Friedrichshafen, 29 en 30 april 2022. Na drie jaar was er eindelijk weer een Aero Friedrichshafen, dé jaarlijkse Europese hoogmis voor general aviation. Hangar Flying bezocht de Belgische standhouders.
Corona heeft nog wat naweeën gegeven: zo waren niet alle hallen gevuld, en van een standhouder heb ik vernomen dat de voorwaarden om aanwezig te zijn véél interessanter waren dan andere jaren. Ook waren er minder bezoekers dan in vorige edities, maar iedereen die ik sprak was wel enorm enthousiast over de ‘kwaliteit’ van de bezoekers: meer business-to-business om na drie jaar de contacten terug aan te halen, en ook meer oprecht geïnteresseerde potentiële kopers.
Dé trend van de beurs was voor mij de opkomst van de Rotax 915. Verschillende merken bieden deze nu aan in modellen. Meestal is dit nog in ‘experimentele’ modellen, maar een aantal verwacht een certificatie ‘binnen 2 à 4 jaar’. Dit is onder meer het geval voor de MCR 4S, GoGetAir One, en ook voor de JMB VL3.
Wat veel minder aanwezig was op de beurs waren de ‘traditionele’ ULMs zoals DPMs en bijvoorbeeld de Rans Coyote of Eurofox. Blijkbaar dat ook in die sector alles sneller, zwaarder en duurder gaat.
Hieronder in alfabetische volgorde de nieuwtjes die de Belgische standhouders presenteerden.
Aviatize
De naam Aviatize zegt je misschien nog niet veel, maar Skyman doet misschien wél een belletje rinkelen. Die software werd overgenomen door Aviatize en wordt in meerdere Belgische clubs gebruikt om hun boekingen te beheren.
Ondertussen wordt het gamma uitgebreid met meerdere modules, en is het ook mogelijk om het onderhoud van de toestellen alsook andere administratieve zaken op te volgen.
Op de beurs werd een app voorgesteld die vanaf nu beschikbaar is voor iedere nieuwe VL3. Hiermee kan je rechtstreeks in contact komen met de leverancier voor onderhoudsvragen. Ook voor andere toestellen is een dergelijke app beschikbaar, maar dan zonder de directe link met de leverancier.
JMB Aircraft
Turbine VL3
Het strafste Belgische nieuws (en misschien wel het strafste nieuws van de hele beurs) komt van JMB. Het bedrijf dat tot hiertoe gespecialiseerd is in snelle reis-ULM’s out zich met de ambitie om zich in de wereld van de turboprops te storten.
In eerste instantie is dit met een aangepaste VL3. Die ultralight kreeg een efficiënte turbine van Aerotech in de neus. De testen zijn nog volop bezig, maar de prestaties zouden te vergelijken moeten zijn met die van de VL3 met de Rotax 915. Op FL85 scheurt het toestel tegen 170 knopen ware luchtsnelheid door het zwerk, en dit met een verbruik van 27 liter A1 of diesel!
Er zijn nog een aantal andere voordelen. Niet alleen is de turbine stiller dan de Rotax 915, hij geeft ook minder trillingen, en zou zelfs gemakkelijker te vliegen zijn doordat de piloot heel weinig beheer moet doen van de motor.
De prijs van al dit moois? Ook hier is er nog geen definitief cijfer bekend (onzekerheid en inflatie, weet je wel?), maar verwacht je aan ongeveer 350.000€ zonder taksen.
Momenteel is JMB nog met autoriteiten in verschillende landen aan het spreken over de modaliteiten om het toestel in te schrijven, maar al minstens in Frankrijk zou het als ULM gecertifieerd kunnen worden.
JMB Evolution
Over certificatie gesproken: JMB wil haar gamma ook als gecertificeerde toestellen op de markt gaan brengen! Dit zal nog niet voor onmiddellijk zijn, maar gaat wel een aantal voordelen geven voor sommige piloten. Zoals ik al eerder schreef, is een VL3 ook voor privaat piloten interessant, maar met een ULM komen ze niet op alle luchthavens binnen, en tegen sunset + 30 moet je terug op de grond staan.
Het eerste toestel dat het certificatieproces gaat doorlopen, is een nieuwkomer: de Evolution… nee, niet de ‘VL3 Evolution’, maar wél een turboprop voor vier personen met een kruissnelheid tot 300 knopen! Tegen die snelheid vlieg je met volle tanks én 368 kilo inzittenden en bagage 900 mijlen (1.666 kilometer) ver.
