Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog ontvluchtten talrijke jonge Kortrijkse studenten hun vaderland en ontsnapten aan de Duitse bezetter waarna zij na maanden van omzwervingen , ontberingen en zelfs gevangenschap op het Europese vaste land, zij zich konden aansluiten bij de Belgische strijdkrachten in Engeland.
Een grote groep onder hen, Roger Carrette, Raymond Holvoet, Jean Melsens, Florian Masquelier, Henri Nieuwenhuyse, Louis De Coene en Etienne Bataille sloten zich aan bij de First Belgian Parachute Company, later in 1944 omgevormd tot het ‘Belgian S.A.S. Squadron’ Special Air Service waarvan de actuele erfgenamen en traditiehouders de Belgian Special Forces Group zijn.
Drie onder hen werden geparachuteerd achter de linies en werden ingezet bij extreem gevaarlijke opdrachten in bezet gebied. Na de invasie in Frankrijk verrichten zij er in bezet gebied spionage en sabotagedaden. Later waren de Belgische S.A.S de eerste geallieerde militairen die in 1944 voet zetten op de door de Duitsers bezette Belgische bodem en mee strijden in de slag van de Ardennen in december 1944. Na de bevrijding van België sloten zich nog jonge Kortrijkse studenten aan zijnde; Marcel Carrette, die de plaats in nam van zijn inmiddels gesneuvelde neef Roger Carrette, Gustaaf Coucke en Maurice Guillemeyn. Zij namen deel aan operatie Larkswood in 1945 en waren de bevrijders van Noord Oost Holland waarna zij doorstootten tot in Duitsland.
Anderen jonge Kortrijkzaans zoals Jacques Piquart, Alfons Delmaire, de ‘drie musketiers’ met Robert Deprez, André Schaepdrijver en Marcel Becquart sloten zich aan bij het S.O.E, Special Operation Executive, of geparachuteerde agenten. Deze jongens kregen een korte parachutisten opleiding en werden als burgers ingezet en geparachuteerd in bezet gebied als steun aan de plaatselijke verzetsorganisaties. Zij hadden eveneens een opleiding tot marconist en hun opdracht bestond erin inlichtingen over de activiteiten en getalsterkte van de vijand te verzamelen en door te seinen naar hun hoofdkwartier in Engeland. Daarnaast waren zij ook zeer actief in sabotage daden tegen de bezetter.
De stad Kortrijk en omgeving heeft een bijzondere tragische bijdrage geleverd aan de Belgische Parachutisten gedurende de Tweede Wereldoorlog. Acht van deze jonge Kortrijkse studenten hebben de strijd tegen het nazisme met hun nog zo jonge leven bekocht.
Begin 1990 werd een herdenkingscomité voor deze Kortrijkse helden opgericht met als voorzitter Raymond Holvoet, neef van de gesneuvelde Sergeant SAS Raymond Holvoet en als erevoorzitter Walter Carrette, broer van de gesneuvelde Roger Carrette. Er werd door enkele families een gedenksteen geplaatst op het erepark van de Kortrijkse St.-Jans begraafplaats.
Jaarlijks op de eerste zaterdag van de maand mei vindt een herdenkingsplechtigheid plaats in aanwezigheid van talrijke militaire, politieke en burgerlijke hoogwaardigheids bekleders.
De verhalen van deze jonge Kortrijkse zonen zijn zo merkwaardig en moeten zeker voor de toekomst en onze jeugd gevrijwaard blijven. Daarom is het zo belangerijk dat wij er jaarlijks aan herinnerd worden wie zijn leven offerde voor onze vrijheid en democratie. De bedoeling is in de toekomst zoveel mogelijk jeugdbewegingen en organisaties daarbij te betrekken opdat zij in de toekomst de herinnering aan deze Kortrijkse helden kunnen koesteren in stand houden en vrijwaren.
