Melsbroek, 13 mei 2022. Omstreeks 12.50 uur arriveerde een uitzonderlijk konvooi van twee vrachtwagens van de bekende firma Sarens aan de poorten van de Groenveld-kazerne aan de Haachtsesteenweg, recht tegenover de nieuwe en indrukwekkende hangars waarin de A400M van de 15de Wing van de Air Component zijn gehuisvest. De aankomst in Melsbroek van het complete voorstuk van een Boeing 727 werd met enig ongeduld afgewacht bij de Dakota Club, een vzw die de geschiedenis van de 15e Wing Transport bestendigt. Deze aanwinst vult een reeds goed ontwikkeld museum aan dat een bezoek meer dan waard is.
De Boeing 727 bij de Belgische Luchtmacht
Om de vier Douglas DC-6B’s van de 15de Wing te vervangen, verwierf de Belgische regering in 1975 de twee Boeing 727-29QC-vliegtuigen van de nationale luchtvaartmaatschappij Sabena, de OO-STB en OO-STD die sinds juli 1967 in dienst waren. De twee 727’s werden CB-01 en CB-02 in januari 1976 en kwamen in maart in dienst. Ze werden gebruikt door het 21ste smaldeel en dienden tot 1998 voordat ze werden vervangen door twee Airbus A310’s die een beter autonomie hadden dan de 727’s die verschillende tankstops vereisten voor vluchten naar de VS. De twee 727’s zijn verkocht aan het Angolese bedrijf Sonair (op de zwarte lijst gezet in de EU en stopgezet in 2019). Ze zijn al jaren niet meer in gebruik en zijn meer dan waarschijnlijk al gesloopt.
Bij gebrek aan een van de twee originele 727’s, werd het neusgedeelte van de Boeing 727-223 ex N6814, OO-DHT en ex EC-IDQ aangeboden aan de Dakota Club door de Vlaamse Hogeschool VIVES VLOC gevestigd in Oostende. Deze 727 werd gebouwd in 1968 en begon zijn carrière bij American Airlines. Het werd omgevormd tot een vrachtvliegtuig en kwam in maart 1994 in dienst bij DHL, werd geëxploiteerd door European Air Transport voordat het in 2002 werd verkocht aan het Spaanse bedrijf Swiftair (Spaans filiaal van DHL). Het werd in december 2003 buiten gebruik gesteld om uiteindelijk in 2005 te worden overgedragen aan VLOC als een didactisch hulpmiddel. Het werd gesloopt bij Fenix Recycling in Brustem in juli 2021 die het voorste gedeelte bewaarde tot zijn transfer naar Melsbroek op vrijdag 13 mei (zie ook databank www.hangarflying.eu/erfgoedsites/boeing-727-223f-ex -dhl/ )
Een uitzonderlijk vervoer
Op deze zonnige vrijdag begon de dag al heel vroeg in Brustem bij de firma Fenix Recycling (http://fenixrecycling.org/aircraft-parts ) die de neus van de Boeing 727 voorbereidde. Om 7.30 uur is de kraanwagen van Sarens (www.sarens.be ) al ter plaatse en ook het Dakota-team. Behalve Luc Wittemans van Hangar Flying, deden alleen de journalist en de fotograaf van de krant ‘Het Belang van Limburg’ verslag van de laadoperatie, die delicater was dan het leek. Het Dakota-team begint met het voorbereiden van de trolley die moet worden gebruikt voor het verwijderen van de cockpit uit de hangar. Het Sarens-team zet de vrachtwagenkraan op zijn plaats in de hangar en begint de hijsbanden te bevestigen. Ze hebben net genoeg ruimte boven de cockpit om de kraan een klein stukje te manoeuvreren zonder de dakconstructie te raken. De krachtige kraan tilt de lading voorzichtig op en de trolley schuift probleemloos op zijn plaats.
