In Freux, een tiental kilometer ten zuidoosten van Sint-Hubert liet de Duitse bezetter in mei 1940 zijn oog vallen op een lapje landbouwgrond van de Fierlant Dormer, bewerkt door de één kilometer verder gelegen boerderij La Bergerie. Het veld, dat voor een deel op het grondgebied van Bras is gelegen, zou enkele weken gebruikt worden als vliegveld.
Van wanneer het terrein met de oostwestelijk georiënteerde startbaan precies als vliegveld gebruikt werd is moeilijk te achterhalen, ook de juiste vertrekdatum van de toestellen is niet bekend. Op 10 of 11 mei 1940 had zich in Freux al een Duits vliegtuig neergezet. Vast staat dat de Dorniers Do 17 van Kampfgeschwader 77 het vliegveld intensief hebben gebruikt. Als we Freux vergelijken met het nabijgelegen vliegveld van Sainte-Marie, dan kunnen we stellen dat Freux moet gebruikt zijn in de periode tussen 20 mei en eind juni 1940.
Getuigen vertelden o.a. over diverse ongevallen met dodelijke afloop op het vliegveld van Freux. De identiteit van vliegtuig en inzittenden is niet altijd te achterhalen. Maar sommige crashes konden wel duidelijk gedocumenteerd worden, zoals het ongeval op 30 mei 1940 van de Do17Z (3Z+BP) van II./KG 77 in een bos tussen Séviscourt en Libramont. Obfw Georg Eschbaumer (piloot,) Fw Helmut Herzhauser, Fw Ernst Pettinger en U/Uffz Bernhard Hopfenmüller kwamen daarbij om het leven. II./KG 77 was op dat moment gebaseerd op Freux. De bemanningsleden rusten nu op de Duitse oorlogsbegraafplaats in Lommel.
Op 18 oktober 1944 maakte de Spitfire IX RK812 van de RAF Air Transport Auxiliary 2 Ferry Pool een noodlanding nabij het vliegveld. Piloot S/O Roy Edward Coleman (°26 augustus 1912, †24 augustus 2007) had zijn toestel omwille van brandstoftekort in het veld moeten neerzetten. Tijdens de landing kwamen de wielen in een sleuf terecht en de Spitfire ging overkop. De gebroken canopy kwetste Roy aan zijn hoofd. Een landbouwerszoon hielp de piloot uit zijn cockpit. In 1983 ging Roy samen met zijn echtgenote vruchteloos op zoek naar de plaats waar hij de noodlanding had gemaakt. Een jaar later kwam hij in contact met mensen die hem de crashplaats konden aanwijzen, in juni van dat jaar werd hij in Freux feestelijk welkom geheten.
Op 11 augustus 1947 kreeg baron Jacques de Fierlant Dormer (Domaine de Freux, Freux-Lez-Libramont) van het Bestuur der Luchtvaart de toelating om het vroegere Duitse vliegveld te gaan gebruiken als privévliegveld, met een piste van 500m x 100m, zuidwest-noordoost georiënteerd. Enkel binnenlandse vluchten waren toegelaten, uiteraard waren hier geen douanefaciliteiten voorhanden. Toestellen die gebruikt werden zijn de Piper PA-12 Super Cruiser OO-JAK en de Piper PA-14 Family Cruiser OO-JAK.
Het is niet duidelijk wanneer het vliegveld van Freux officieel afgeschreven werd als landingsplaats. In december 1953 stond het bij het Bestuur der Luchtvaart zeker nog geregistreerd als privévliegveld. De betonnen loods (15m x 14m) die baron Jacques de Fierlant Dormer eind jaren veertig in de noordoostelijke hoek van het terrein heeft gebouwd, staat er nog. Er was geen vaste brandstofpomp of water, noch telefoon of andere navigatiehulpmiddelen.
De toerismevliegtuigen zijn er in 2016 niet meer te zien in Freux. In een houten aanbouw bij de vliegtuigloods huist nu Altitude 480, de club van aëromodelisme van Freux (http://zimer-team.be/ALT480/).
Bijzondere dank aan Eric Urbain, auteur van Guerre-éclair en Centre-Ardenne. Mai 40 et ses prémices dans la région de Libramont – Saint-Hubert (ISBN 978-2-87413-188-2)
Zie ook www.hangarflying.eu/nl/content/het-vliegveld-van-freux-van-dorniers-tot-modelvliegen