Roger Carrette en Raymond Holvoet, twee jonge Kortrijkse studenten, waren beiden actief lid van de sluikpers BVA-BAT of Belgie voor alles.Toen zij vernamen dat de Duitse Gestapo hen op het spoor was ontvluchtten zij samen met Jean Lammertijn en Henri Nieuwenhuyse op 13 februari 1941 de ouderlijke woning richting Frankrijk. Na maanden lange omzwervingen en de risicovolle overtocht over de Franse Pyreneeën werden zij opgepakt door de Spaanse Gardia Civile en opgesloten in het gevangenenkamp van Miranda de Ebro waar zij zijn gevlucht en via Gibraltar eind maart 1942 in Engeland aankwamen. Zij nemen dienst bij de Belgische strijdkrachten en sluiten zich aan bij de First Belgian Parachute Company later Belgian SAS Squadron.
SAS Roger Carrette geboren te Kortrijk op 29 juni 1922 werd ingedeeld bij de eerste SAS operatie. Na de invasie door de gealieerden in Frankrijk kreeg Roger opdracht deel te nemen met zijn squad aan de operatie Shakespeare. Op 31 Juli 1944 werd Roger geparachuteerd ten zuiden van Le Chartre sur le Loir in bezet gebied. Gedurende een verkenningsopdracht op 8 augustus 1944 kwam Roger Carrette plots oog in oog te staan met de vijand. Roger verwittigde zijn squad maar bij het daarop volgend vuurgevecht met de vijand werd hij dodelijk getroffen. Roger Carrette redde zijn strijdmakkers van een gewisse Duitse aanval en streed heldhaftig tot de laatste kogel.
SAS Raymond Holvoet werd geboren te Kortrijk op 20 januari 1924. Hij verrichte vanaf februari 1943 drie uiterst gevaarlijke operaties in bezet gebied Belgie, Frankrijk en Nederland. Na de mislukte slag bij Arnhem werd Raymond boven het Nederlands bezet gebied gedropt. Zijn taak was zoveel mogelijk geallieerde parachutisten naar bevrijd Holland over te brengen. Hij werd vermoedelijk verraden en terwijl hij aan het seinen was werd hij op 27 oktober 1944 opgepakt door de Duitsers. Hij vluchtte maar werd getroffen door een vijandelijke kogel in de dij. Na maandenlange mishandelingen en folteringen werd Raymond Holvoet op 10 april 1945 door de Duitse SS gefusilleerd in Hattem nabij Zwolle aan de oever van de IJssel stroom. Hij was amper 21 jaar. Zijn lijk spoelde een tiental dagen later aan in Wilsum. Zijn laatste woorden werden opgetekend door de gevangenisdokter “Als ge de rode mutsen met bevleugeld zwaardkenteken ziet, zeg hen dat ik nooit heb gefaald en breng hen mijn laatste groet”. In de dagorde te velde van zijn bevelhebber Majoor Blondeel staat vermeld “Hem hebben verscheidene honderden geallieerde soldaten van de 6th Airborne divisie hun leven te danken”.
SAS Jean Melsens, geboren te Kortrijk 23 januari 1922 vluchtte samen met zijn vriend Jacques Piquart op 18 mei 1941 via Frankrijk naar Engeland. Jean Melsens nam eerst deel aan de operatie Shakespaere in bezet Frankrijk. Begin september 1944 werd hij ingezet in de operatie Calliban ter bevrijding van Belgisch Limburg. Hij werd geparachuteerd in bezet gebied in de omgeving van Peer-Meeuwen. Nadat zijn bevelvoerende officier sneuvelde kreeg Jean Melsens het bevel over zijn squad. Op 10 september botste hij met zijn manschappen op een Duitse artillerie eenheid die aanstalte maakte om Peer-Meeuwen onder vuur te nemen. Jean Melsens hield heldhaftig stand en vuurde al zijn munitie op terwijl zijn manschappen zich in veiligheid konden stellen. Zijn zelfopoffering koste hem zijn leven. Zijn lijk werd ’s anderendaags aangetroffen doorzeefd door vijandelijk vuur. Hij redde de burgers van de gemeenten Peer en Meeuwen van een zware artilleriebeschieting en stelde zijn manschappen ongedeerd in veiligheid.