Al snel blijkt dat het geplande gewicht van tussen de 1,5 en 2 ton zwaar onderschat werd, omdat het in de kraan geïntegreerde meetsysteem vier ton aangeeft. Volledig op de trolley geplaatst en ontdaan van banden, zal het uiteindelijke gewicht bijna vier en een halve ton blijken te zijn. Het hout dat op de trolley is geschroefd om de kuip te ondersteunen buigt maar breekt gelukkig niet. Om dat tijdens het rijden te voorkomen, moet er geïmproviseerd worden. Na het vinden van de bevredigende positionering wordt alles vastgemaakt met sterke banden voordat het buiten de hangar wordt getrokken, met weinig marge onder het dak.
Inmiddels is er een tweede vrachtwagen van Sarens aangekomen, die waarop de cockpit wordt vastgemaakt voor transport naar Melsbroek. De hijsbanden worden vastgemaakt en als alles in balans is, wordt de transportwagen aan de andere kant van de kraanwagen gepositioneerd. De cockpit wordt overgebracht. Nu is het een kwestie van de cockpit vast te zetten met alles wat voorhanden is: het Dakota-team had wat hulpstukken meegebracht uit Melsbroek terwijl het Sarens-team nog een arsenaal aan stukken hout heeft voor hetzelfde doel. Alles is aan de vrachtwagen vastgemaakt met een paar grote kettingen en wat extra riemen.
Een uitzonderlijk transport
Na verificatie door de chauffeur van de hoogte en breedte van het laadprofiel om verrassingen op de route te voorkomen, is alles klaar voor vertrek. De operatie is vlot uitgevoerd door goed voorbereide en gecoördineerde teams. Het is nog geen 10 uur maar men moet wachten op de aankomst van de escorte voor dit uitzonderlijke konvooi. Rond 10 uur arriveert het busje van ‘Pauls Convoy Service’ die de vrachtwagen zal voorgaan om de weg te openen. Deze gespecialiseerde firma verkende de te volgen route omdat zo’n konvooi niet overal mag rijden. De rit vertrekt vanuit Brustem via Hannut, Tienen, Aarschot, Heist-op-den-Berg, Mechelen dan Melsbroek om te lage bruggen te vermijden. Even na 10 uur vertrekt het konvooi. De aankomst in Melsbroek is voorzien tussen 14 en 15 uur maar de route zal zo vlot verlopen dat het konvooi meer dan een uur te vroeg aankomt.
De losoperatie verliep snel onder het toeziend oog van Kolonel vlieger o.r. Jacques Lousberg, voorzitter van de Dakota Club. Sarens’ technisch supervisor, Pieter Di Cairano, steekt zijn tevredenheid niet onder stoelen of banken en zegt trots te zijn met zijn team om de Dakota Club te helpen de geschiedenis van de 15de Wing te bestendigen. De voorbereiding en uitvoering van het project is zeer goed verlopen en de bespaarde tijd is gebruikt om het museum te tonen aan de werknemers van de firma Sarens, die gefeliciteerd en bedankt moet worden voor de financiële en operationele ondersteuning van dit transport.
Een mooie collectie en een goed gevuld documentatiecentrum
Voor de voorzitter van de Dakota Club is de komst van dit nieuwe collectors item een verademing na maanden wachten. Het neusgedeelte van de 727 wordt gerestaureerd, uitgerust en gespoten in de kleuren van de Luchtmacht. Het wordt, hopelijk eind september, gepresenteerd als middelpunt van de collectie voor fans en bezoekers. Het zal worden vergezeld door het voorste gedeelte van de Lockheed C-130H Hercules CH-03, aangeboden door Sabena Aerospace aan de zeer dynamische vereniging, die enigszins teleurgesteld was omdat ze geen volledige C-130H had kunnen bemachtigen.
Het museum en de statische tentoonstelling zijn open voor het publiek op maandag en donderdag, op voorafgaand verzoek aan het secretariaat (secretariaat@dakota15wing.be) aangezien de site is gevestigd op de militaire vliegbasis Melsbroek.
Dank aan Jacques Lousberg en zijn team van de Dakota Club, Pieter Di Cairano van Sarens en zijn teams en Eric Dauchy (media contact Dakota).
Tekst: Luc Wittemans en Bob Verhegghen
