Oostende, zaterdag 21 mei 2022. Een Douglas DC-3 Dakota kan je met recht en rede een icoon noemen. Het is een werkpaard dat parachutisten naar alle uithoeken van de wereld bracht, tonnen vracht vervoerde en ook heel veel mensen liet kennismaken met het vliegtuig als vervoersmiddel. Toen een eindje terug een persbericht in de mailbox landde dat de Dakota DC-3 PH-PBA ‘Prinses Amalia’ van de Nederlandse Stichting DDA Classic Airlines enkele rondvluchten vanuit Oostende zou maken heb ik thuis toch even de hint gegeven.
De luchtvaartmicrobe heeft me al bijna 30 jaar te pakken. Geen wonder dat ik mijn echtgenote en dochters influisterde om mijn Vaderdagcadeautje misschien een paar weken te vervroegen. Mijn luchtvaarthart maakte een sprongetje toen eindelijk de bevestigingsmail om te gaan vliegen met de DC-3 in de mailbox landde. Een rondvlucht van een half uur boven Brugge en Zeebrugge op lage hoogte.
Inchecken
In de vertrekhal van de luchthaven zijn er een aantal TUI-vluchten die vertrekken. Terwijl die passagiers inchecken val ik samen met nog enkele anderen toch ietwat uit de toon tussen het vakantiepubliek. We worden welkom geheten door twee dames van de Dutch Dakota Association (DDA) en stellen ons voor aan Arjan van Adrichem, onze piloot voor vandaag.
C-47 / DC-3
Van de DC-3 werden er voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog om en bij de 11.000 exemplaren gebouwd in verschillende varianten. Het toestel speelde een cruciale rol als transportmiddel voor de bevrijding van Europa. Na de oorlog werden heel wat vliegtuigen doorverkocht aan de civiele luchtvaart om de draad weer op te nemen. Vandaag zijn er wereldwijd nog bijna 180 stuks die regelmatig vliegen. ‘Onze’ DC-3 vandaag is er daar nog eentje van.
Parachutisten op D-Day
“De Prinses Amalia is het enige nog vliegende DC-3 toestel in Nederland”, schetst de piloot die vrijwilliger is bij DDA Classic Airlines. “Het vliegtuig is bijna 80 jaar oud en heeft een zeer rijke geschiedenis. Zo kwam dit toestel in juni 1944 in actie om parachutisten te droppen.
Vijf uur voor de invasie van D-Day begon, dropte deze Dakota parachutisten van de 505de Parachute Infantry Regiment boven Sainte-Mère-Eglise in Normandië. In september 1944 neemt het deel aan operatie Market Garden (de Slag om Arnhem). Van parachutisten droppen tot een zweefvliegtuig slepen en bevoorrading verzorgen.
In 1946 kocht prins Bernhard voor 50.000 dollar de Douglas DC-3 met het serienummer 42-100971 van het Amerikaanse leger. Het toestel werd als PH-PBA (Prins Bernhard Alpha) geregistreerd. Het heeft tot 1961 dienst gedaan als regeringsvliegtuig, en bleef nog tot 1975 vliegen bij de Rijksluchtvaartdienst om navigatiesystemen te kalibreren. Daarna werd het tentoongesteld in Aviodrome. Z.K.H. Prins Bernhard heeft altijd de wens gehad dat zijn ‘eigen’ Dakota ooit weer vliegwaardig zou worden gemaakt. Twintig jaar na de laatste vlucht van de PH-PBA ging deze wens in vervulling. Na grondige restauratie maakte het toestel in 1995 haar eerste vlucht. In december 2010 kreeg het na toestemming van prins Bernhard de naam Prinses Amalia.”
De PH-PBA vloog jarenlang met een KLM-beschildering uit de jaren zestig totdat deze sponsor zich in 2016 terugtrok. Kort daarna kreeg de DC-3 haar huidige kleuren: bovenkant wit, onderkant en staart zilvergrijs en een rood-wit-blauwe strook ter hoogte van de ramen. De kleuren van het regeringstoestel met het wapen van de Inspecteur Generaal van de Krijgsmacht.
Air Operator Certificate
“De DC-3 is eigendom van de Stichting PBA en is in bruikleen gegeven aan DDA Classic Airlines. DDA Classic Airlines beschikt over een Air Operator Certificate (AOC), de hoogste erkenning in de civiele luchtvaart. Daarmee vliegt zij met de historische DC-3 onder dezelfde strikte veiligheidsvoorschriften als de grote internationale luchtvaartmaatschappijen. De Stichting is een 100% vrijwilligers organisatie die zich inzet voor het behoud van Nederlands vliegend erfgoed, opdat ook volgende generaties kennis kunnen nemen van de ontwikkelingen in de luchtvaart en ervaren hoe het is om in een historisch vliegtuig te vliegen.”
Voor Arjan – die in het dagelijkse leven piloot is op 737 bij KLM – was de typerating op Dakota een unieke ervaring: “Het is een traktatie om hier te mogen vliegen. Ik ben gestart met het papierwerk van de stichting en zo doorgegroeid. Ik kreeg de kans om te vliegen doordat een van de oudere collega’s moest stoppen omwille van zijn leeftijd. Na de opleiding en de zes vlieguren scholing volgde er nog een linetraining en het rondvliegen met passagiers. Na mijn eerste seizoen had ik er net geen twintig vlieguren op zitten. Door corona vlogen we helemaal niet, vorig jaar slechts vijf uur doordat we pas vanaf augustus met de rondvluchten konden starten. Maar ieder vlieguur is een feestje. Het is ook geen gemakkelijk vliegtuig om te vliegen, het heeft geen automatische piloot. Je moet continu de motoren in de gaten houden. Een staartwiel maakt het extra lastig met het zwaartepunt dat meer naar achter ligt. Ook een landing met dwarswind is nog een uitdaging. Je moet goed weten wat je aan doen bent.”