Zijn vriend SOE Jacques Picquart geboren te Heule op 8 augustus 1921,werd ingedeeld bij de SOE. April 1942 bood hij zich aan voor de operatie ‘Mulle.’ Op 30 april 1942 werd hij gedropt boven Lessen. Blijkbaar was de Duitse vijand op de hoogte van hun komst en bij het daaropvolgend vuurgevecht sneuvelde Jacques Picquart.
SAS Etienne Bataille was afkomstig van Wevelgem maar was eveneens studiegenoot aan het St.-Jozefinstituut te Kortrijk. Hij vluchtte eveneens begin 1941 naar Engeland en bood zich aan bij de First Belgian Parachute Company. Gedurende zijn opleiding als parachutist stortte hij neer met zijn vliegtuig in Whittingthon Engeland en overleed op 20 jarige leeftijd.
Robert Deprez en André Schaepdrijver vluchtten op 13 juli 1942 samen met hun Harelbeekse stadsgenoot Marcel Becquart. Hun codenaam was ‘De drie musketiers.’ Toen zij in juni 1943 veilig aankwamen in Engeland zond de Britse BBC een radiobericht om “De drie musketiers zijn goed aangekomen” zij boden zich aan bij de S.O.E. Slechts een van hen zou de oorlog overleven.
SOE Robert Deprez werd op 30 maart 1944 ingezet bij operatie Troilus en zou als verbindingsman optreden tussen het Belgisch verzet in de streek van Ronse en het hoofdkwartier in Engeland. Hun vliegtuig werd boven de Westerschelde getroffen door vijandelijk geschut en stortte neer in de Westerschelde. Alle manschappen onder wie Robert Deprez sneuvelden en werden als vermist opgegeven.
SOE André Schaepdrijver werd ingezet in operatie Publius en werd geparachuteerd nabij Spa.
André Schaepdrijver werd op 17 augustus 1944 aangehouden door de Gestapo terwijl hij aan het seinen was naar Londen. Hij werd weggevoerd naar het concentratiekamp van Mauthausen alwaar hij op 1 februari 1945 door zijn beulen werd onthoofd. Op de dagorde van 15 mei 1946 staat vermeld “Hij was, toen hij aangehouden werd, een voorbeeld van waardigheid en moed voor de vijand. Tot op het laatste wilde hij zijn land dienen, hij heeft nooit gefaald”.
SOE Alfons Delmaire was eveneens lid van de Britse SOE. Hij werd gedropt boven Spa alwaar hij terstond gevangengenomen werd door de Duitse bezetter. Hij werd weggevoerd naar het concentratiekamp van Wolfinbuttel alwaar hij door zijn Duitse beulen onthoofd werd op 30 maart 1944.
Para-Commando Romain Derveaux.
Romain Derveaux werd geboren te Bellegem op 27 september 1940 en vervulde zijn legerdienst als vrijwiliger bij het Regiment Para-Commando. Hij werd ingedeeld in het 1° Bataljon Parachutisten en werd in 1960 naar Belgisch Congo gestuurd in ‘humanitaire opdracht.’ Hij werd door een kogel getroffen en bezweek aan zijn verwondingen te Kamina op 3 augustus 1960.
Het is dank zij mensen zoals deze gesneuvelde jongens dat wij heden de vrede en democratie kennen en een waardig leven kunnen leiden.
Tekst, foto’s en informatie van Raymond Holvoet (18 mei 2014)
Frans Van Humbeek (info 19 mei 2014): De bijgevoegde foto’s dateren van 2007 maar de graven zijn nog in zeer goede staat. Ze worden onderhouden door Raymond Holvoet en de families.
