeveer 8.000 vlieguren. Van kleins af aan vliegt hij met radiobestuurde vliegtuigjes en helikopters. Na een opleiding als technieker was de drang om zelf te vliegen toch groter: “In het hobbygebeuren vond ik helikopters de grootste uitdaging. Zo leerde ik vliegen op Robinson R22 en R44 en heb mijn commerciële licentie gehaald op EC120. Na heel wat vlieguren op Bell 407 en een stuk A109 ben ik ook instructeur geworden.” Zijn vliegcarrière startte hij in bijberoep en in het proces van mensen te leren vliegen is er een stuk het beheer van helikopters bijgekomen. Uit dat aspect is Heli Business gestart in Wevelgem.
Ruim 40 wedstrijden per jaar
De activiteiten van Heli Business hangen ook een stuk samen met HSB. Vandaar dat Steven nu al voor het derde jaar vliegt voor een tiental wielerwedstrijden in ons land. De overige wedstrijden – en dat zijn er 30 tot 40 per jaar – vliegt Thierry Soumagne, de chef-piloot van HSB.
De 4K Cineflex-camera, kostprijs om en bij de 400.000 euro, zendapparatuur niet inbegrepen.
“De clou van ons werk is de samenwerking met de cameraman,” gaat Steven verder. “Ik moet zorgen dat de cameraman de beelden kan maken die hij moet maken. De regisseur geeft de algemene richting aan wat hij wil, wij in de helikopter maken dan de compositie. Als piloot zorg ik ervoor dat de camera vrij zicht heeft. Staan er links van de weg bomen of huizen, dan vliegen we rechts. Nog een aantal aandachtspunten zijn de skids niet in beeld brengen of ook verticaal boven het peloton vliegen kunnen we niet, dat laat de camera niet toe.”
“Bij mijn plaats in de cockpit hangt er ook een scherm waarop ik moet meekijken wat Dirk filmt. Niet evident met de krachtige zoom. Zit de camera heel ver voor of ver achter ons moeten we de koers inhalen of ons laten inlopen. Het meest complexe is een bocht in de wedstrijd.”
Parcourskennis
“Of ik ondertussen zelf wielerliefhebber ben? Ik ga sneller naar koers kijken dan naar voetbal”, lacht Steven. “Maar om een wedstrijd te volgen heb ik geen koerskennis nodig. Als piloot zie je wel de grote lijnen met een peloton en een kopgroep, voor de rest herken ik geen renners vanuit de lucht. Mijn belangrijkste vereiste is de parcourskennis. Dat krijg je door een aantal keer dezelfde wedstrijden te vliegen.”
Achterin wordt alle zend- en ontvangstapparatuur gemonteerd.
“Het werk als piloot is zeer arbeidsintensief. Eenmaal terug op de grond na een vlucht van drie uur en meer ben je echt wel kapot. Je vliegt geen tien seconden rechtdoor en er zijn zoveel factoren waarmee je rekening moet houden zoals de communicatie met de regisseur en de luchtverkeersleiding. Het is ook altijd opletten: we vliegen laag en traag in een dichtbebouwde regio. Achter elk hoekje schuilt er wel een stuk gevaar in de vorm van hoogspanningskabels of windturbines.”
De regelgeving
Net daarom moeten operatoren een high risk-toelating aanvragen bij het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV). Het risico bij wielerwedstrijden zit in de vluchtuitvoering onder de minimumhoogten. De Europese vliegverkeersregels stellen dat er niet onder de 1.000 voet boven dichtbevolkt gebied en onder de 500 voet elders mag gevlogen worden. Voor wielerwedstrijden vragen – en krijgen – operatoren de volgende afwijking van het DGLV:
- Boven dichtbevolkt gebied: 300 voet boven het hoogste obstakel in een cirkel van 50 meter. Ook het parcours van de wedstrijd met een breedte van 100 meter valt onder dichtbevolkt gebied.
- Buiten dichtbevolkt gebied: 150 voet boven de grond of 150 voet boven het hoogste obstakel in een cirkel van 50 m, met de mogelijkheid om onder 150 voet te zakken. Deze afwijking onder de 150 voet moet zo veel mogelijk vermeden worden en beperkt blijven in tijd en kan enkel gebeuren daar waar geen personen, gebouwen of andere obstakels in de buurt aanwezig zijn.
Ook worden afwijkingen onder de 1.000 voet boven dichtbevolkt gebied en onder de 150 voet elders enkel gegeven als er een tweemotorig toestel gebruikt wordt dat in geval van een technisch probleem verder kan vliegen én landen op één motor.
Na een tankstop vertrekt de helikopter opnieuw om het tweede deel van de wedstrijd in beeld te brengen.
Drones en 5G in de toekomst?
“Het gebruik van het 4G-netwerk is een pak eenvoudiger en schakelt het gebruik van een relaisvliegtuig uit,” aldus onze gidsen. “Het schakelt ook heel wat toelatingen en aanvragen voor frequenties uit. 4G wordt al veelvuldig gebruik bij uitzendingen, zo ook bij het BK tijdrijden eerder deze week. Nadeel is dat de ontvangst niet overal even goed is. De komst van het 5G-netwerk zal dan echt een revolutie zijn. Vandaar dat we nu al leren werken met 4G-toepassingen. Een groot aandachtspunt is de vertraging. Bij radiosignalen is dit een kwestie van milliseconden, bij 4G gaat het al snel om een tweetal seconden vertraging. Neem nu de vaste camera’s hier bij de aankomst: dat beeld is meteen in de captatiewagen, de mobiele signalen krijgen we binnen met een paar seconden vertraging waardoor het al wel eens lijkt alsof de renners nog eens aan hetzelfde punt passeren.”