In eerste instantie biedt JMB begeleiding aan voor zelfbouwers. Het toestel is immers momenteel enkel op de markt als bouwpakket waarbij de eigenaar 51% van het werk zelf moet doen. Door die begeleiding en wat extra hulp, kan dat in twee keer één week bij de fabriek gebeuren. In die twee weken doorloopt de eigenaar-piloot dan ook nog de conversietraining en type rating.
Een volgende stap is om het interieur en de paint scheme naar een hoger niveau te brengen. VL3’s springen in het oog, en dat moet ook de bedoeling worden met de Evolution.
Vervolgens wordt de fabriek als EASA production organisation gecertificeerd, en dan volgen de VL3s.
De ambitie is groot: door dit toestel wereldwijd gecertificeerd aan te bieden, hoopt JMB op termijn ieder jaar 100 stuks ervan te kunnen verkopen! Een prijskaartje van 1,6 miljoen lijkt héél veel, maar als je weet dat een nieuwe Cirrus SR22 ook al boven het miljoen gaat, en andere turboprops minstens dubbel zoveel kosten, dan ‘valt dit nog mee’.
Ligna Systems
Al dat moois wordt best in een mooie, droge hangar opgeslagen, en Ligna systems uit Sankt-Vith kan je die leveren. Het bedrijf bouwt industriële hallen in hout, waar duurzamer is dan staal of beton. Er wordt immers CO2 opslagen in de structuur in plaats van gebruikt om beton of staal te produceren.
Ook interessant is een draaitafel om de vliegtuigen op te zetten zodat ze makkelijker bereikbaar zijn. En de hangar dus efficiënter gebruikt kan worden. Die schijven kunnen tot 25 meter doormeter gaan!
LOMA AIR
Nog zo’n bedrijf waar de gemiddelde club-piloot nog niet van gehoord heeft is Loma Air. Toch is de kans groot dat je al met één van hun producten gevlogen hebt, want ieder jaar passeren zo’n 150 motoren voor een algemene revisie. Tijdens zo’n revisie wordt de motor volledig uit elkaar gehaald en geïnspecteerd op mogelijke defecten. Tevens worden er eventuele service bulletins toegepast, en wordt alles gedocumenteerd.
Op de beurs konden de klanten genieten van een speciaal voor Loma gebrouwd Belgisch biertje. Onthou: ‘8 hours between bottle and throttle!’
SafeSky
Mijn twee favoriete ‘apps voor in de lucht’ gaan samenwerken! Met de nieuwe versie van SafeSky was het al mogelijk om het andere verkeer weer te geven in EasyVFR, maar dat is momenteel nog een beetje omslachtig. In de toekomst zou dit automatisch moeten lukken. Tevens zou er één gezamenlijk abonnement moeten komen op beide apps.
Safesky gaat in de toekomst met nog meer platformen gegevens uitwisselen om een completer beeld te geven van het vliegverkeer.
Sonaca
Er zijn ondertussen meer dan 50 Sonaca 200 toestellen die vliegen, en het orderboek zit stevig vol voor de komende 12 maanden. Dit jaar moeten er 24 en volgend jaar zelfs 35 toestellen uit de nieuwe productiefaciliteiten op het vliegveld van Namen rollen. Dat zal nodig zijn, want niet alleen werden nieuwe dealers bekendgemaakt, ook bestaande klanten breiden hun Sonaca-vloot uit.
Vliegscholen zijn de voornaamste afnemers van dit toestel, en het kan misschien verbazen, maar van daaruit is er nog een sterke vraag naar een analoog instrumentenbord. Om daaraan te voldoen, werd de 200NG voorgesteld: een mooie mix van oud en nieuw.
ULPower
De stand van ULPower lijkt iedere editie groter te worden, en het merk werd ook op verschillende andere stands vermeld. Blikvanger op de stand was een RV met de 200 pk sterke 520iS. Dat motorblok heeft ook een turbo-versie die nog eens 20 pk extra levert.
Omdat de ULPower motoren zo populair is in de RV-lijn van zelfbouwtoestellen, brengt het bedrijf er ook specifieke engine mounts en cowlings voor uit. De motor is immers lichter dan een vergelijkbare Lycoming of Continental, en moet daarom verder naar voor geplaatst worden.
Tot slot: Sharky!
Het was een blij weerzien voor Zara Rutherford en ‘Sharky’, de ultralight waarmee ze de wereld rondvloog. Nog tot de zomer mag ze dat toestel gebruiken van de leverancier, daarna gaat hij naar een koper. Van broer Mack, die ten tijde van dit schrijven nog altijd in Griekenland zit door administratieve issues, is er op de stand geen spoor te bekennen. De firma heeft zich dan ook op haar website gedistantieerd van zijn recordpoging.