Een eer om te vliegen
“In een 737 stap ik zo vaak in, maar als ik hiermee kom vliegen dan zit ik de avond ervoor nog eens de procedures door te nemen. In ieder geval hoop ik dit jaar mijn ervaring op te vijzelen. Een weekend zoals nu is fantastisch daarvoor. Het is een eer dat je hierop mag vliegen. Voor alle vrijwilligers die er aan mee werken, is het trouwens een hele eer. Iedereen heeft hetzelfde doel: deze kist in de lucht te houden. Van promotieteam en marketing, tot hostessen die passagiers ontvangen of technici. In totaal telt DDA Classic Airlines meer dan 100 vrijwilligers.”
“De passie voor de DC-3 merken we ook bij onze passagiers. Vaak zijn het mensen met een geschiedenis met dit type. Zo had ik een paar weken terug een 85-jarige dame aan boord die nog stewardess was geweest en er nog eens mee wilde vliegen. Ook kinderen en kleinkinderen van piloten willen wel ervaren hoe het voelde om aan boord te gaan. Maar evengoed lucht- en ruimtevaartstudenten en luchtvaartliefhebbers stappen in. Een ding hebben ze allemaal gemeen: het enthousiasme en de glimlach waarmee ze weer uitstappen.”
Veiligheidsinstructies
Na de veiligheidscontrole kunnen we de bus op die ons naar het vliegtuig brengt. Op de apron staat ‘onze’ DC3 te blinken. Voor we instappen mogen we nog ruim de tijd nemen om te fotograferen en selfies te nemen of neemt de bemanning graag even de tijd om van ons een foto te maken voor het toestel.
Met achttien passagiers in het vliegtuig hebben we merkelijk een pak meer beenruimte dan in het doorsnee vliegtuig. Uiteraard volgt er nog een briefing met de veiligheidsinstructies. Om het toestel staan de twee DDA-techniekers klaar om de piloten te assisteren bij het starten van de motoren. Terwijl de twee Pratt & Whitney R 1830-92 Twin Wasp stermotoren van ieder 1.200 pk warm draaien, een oudere dame behandel je immers met zorg, geeft de piloot uitleg terwijl hij de cabine binnenkijkt. Een afgesloten cockpit was nog geen vereiste bij de bouw in 1944. We kunnen vertrekken. De stewardess neemt ook haar plaatsje in. In een vorig leven was ze stewardess bij KLM, maar ze werkt ondertussen in de zorg. Ook bij haar is de vliegmicrobe blijven hangen en ze is een van de bijna honderd vrijwilligers die met veel passie dit vliegend luchtvaarterfgoed in stand houden. Net voor het opdraaien van de startbaan gaat het toerental de lucht in. Een laatste test we zijn klaar voor vertrek. Een korte aanloop en we voelen het staartwiel van de grond komen. De wielen helemaal van de grond.
Bewondering voor Brugge
We draaien het binnenland in en onder ons zien we de Gistel en de E40 passeren. We mogen de veiligheidsriemen losmaken en krijgen de uitnodiging om rond te lopen en naar hartenlust buiten te kijken en een blik in de cockpit te werpen. We naderen Brugge want het Jan Breydelstadion schuift onder ons door. Ik wacht in de smalle gang netjes mijn beurt af om ‘mijn’ stad nog eens vanuit de lucht te bewonderen. De bewondering voor Brugge zien we ook in de cockpit. De tweede piloot neemt de smartphone in de hand om een Brugge te fotograferen: “Het blijft voor ons ook uniek hoor om dit doen” zegt piloot Arjan met een even grote glimlach als de onze.
Na een rondje Brugge gaat het verder richting de kust. Voor ons duikt de haven van Zeebrugge op en over Blankenberge zwenken we om evenwijdig met het strand te vliegen. We volgen de kustlijn om weer terug te keren naar Oostende. Het einde van ons halfuurtje vliegplezier zit er bijna op. Terug de stoel in en riemen vast klinkt er door de intercom. Onder ons zie ik de Torhoutse Steenweg alweer in beeld. Nog even voor de wielen opnieuw de grond raken. Als afsluiter krijgen we een officieel vluchtcertificaat in handen. Mijn once-in-a-lifetime ervaring zit erop.
In totaal heeft de DC-3 vijf vluchten uitgevoerd vanuit Oostende. Alle vluchten waren uitverkocht. Of ze na dit eerste weekend nog eens terugkomen naar Oostende kon DDA Classic Airlines nog niet bevestigen. Maar wie ondertussen zelf eens wil ervaren hoe het is om met de Dakota DC-3 mee te vliegen, kan vanaf verschillende locaties in Nederland wel nog een vlucht boeken. Meer info kan je terugvinden op www.dutchdakota.nl/nl/boek-een-vlucht/plan-en-boek/
Tekst en foto’s: Tom Brinckman