Drones hebben dan wel de wereld van de luchtfotografie hertekend, of ze binnenkort de wielerwedstrijd in beeld zullen brengen is nog maar de vraag. De actieradius en het aspect veiligheid zijn nog twee hangijzers. “Ik wil mijn drone zien en vooral alles wat er onder het toestel gebeurt,” klinkt het bij de drone operator van de VRT. “De komst van het 5G-netwerk zal dat technologisch wel een stuk makkelijker maken, maar een drone heeft nog steeds niet de flexibiliteit van een piloot die uit de helikopter naar beneden kijkt of mezelf die uit een camera kijkt.
Bij sportwedstrijden zoals cyclocross of andere evenementen waar alles lokaal gebeurt kan een drone wel ingezet worden. Maar een wedstrijd van punt A naar B is nog (verre) toekomstmuziek.”
Debriefing
Onmiddellijk na afloop van het Belgisch Kampioenschap komen de sleutelmedewerkers nog eens samen voor een debriefing. Daarna volgt nog een uitgebreide toelichting naar alle medewerkers toe. Wat zijn de punten waarop moet gelet worden? Hoe kunnen ze bepaalde zaken die niet zo goed liepen bijsturen? Is er iets ontdekt waar potentieel in zit? “Het is continu evalueren hoe we de lat nog hoger kunnen leggen. In ons vak word je niet gevraagd omdat je de goedkoopste bent, maar wel omdat je de beste bent,” klinkt het tenslotte bij Luc Mertens.
Historiek
Hoe de VRT eind jaren tachtig de koers in beeld bracht, op de eerste motor herkennen we de legendarische wielercommentator Mark Vanlombeek. (Foto VRT archief)
De eerste rechtstreekse uitzending van een wielerwedstrijd waarbij een helikopter werd ingezet vond in 1963 plaats. De beelden van de draagbare camera op de motor werden via een helikopterrelais naar de zendmast gestuurd. Op deze werkwijze werd de Ronde van Vlaanderen van 31 maart 1963 live op de televisie gebracht en later dat jaar ook het Wereldkampioenschap in Ronse. “Dat de dienst ‘zenders en straalverbindingen’ toen een onderdeel was van de openbare omroep heeft zeker bijgedragen tot deze innovatie. In de meeste andere landen hoorden die activiteiten bij ‘Post, Telegraaf en Telefoon’,” klinkt het bij het Omroepmuseum (www.omroepmuseum.be).
“De BRT deed toen alles met eigen middelen en mensen, enkel de helikopter werd gehuurd. Sinds 1989 zet de BRT twee helikopters in. De eerste vliegt om de koers te filmen, de tweede vliegt als relaisstation om de signalen van de eerste helikopter en de motoren op te vangen,” zegt Wim Robberecht, een van de pioniers in Vlaanderen. “De technische evolutie vereist een permanente stroom geld en hoogst gespecialiseerde kennis die met vallen en opstaan wordt opgebouwd. Tot 1991 vloog de cameraman in een stoeltje hangend uit de deur. De laatste cameraman die dat zo deed tot 1991 was Marc Naesen. Hij was zo bedreven dat hij door de Nederlandse televisie werd ingehuurd om de legendarische Elfstedentocht te filmen, hangend uit de helikopter. Het gerucht deed de ronde dat ze hem nadien voorzichtig hebben moeten ontvriezen. Hij leeft nog en stelt het goed,” lacht Robberecht.
Het eerste eigen gestabiliseerd platform van Wim Robberechts. Toen zat de cameraman onder alle omstandigheden nog in de buitenlucht. (Foto Wim Robberechts)
“Sinds 1992 huurt de VRT gyroscopisch gestabiliseerde camerasystemen die door VRT-medewerkers worden bediend. Het aanvankelijke merk was Wescam (Canada), nu wordt 4K Cineflex-apparatuur (USA) gebruikt. Die camera’s kosten om en bij de 400.000 euro, zendapparatuur niet inbegrepen.”
“Rond 2009 werd er overgeschakeld van analoge naar digitale transmissie. De beeldkwaliteit werd ook veel stabieler, om niet te zeggen 100% perfect. Vroeger werden rechtstreekse uitzendingen wel eens geplaagd door wegvallend beeld, storingen en onderbrekingen.”
“Daarnaast is er ook nog de European Aviation Safety Agency (EASA). Vroeger kon alles, mocht alles. Nu is al onze apparatuur, natuurlijk, EASA-approved. Dat maakt alles duurder terwijl de TV-zenders steeds lagere prijzen bedingen en krijgen,” klinkt het tenslotte.
Een Wescam 36 in februari 1992 aan de Agusta-Bell AB-206B JetRanger II (OO-HOP) van Publi Air in opdracht van VRT. (Foto Wim Robberechts)
Tom Brinckman
