Op 20 oktober 1943 maakten drie Spitfire-gevechtsvliegtuigen van het 485 Sqn RNZAF een verkenningsvlucht boven Oostende. Na het nemen van luchtfoto’s wilden ze terugkeren, maar ter hoogte van Eernegem werden ze onderschept door vier Fw 190. F/Sgt Transom werd geraakt in de olietank en moest zijn Spitfire MH364 met de parachute verlaten. Flying Officer Ronald Lavender Baker (Spitfire IX JK762) en Flying Officer John Gordon Thomson (Spitfire IX EN559) hebben het luchtgevecht niet overleefd.
F/O Ronald Baker was de broer van Eric N. Baker. In de nacht van 17 op 18 februari 1941 werd hij met de Whitley V T4264 neergehaald boven Cognolée (Namen). Hun opdracht bestond er in om de Belgische Special Agent Gaston Poplimon te droppen. Eric overleefde de crash en werd samen met de vijf andere bemanningsleden gevangen genomen. Hij huwde na de oorlog met de weduwe van zijn broer Ronald.
Leerlingen van het VTI in Torhout maakten een prachtig monument voor de graven van Baker en Thomson. De leerlingen van het vijfde jaar mechanica kwamen zelf op het idee toen ze de twee CWG-zerken op de begraafplaats van Eernegem hadden opgemerkt. Ze waren onder de indruk van het verhaal van de twee jonge piloten, die waren amper 23 (Baker) en 21 (Thomson) jaar toen ze hier in de regio omkwamen tijdens de strijd voor onze vrijheid.
Praktijkleerkracht en amateur-historicus Lieven Vandecaveye zorgde voor de gepaste begeleiding voor het vakoverschrijdend project. Lieven is zeer begaan met luchtvaarterfgoed, we kennen hem onder meer van het Albatros gedenkteken in Wingene en van het gedenkteken voor het vliegveld van Zwevezele in Pittem (beiden zie databank).
Het idee voor het monument kreeg al snel de goedkeuring van de gemeente Ichtegem en van de directie van het VTI. Lieven: “In dit project komen heel veel zaken samen. De leerlingen ontwierpen de constructie, laserden de stukken uit en lasten alles aan elkaar. Tegelijk leerden ze een stukje geschiedenis bij. Het Ichtegemse gemeentebestuur gaf ons carte blanche voor het ontwerp, ze eisten wel dat het in cortenstaal (merknaam COR-TEN-staal) moest zijn. Het zal dus een typische roestkleur krijgen.” Een expert die we foto’s van het monument toonden, sprak van ‘een knap staaltje vakmanschap dat we niet mogen onderschatten!’
Het ontwerp bestaat uit twee metalen bogen waar aan de uiteinden een Spitfire is bevestigd. De Spitfires vliegen een missing man formation, symbool voor het eeuwig afscheid van de piloten. De bogen verwijzen ook naar het logo van de gemeente Ichtegem, meer bepaald naar de slagzin ‘3 x karakter’.
Toen we het monument in het VTI van Torhout gingen bekijken, konden we kennis maken met een gepassioneerd team van leraars en leerlingen. Ze transporteerden het 300 kilo zware monument naar buiten voor de foto. De twee Spitfires monteerden ze op de bogen, precies zoals het monument op 25 mei 2024 zal geplaatst worden bij de graven van de piloten Ronald Baker en John Thomson in Eernegem.
De Nieuw-Zeelandse ambassadeur Diana Reaich en Wing Commander Michael Parry van de Nieuw-Zeelandse luchtmacht brachten al een bezoek aan het VTI om het monument in te huldigen. Dat was een hele eer voor de school én vooral voor de leerlingen die zeer gedreven aan dit project hebben gewerkt.
Lieven Vandecaveye: “De onthulling van het monument op 25 mei 2024 in Eernegem was heel goed georganiseerd en verliep vlotjes. Eerst was er de onthulling van het monument op de oude begraafplaats. Dit gebeurde in bijzijn van zes familieleden van F/O Baker die uit Nieuw- Zeeland waren overgekomen. Naast de burgemeester, schepencollege en afgevaardigden van de verschillende oudstrijdersverenigingen waren ook Wing Commander Michael Parry en de plaatsvervangende ambassadeur van Nieuw- Zeeland aanwezig.
Laurien Snaet uit de klas die het monument had gemaakt had de eer om samen met Jody Dunbar, achterkleinnicht van F/O Baker, het monument in te huldigen. Na de bloemenlegging op beide graven, ging het in stoet naar de kerk voor een dienst opgedragen aan de gesneuvelde piloten. Daarna konden we militaire voertuigen bezichtigen op de markt gevolgd door een kleine tentoonstelling over de gebeurtenissen van 80 jaar geleden.
Op de aansluitende receptie werden er herdenkingsplaatjes die we op school hadden gemaakt overhandigd aan de familieleden. Op deze plaatjes was er een origineel stukje van de gecrashte Spitfires bevestigd. Dit was een zeer emotioneel moment.
Deze herdenking was een heel mooie afsluiter voor ons en ik zou nogmaals willen benadrukken dat we enorm fier zijn op onze leerlingen.”
