Oostende, 20 november 2019. Over de komst van Aerocircular wordt al sinds 2014 gepraat in Oostende. Met de opening van de ontmantelingshal kan het nieuwe bedrijf vanaf nu de ’end-of-life’-vliegtuigen ontvangen om ze duurzaam te ontmantelen, ruim anderhalf jaar na de geplande start. Piet Verbrugge, de voorzitter van de raad van bestuur en Koen Staut, CEO van Aerocircular, geven een overzicht van hun start-up die op drie continenten tegelijk wordt ontplooid.
De vluchtige opmerking van iemand dat het materiaal van vliegtuigen meer gerecupereerd zou moeten worden, was de ultieme prikkel die Koen Staut als ondernemer en luchtvaartliefhebber nodig had om zijn twee passies te combineren. Het was de start van jarenlang studiewerk. Hoe zit de markt van oude vliegtuigen in elkaar? Welke materialen zitten er in een vliegtuig? Hoe worden ze gemonteerd? Hoe ziet de markt van grondstoffen eruit? Welke recyclagebedrijven zijn er actief?
“Ik kende Koen van toen hij nog in het bankwezen actief was. Toen Koen mij de vraag stelde om zijn voorzitter te worden had hij er al jarenlang studiewerk op zitten als voorbereiding voor zijn bedrijf,” blikt Piet Verbrugge terug. “Alles bestond nog slechts op papier. Na een open gesprek heb ik met plezier ja gezegd. Van bij de start hebben we een bedrijfsstructuur op poten gezet, maar dat nam niet weg dat de opstart werd gekenmerkt door veel informele vergaderingen. Alles passeerde de revue: statuten, organigram, personeelsbeleid, vestigingsplaats, wat onze toegevoegde waarde zou zijn. Boeiende en aangename discussies in een open sfeer. Samen met personeelsbestand groeide ook de bestuursploeg.”
‘End-of-life’-vliegtuigen
De markt waarin Aerocircular werkt bestaat hoofdzakelijk uit vliegtuigen die ongeveer vijftien jaar oud zijn, de zogenaamde ’end-of-life’-vliegtuigen. Tot vandaag krijgen die soms een tweede leven door ze te laten ombouwen tot vrachtvliegtuigen, ofwel worden ze op klassieke wijze verschroot. We kennen allemaal de beelden van de vliegtuigkerkhoven in de woestijn. Het marktpotentieel van vliegtuigen waar het Oostendse bedrijf zich op richt, zal in de toekomst verder groeien. De druk om oudere vliegtuigen uit omloop te halen neemt toe omwille van pollutie en geluidshinder. Wereldwijd zouden 400 tot 600 toestellen van uiteenlopende maatschappijen klaar zijn voor de sloophamer.
Heel wat onderdelen zoals elektronica of vaste stukken, zijn nog bruikbaar als wisselstukken voor de actieve vloot en worden natuurlijk hergebruikt. Wat overblijft gaat Aerocircular op een duurzame en ecologische wijze ontmantelen. In tegenstelling tot het ‘klassieke’ slopen worden de materialen op een zo hoogwaardig mogelijke wijze hergebruikt. Elke draad, elk vijsje of elk stukje textiel krijgt een nieuw leven. Aerocircular zoekt steeds naar een manier om extra waarde te geven aan de naakte grondstof. Het aluminium van de romp wordt bijvoorbeeld niet verkocht als aluminium om er frisdrankblikjes van te maken. De samenstelling van het aluminium leent zich ertoe om het te verpulveren tot poeder om zo te gebruiken bij 3D-printing, een nieuw opkomende industrie. De cockpitsectie wordt deels gebruikt voor het bouwen van vliegtuigsimulatoren.
Piet Verbrugge: “Nog een voorbeeld: de kastjes voor handbagage en de bekleding van de wanden is gemaakt uit een kunststof die moeilijk te recycleren is. Bij andere afbraakfirma’s worden deze verbrand of gestort. Hier zoeken we naar andere oplossingen. We gaan de panelen vermalen om zo de ruwe vezel te kunnen recupereren. Die hebben net de eigenschap dat ze brandvertragend zijn en ze kunnen bijvoorbeeld dienen voor akoestische panelen of isolatie.”
3.000 vliegtuigonderdelen in kaart
Het nodige studiewerk door de Aerocircular dochteronderneming voor onderzoek & ontwikkeling, heeft tussen de 2.000 en 3.000 vliegtuigonderdelen in kaart gebracht om ze te recycleren of te hergebruiken. Hiervoor wordt onder meer samengewerkt met universiteiten en kenniscentra in heel Europa. Verschillende patenten zijn trouwens in afwachting van die erkenning.”
Het eerste vliegtuig dat door Aerocircular zal ontmanteld worden is begin juli al in Oostende geland. De Airbus A320 van het Duitse Lufthansa is de eerste in een reeks van vijftien vliegtuigen van diezelfde maatschappij. Ondertussen werden enkele weken geleden nog een tweede en derde toestel overgevlogen naar Oostende. Naar schatting kan Aerocircular in één shift ongeveer 25 vliegtuigen per jaar ontmantelen in Oostende, goed voor een veertigtal personeelsleden. Werkt men in de toekomst met een vroege en late shift, dan kan het aantal te verwerken vliegtuigen op jaarbasis stijgen tot vijftig. De werkgelegenheid zou dan verdubbelen.
