Op de hoek van de Grote en de Kleine Haart (straatnamen) en de Kapelstraat in Hamont-Achel staat de Kapel van de Haart, ook wel Kapel Onze-Lieve-Vrouw Ter Armen genoemd. De kapel werd in 1952 gebouwd door de bewoners van het gehucht als dank omdat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog gespaard bleven van bombardement of van neergestorte vliegtuigen ook al vielen in de omgeving enkele Britse bommenwerpers. De kapel en omgeving kreeg in 2021 een grondige opknapbeurt. Voor de gesneuvelde bemanningsleden van twee van deze bommenwerpers werden op de kapel gedenkplaten aangebracht. Aan de kapel wordt jaarlijks een herdenking gehouden door het RAF Memorial Comité Hamont-Achel.
De eerste gedenkplaat werd aangebracht in september 1983 en herdenkt de slachtoffers van de crash van Lancaster III ED488 VN-M van 50 Squadron. Drie overlevende bemanningsleden waren aanwezig op de inhuldiging.
In de avond van 2 februari 1943 werden 61 RAF-bommenwerpers naar Keulen gezonden. Op de basis Skellingthorpe maken de Lancasterbemanningen van het 50 Squadron zich klaar voor de aanval. Stipt om 18.26 uur koos ook de Lancaster VN-M (ED488) het luchtruim.
In de Lancaster VN-M van F/O ‘Al’ Power ontving de radiotelegrafist, Sgt Victor Mitchell, het bericht dat een vijandelijke nachtjager naar de Lancaster sloop. Kort daarop werd het toestel geraakt. De staartschutter, F/Lt J.M. Bousfield, die deze nacht insprong voor de oorspronkelijke staartschutter van deze bemanning, en zijn collega in de rompkoepel, Sgt S. Beadon, stierven onder de moordende projectielen. De ‘Captain’ gaf het bevel het toestel te verlaten. Sgt ‘Nobby’ Clark (boordwerktuigkundige), F/O Tom Church (navigator), Sgt Victor Mitchell, en de bommenrichter Sgt R. Holland doken, na de parachute aangegespt te hebben, onverwijld in het ongewisse. Tenslotte verliet ook F/O Al Power boven Hamont zijn Lancaster. Zijn brandende machine stuikt drie kilometer verder in het moeras aan de ‘Papeboskes’. Het was 21u.15.
De volgende morgen vonden de bergingsploegen in het opengespatte wrak tussen de Teutenstraat en de Kleine Haart geen spoor van de ongelukkige schutters. De zwaarste brokstukken zijn waarschijnlijk met de stoffelijke resten reeds in de zompige modder gezogen. Het lijkt onmogelijk het water uit het moeras te pompen, zodat een complete berging uitgesloten is.
Aan het gehucht Mulk vindt men het ontzielde lichaam van een vliegenier. In het vliegvest kan met de identiteit vaststellen. Het is Al Power. Naast hem ligt een gedeeltelijk ontvouwde parachute. De plichtsbewuste piloot was als laatste overlevende te laat gesprongen, wat hem fataal werd. Hij werd op het ‘Feindfriedhof’ van op het vliegveld van Brustem begraven maar na de oorlog werden alle Commonwealth-graven van Brustem naar het Heverlee War Cemetery overgebracht.
Sgt R. Holland en F/O Tom Church worden algauw ingerekend. ‘Nobby’ Clark zoekt contact met de lokale bevolking. Samen met hen besluit hij zich over te geven aan de Duitse bezetter. Victor Mitchell wordt, hoogstwaarschijnlijk ten noorden van de grens, door een stokoude priester opgevangen. Maar ook hij geeft zich bij de Nederlandse politie aan.
De namen van Sgt Beadon en F/Lt Bousfield zijn gebeiteld in de zuilen van het gedenkteken van Runnymede, aan de oevers van de Thames. Hier worden zij samen met de andere 20.454 Commonwealth-vliegeniers die geen bekend graf hebben, herdacht.
Tom Church, Norman Clark en Victor Mitchel keerden op maandag 12 september 1983 terug naar de Papeboskes. Zij onthulden er een gedenkplaat met de namen van hun drie gesneuvelde strijdmakkers. Ook binnen in de kapel is een hoekje voorzien waar de drie slachtoffers van deze crash herdacht worden. Vandaag wordt iedere voorbijganger herinnerd aan het drama dat zich die februarinacht aldaar afspeelde.
Meer info over deze Lancaster en zijn bemanning via deze link:
https://www.grevenbroekmuseum.be/nl/wo2/lancaster-ed488-vn-m
De tweede gedenkplaat kwam er in juni 2009. Ze herdenkt de bemanning van Wellington Ic N2849 van 103 Squadron. Hun bommenwerper stortte in de nacht van 16 op 17 juni 1941 neer op 700 meter van de plaats waar nu de kapel staat. Vier Britten, een Canadees en een Zuid-Afrikaan verloren hier ver van huis hun leven. De bemanning bestond uit: S/L Dermot D.A. Kelly (piloot), Sgt John D. MacVivar RCAF (2e piloot), F/S Stephanus F. Marais (observer), Sgt Leonard Beaumont (radio-operator/ boordschutter), Sgt George Houghton (radio-operator/boordschutter) en Sgt William Connell (boordschutter).
Op 16 juni 1941 tussen 22.50 en 23.05 uur stegen vanop Newton (Nottinghamshire, Engeland) zeven Wellington-bommenwerpers op van het 103 Squadron. Hun opdracht bestond erin de haveninstallaties aan de Rijn in Duisburg te bombarderen. Na het lossen van de bommenlading moesten de Wellingtons nog pamfletten uitstrooien boven het Duitse Gladbeck en Krefeld. Boven Duisberg werden ze bestookt met luchtafweer en aangevallen door Duitse nachtjagers. Op de terugweg werd de N2849 onderschept en geraakt door een Bf 110 van Lt Reinhold Knacke van het 2./NJG 1. De N2849 was onbestuurbaar en is omstreeks 2.25 uur neergestort.
Burgemeester Theo Schuurmans van Hamont-Achel (links) en Maurice Dunster huldigden op 20 juni 2009 om 14.10 uur op de Haart de gedenkplaat in voor de Wellington-bemanning. Maurice was de neef van de 21-jarige radio-operator en schutter, Sgt Len Beaumont.
Meer info over de Wellington en zijn bemanning via deze link:
https://www.grevenbroekmuseum.be/nl/wo2/wellington-n2849
