Charles Louis Roman, geboren te Lessines in 1909.
Op 31 december 1928 begint hij met de 57e Promotie leerling-piloten aan een opleiding als militaire piloot. Hij behaalt zijn burgerbrevet aan de vliegschool van Orta in Saint-Hubert op 28 juni 1929 en op 31 oktober 1930 behaalt hij zijn militair vliegbrevet. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog is Adjudant Charles Roman kandidaat om officier te worden maar dient voorlopig als instructeur bij de militaire vliegschool te Gosselies.
Hij raakt gekwetst op 11 mei 1940 tijdens een afleveringsvlucht toen hij met een Firefly op Zwevezele landde en daarbij de SV.4B V-19 raakte. Op 15 mei 1940 wordt hij opgenomen in een ziekenhuis in Caen (Frankrijk). Wanneer hij verneemt dat Maarschalk Pétain een wapenstilstand wil sluiten met Duitsland, maakt hij zich uit de voeten. Hij slaagt erin aan boord van een schip Groot Brittannië te bereiken op 23 juni 1940.
Zijn ervaring komt de Britten goed van pas en hij wordt bijna onmiddellijk, samen met nog een handvol andere Belgische piloten en bemanningsleden, ingeschakeld in een operationele eenheid van Coastal Command. Na een korte opleiding in een Operational Training Unit, maakt hij vanaf 5 augustus 1940 met de rang van Pilot Officer deel uit van 236 Squadron, uitgerust met de Bristol Blenheim. In november 1940 wordt er een nieuwe eenheid opgericht, 272 Squadron, door de samenvoeging van een flight van zowel 235 als 236 Squadron. Beide eenheden tellen enkele Belgen in hun rangen en zo komt ook Charles Roman bij deze eenheid terecht. Aanvankelijk vliegt 272 met Blenheim maar in april 1941 krijgen ze de snelle en zwaar bewapende Bristol Beaufighter. Een maand later vliegen ze naar het Middellandse Zeegebied waar ze in de woestijn van Noord Afrika de Luftwaffe bekampen. Tijdens zijn eerste ‘tour’ met 272 squadron schoot hij een Bf 109 neer en deelde in het neerschieten van een Ju 52 met nog een waarschijnlijke overwinning op een Bf 110. In mei 1942 verlaat hij het squadron voor een rustperiode. Op 15 september 1942 verschijnt in de London Gazette (het Britse ‘staatsblad’) het bericht dat Charles Roman het Distinguished Flying Cross – DFC ontvangen heeft.
In oktober 1942 maakt hij tien dagen deel uit van 171 Squadron, mogelijk om hem de gelegenheid te geven zich vertrouwd te maken met de Curtiss Tomahawk. In januari 1943 stuurt men hem als Flight Commander naar 349 Belgian Squadron te Ikeja in Nigeria; deze eenheid zou uitgerust worden met Tomahawk. 349 maakte in Afrika een valse start en zou in juni 1943 in Engeland opnieuw startten. Het was waarschijnlijk een opgeluchte Charles Roman die in mei 1943 terug naar 272 Squadron keerde. Tijdens zijn tweede ‘tour’ vloog het squadron voornamelijk vanaf Malta vanwaar ze deelnamen aan de invasie van Sicilië en Italië. Na het beëindigen van deze periode ontving hij de Distinguished Service Order – DSO (verschenen in de London Gazette op 22 juli 1944) als eerste van twee Belgische piloten die deze onderscheiding zouden ontvangen.
Na 13 maanden bij 272 Squadron, komt hij terug naar Engeland voor een rustperiode waarna hij een tijdje dient in de Inspectorate General van de ‘Belgian Section of the Royal Air Force’. Daarna volgt hij een opleiding als nachtjager en komt op 11 juli 1945 in 29 Squadron terecht. Deze eenheid was uitgerust met Mosquito NF 30. Hij zou er blijven tot 1 oktober 1946 en deze ervaring zou hem van pas komen wanneer hij in 1949 het bevel krijgt over het 10e Nachtjacht Smaldeel van de Belgische Luchtmacht: deze eenheid was met hetzelfde type vliegtuig uitgerust.
Vanaf 1 september 1946 beschikt België weer over eigen luchtstrijdkrachten wanneer de Royal Air Force de Belgische eenheden en het Belgische personeel overdraagt aan de Belgische regering. Majoor Charles Roman komt aan het hoofd van de directie operaties van wat toen nog steeds de ‘Militaire Luchtvaart’ noemde en onderdeel was van de Landmacht. Vanaf 15 oktober is de ‘Militaire Luchtvaart’ een onafhankelijk onderdeel van de Belgische strijdkrachten en vanaf 15 januari 1949 gebruikt men de naam Belgische Luchtmacht.
Binnen de Belgische Luchtmacht was de 1e Jacht Wing de grootste eenheid met zes smaldelen: 349e en 350e Dagjacht Smaldelen (erfgenamen van de gelijknamige Belgische eenheden in de RAF), 10e en 11e Nachtjacht Smaldelen, 4e Dagjacht Smaldeel en het Hulpsmaldeel (een eenheid met reservisten). Op 1 oktober 1949 komt Majoor Roman aan het hoofd van het 10e Nachtjacht Smaldeel waar hij vliegt op Mosquito NF 30. In juli 1952 ontvangen de twee nachtjacht smaldelen de eerste Meteor NF 11 nachtjagers als vervanger van de Mosquito. Na de conversie naar jets, komt Charles Roman in september 1952 aan het hoofd van de vlieggroep van de 1e Jacht Wing. In juni 1953 wordt hij bevorderd tot Luitenant-Kolonel en 15 september 1954 wordt hij CO van de 1e Jacht Wing. Al die tijd bleef hij regelmatig op Meteor NF 11 vliegen. Tijdens zo’n trainingsvlucht op 25 november 1954 kwam hij samen met zijn navigator Kapitein Jean-Louis de Norman et d’Audenhove om het leven toen de cockpitkap van hun Meteor (EN9/KT-Z) in vlucht los kwam en het vliegtuig destabiliseerde. Het vliegtuig crashte bij La Houssière (’s Gravenbrakel). Hij is begraven in zijn geboorteplaats Lessines.
Nota: er bestaat nog enige twijfel over de juiste geboortedatum van Charles Louis Roman. Een bron spreekt van 28 augustus 1909 terwijl een andere bron van 28 september 1909 spreekt. Alle hulp in dit verband zal in dank aanvaard worden maar graag bronvermelding a.u.b.
