Henri Benjamin Crombez werd geboren in Lombardsijde op 16 mei 1893. Hij was de zoon van een grote landeigenaar tevens Belgisch volksvertegenwoordiger, senator en burgemeester van Taintignies nabij Tournai. Zijn eerste stappen in de luchtvaart zette hij in 1909 toen de Fransman Louis Paulhan over zijn huis vloog en dat resulteerde in een luchtdoop, eerst voor moeder Crombez en daarna voor de jonge Henri. Waarschijnlijk had hij toen ook al kennis gemaakt met Eugène Debongnie aan wie Henri Crombez senior in Nieuwpoort-Bad een werkplaats ter beschikking stelde waar hij sleutelde aan een eigen vliegtuig. Henri Crombez junior stelde hem voor om het toestel in te vliegen. Nu weten we ondertussen dat een totaal onervaren ‘piloot’ een zeer slechte combinatie is met een onbeproefd eendekker-prototype en het resultaat laat zich raden; gelukkig bleef de testpiloot ongedeerd. Crombez zou er tenslotte in slagen om met het vliegtuig enkele korte vluchten van enkele honderden meter te maken vanaf het strand van Nieuwpoort.
In de lente van 1910 kreeg de jonge Henri van zijn vader toestemming om te Kiewit, bij Ridder Jules de Laminne, vlieglessen te volgen maar uiteindelijk moest hij toch naar Etampes in Frankrijk om er te leren vliegen. Op 18 oktober 1910 behaalde hij het Franse vliegbrevet en op 25 oktober 1910, op zeventienjarige leeftijd, het Belgisch pilootbrevet no 26. Hij zou een van de voornaamste Belgische pioniers worden in de periode voor de Eerste Wereldoorlog. Hieronder enkele mijlpalen uit de loopbaan als ‘vliegenier’.
Van 6 tot 23 augustus 1911 was hij, met een eendekker Sommer, een van de tien deelnemers aan de ‘Tour aérien de Belgique’. Door technische problemen zou hij de finish echter niet halen.
Op 21 mei 1912 vloog hij als eerste vanuit Nieuwpoort via Calais over het Kanaal naar Dover waar hij echter niet lande maar wel een boodschap dropte. Daarna keerde hij terug naar Nieuwpoort via Calais. Het was de eerste vlucht over het Kanaal vanaf Belgisch grondgebied en slechts de tweede heen-en-weer-vlucht over het Kanaal.
Van 26 april tot 3 november 1913 had te Gent een wereldtentoonstelling plaats. Naar aanleiding van dit evenement, voerde hij een hele reeks postvluchten uit met vertrekpunt vanuit Sint-Denijs-Westrem. Tussen 1 mei en 25 augustus maakte Crombez minstens 47 dergelijke vluchten tussen Gent en plaatsen als Brussel, Oudenaarde, Aalter, Brugge, Blankenberge, Mons, Zelate, Menen, Nieuwpoort, en Knokke.
Tussen al deze postvluchten door deed hij ook nog een geslaagde poging om het Belgisch hoogterecord scherper te stellen: nadat hij op 17 juni 1913 eerst een postvlucht tussen Gent en Blankenberge gevlogen had, steeg hij op tot een hoogte van 3800 m waarmee hij het vorige record van Jules Tyck met niet minder dan 1100 m verbeterde. Om deze vluchten uit te voeren gebruikte hij zijn oude Deperdussin van 50 pk maar ook twee Deperdussins van 80 pk waarvan een ter beschikking gesteld door het syndicaat dat de postvluchten organiseerde. Deze toestellen waren het neusje van de zalm.
Op 29 september 1913 nam hij als enig buitenlands deelnemer tussen negen Fransen deel aan de 5de Gordon Bennett Race te Reims in Frankrijk (niet te verwarren met de gasballonwedstrijd met dezelfde naam). Met zijn Deperdussin behaalde Henri Crombez een derde plaats met een snelheid van 106.73 mph.
Rond dezelfde tijd werd hij opgeroepen voor zijn legerdienst. Alhoewel aanvankelijk bij de Genie ingedeeld, ging hij later over naar de Compagnie des Aviateurs en met deze eenheid begon hij ook aan de Eerste Wereldoorlog. Op de eerste dag van de oorlog, 3 augustus 1914, hing Sergeant Crombez in de lucht voor een verkenningsvlucht richting Duitse grens maar zag zich verplicht een noodlanding te maken nabij Liège vanwege de zichtbaarheid. Hij slaagde er echter in naar Wilrijk terug te keren.
Op 18 maart 1915 werd hij bevorderd tot officier. Hij diende bij verschillende verkenningseenheden (4de, 5de en 6de smaldeel) en alhoewel hij af en toe als escorte van observatievliegtuigen met een jachtvliegtuig vloog, voelde hij zich beter in zijn sas als verkenningspiloot met een waarnemer aan boord. Op 4 februari 1918 vloog hij zijn 200ste oorlogsmissie. Hij eindigde de oorlog met minstens 313 oorlogsvluchten op zijn actief.
In de laatste maanden van de Eerste Wereldoorlog, werd hij verschillende malen gevraagd om met Koning Albert I te vliegen, een eer die hem ook na de oorlog te beurt zou vallen. Zo vloog hij o.a. op 1 april 1919 met de koning naar Parijs, waar hij de vredesbesprekingen zou bijwonen. Deze vlucht veroorzaakte nogal wat commotie in de Franse pers waar men aanstoot nam het feit dat de koning gebruik maakte van buitgemaakte LVG C.VI, een ‘vijandelijk’ vliegtuig.
Hij verliet het leger op 21 juni 1921 maar bleef actief in de reserves. In 1937 was hij een van de stichtende leden van ‘Vieilles Tiges belges’, de vereniging van Belgische piloten uit het pionierstijdperk (tegenwoordig ‘Vieilles Tiges de Belgique’ en opengesteld voor alle piloten en bemanningsleden) en hij was er ook de eerste voorzitter van.
Hij overleed te Brussel op 27 januari 1960.
Bronnen:
Een eeuw luchtvaart boven Gent Deel I 1785-1939 / Piet Dhaenens
The Belgian Air Service in the First World War / Walter Pieters
Flight 25 mei 1912
