In de nacht van 18 op 19 augustus 1941 stortte een Britse Whitley-bommenwerper neer in het Jongenbos te Vliermaalroot (tegenwoordig deelgemeente van Kortessem). Op de plaats van de crash vond men het lichaam van de radiotelegrafist, Sgt Leslie Evetts. Hij werd met het nodige respect te Vliermaalroot begraven en op de plaats van de crash kwam later een herdenkingskruis met zijn naam. Het kruis werd enige tijd geleden vervangen door een nieuw exemplaar.
Een wandelaar ontdekte per toeval begin 2013 dit kruis tijdens een boswandeling en nieuwsgierig naar het verhaal erachter, postte hij hierover een vraag op een online-forum. Het was het begin van een zoektocht die via de Britse ‘RAF 51 Squadron History Society’ naar het Belgische ‘Planehunters Recovery Team’ terug zou komen naar Kortessem bij Heemkundige Kring Kortessem Het Poortje. Samen ontrafelden ze het verhaal achter dit kruisje.
Armstrong Withworth Whitley V serial Z6569 en code MH-S van 51 Squadron RAF steeg op van zijn basis te Dishforth op 18 augustus 1941 om 21.51 u met als doelwit Keulen. Kort na middernacht, op de terugweg van het doelwit, kwamen ze in het vizier van een Duitse nachtjager. Oblt Hermann Reese van 2. Staffel/Nachtjagdgeschwader 1 met basis Venlo in Nederland, claimde een Whitley om 3.03 u en is waarschijnlijk de piloot die deze Whitley neerschoot.
Sgt Evetts werd daarbij gewond of gedood; zijn lichaam werd op de plaats van de crash gevonden. Drie andere bemanningsleden, piloot P/O Harold B. Robertshaw, bommenrichter P/O Alan G. Trites RCAF en staartschutter Sgt Reginald A.C. Hooper, konden het vliegtuig tijdig verlaten maar werden krijgsgevangen genomen. Alleen navigator Sgt John L. Ives RCAF kon aan de Duitsers ontsnappen en bereikte met de hulp van de ontsnappingslijn Komeet; op 5 januari 1942 was hij terug in Groot-Brittannië.
Tijdens het onderzoek naar de gebeurtenissen van die nacht, werd ook de site van de crash onderzocht en een aantal onderdelen van de het vliegtuig kwamen daarbij aan de oppervlakte. Een aantal van de gevonden onderdelen zullen in Groot-Brittannië gebruikt worden in ‘The Whitley Project’, een lange termijn project om een Armstrong Withworth Whitley, waarvan geen volledig exemplaar meer bestaat, te reconstrueren.
Maar de meest verrassende vondst was wellicht het immatriculatieplaatje met het stamnummer van Sgt Evetts. De toenmalige gemeentesecretaris had dit bewaard en recent werd het door een familielid teruggevonden.
Nadat de drie verenigingen hun bevindingen samen gelegd hadden tot een coherent verhaal, stapten ze naar het gemeentebestuur van Kortessem. Er werd besloten om de 11 november herdenking van 2013 in het kader van de crash van Z6569 te houden. Planehunters en Heemkundige Kring organiseerden tijdens het weekend van 10 en 11 november een tentoonstelling rond de luchtoorlog en de crash van Z6569 en het lot van de bemanning. Op 12 november kon ook de schoolgaande jeugd van Kortessem de tentoonstelling bezoeken.
Op maandag 11 november was er een herdenkingsviering in de parochiekerk van Vliermaalroot waarbij aan de plaatselijke gemeenschap een 51 Squadron Crest overhandigd werd als blijk van erkentelijkheid voor het waardig afscheid van Sgt Leslie Evetts. Na de viering volgde de onthulling van een gedenkplaat voor de bemanning aan de kerk van Vliermaalroot.
Bij de plechtigheden waren officieren aanwezig van het huidige actieve 51 Squadron RAF naast vertegenwoordigers van het Gemeentebestuur, de oudstrijdersverenigingen, de Heemkundige Kring Kortessem en het Planehunters Recovery Team.
Met dank aan Jos Punie van Heemkundige Kring Het Poortje Kortessem en Benny Ceulaers van de Planehunters Recovery Team.