Naast het ontmantelingsproces heeft Aerocircular ook een softwarepakket ontwikkeld waar de eigenaar van het vliegtuig continu kan opvolgen wat de waarde van zijn vliegtuig is, op basis van de ruwe materialen. Die waarde is vandaag groter dan dat het toestel zou opbrengen moest de eigenaar het laten slopen op een traditionele manier. Op de koop toe participeert de eigenaar ook op de extra winst die het vliegtuig genereert met de grondstoffen. Tot slot kunnen de klanten van Aerocircular ook commercieel uitpakken met de groene afbraak van hun afgeschreven toestel.
Rampzalige bureaucratie
De komst van Aerocircular werd al in maart 2017 aangekondigd en het bedrijf hoopte eind dat jaar al een eerste vliegtuig te kunnen ontmantelen. “Maar er ging veel tijd verloren in het overhevelen van luchthavengronden naar onze private onderneming,” zegt Verbrugge. “Het mooie dat hier gerealiseerd werd dreigde door rampzalige bureaucratie, paraplugedoe en pestregelgeving nooit gerealiseerd te worden. Anderhalf jaar hebben we verloren, ondanks de volle steun van de luchthaven en de stad Oostende, zowel van de vorige als de huidige bestuursploeg. Zonder hun steun was het ofwel het Waalse Bierset geworden ofwel het kerkhof.”
De ontmantelingshal biedt plaats aan twee narrow body vliegtuigen van het type Airbus A320 of Boeing 737. Het heeft een vloeroppervlakte van 4.500m² groot en zeventien meter hoog op een perceel van 1,2 hectare. De gronden worden in erfpacht gegeven aan de Luchthaven Ontwikkelingsmaatschappij, beheerder van de luchthavengronden, die op haar beurt de nodige ruimte aan Aerocircular ter beschikking stelt. De site ligt bij de zogenaamde Apron 1, naast de Rolbaanstraat, nabij de Torhoutsesteenweg.
Duurzame ontmantelingshal
De groene gedachte werd ook doorgetrokken in de bouw van de ontmantelingshal. Het is een steel fabric structural hall, een concept van de Finse constructeur Best-Hall, gekozen vanwege het duurzame karakter van het gebouw. Aan het einde van de levensduur kan het staal 100% worden gesmolten en is de stof ook recycleerbaar. De extra transparantie van het dakweefsel stelt ons in staat om het energieverbruik te verminderen, het gebruik van daglicht wordt gemaximaliseerd en de verlichting past zich aan het natuurlijke licht aan. Zo is een constante lichtintensiteit en kwaliteit gegarandeerd. We hebben dit geregeld in een ‘light as a service’ contract met onze partner ETAP Lighting. De coördinatie van het bouwproject werd uitgevoerd door Martens-Van Caimere Architecten, een architectenbureau dat bekroond is voor duurzaam bouwen.
“Naast de ecologische voetafdruk van onze vestigingen, trekken we ook in het transport van de onderdelen de ecologische kaart. Ook voor de partners met wie we samenwerken zijn we heel kritisch op hun voetafdruk,” klinkt het nog.
De bouw van de loods nam wat tijd in beslag, maar de voorbije maanden bouwden ze ook al een expertise op met projecten op locatie. Zo nam het de laatste Fokker 50 van de ter ziele gegane luchtvaartmaatschappij VLM Airlines in Antwerpen onder handen om er een trainingsplek voor politiehonden van te maken. Voor de Lufthansa groep ontmantelden ze een Airbus A340 in Frankfurt en zijn er nog verschillende projecten geweest op diverse locaties in Duitsland.
Drie continenten
Daarnaast werkt Aerocircular ook aan ontmantelingsloodsen in Phoenix in het Amerikaanse Arizona en Abu Dhabi in de Verenigde Arabische Emiraten. Die eerste moet klaar zijn in 2020 en is vergelijkbaar met de Oostendse ontmantelingshal. De vestiging in het Midden-Oosten zou eind 2020, begin 2021 klaar moeten zijn om de eerste wide body of langeafstandsvliegtuigen te ontvangen. Kortom, een start-up die meteen op drie continenten actief zal zijn. Maar waarom die snelle uitbouw? Ze willen leider zijn én blijven in de sector. Het risico was en is reëel dat Aerocircular snel gekopieerd zou worden door grotere en kapitaalkrachtige groepen uit Amerika of Azië. Door daar al plaats te nemen op de markt verkleinen ze dat risico.
Tijdens het inhuldigingsmoment dankte de voorzitter ook de aandeelhouders. De anderhalf jaar vertraging was voor de start-up een financiële uitdaging: “Maar steeds hebben ze ons geholpen en vertrouwen geschonken. De goede teamgeest onder het personeel en bij de raad van bestuur is een wondermiddel geweest om het idee van Koen te verwezenlijken. Er moet nog veel gerealiseerd worden, maar vandaag kunnen we al even genieten van dit moment waar we nu al staan,” klinkt het tenslotte.
Tom Brinckman
