Met dit monument in Wilsele-Dorp, op de hoek van de Pastoor Legrandstraat en de Hagelandstraat, herdenkt het dorp de gesneuvelden van bombardementen en de bemanningsleden van twee Lancasters die op het kerkhof aldaar begraven liggen.
Op het oude kerkhof rond de kerk van Wilsele-Putkapel werden een aantal jaren geleden bijna alle graven geruimd. De Commonwealth-graven werden echter behouden evenals een aantal graven die historisch belangrijk zijn. Bijna al deze graven, zowel de Commonwealth als de overblijvende burgergraven hebben betrekking op gebeurtenissen uit de twee wereldoorlogen.
In de eerste plaats werden de graven van 20 Belgische gesneuvelden en oud-strijders uit de Eerste Wereldoorlog bewaard.
Verder zijn er de Commonwealth-graven, 45 in totaal waarvan 3 niet-geïdentificeerde gesneuvelden. Een eerste grote groep sneuvelde bij de invasie van België in mei 1940. De British Expeditionary Force (BEF) stuurde een aantal eenheden vooruit België in om stellingen in te nemen op de Dijle en het kanaal van Mechelen naar Leuven. Uit die periode dateren de graven van 26 gesneuvelden van het 1st Battalion van de Coldstream Guards en 2 graven van de Grenadier Guards. Daarnaast vinden we er ook de graven 14 RAF-bemanningsleden, twee bijna volledige Lancaster bemanningen die omkwamen tijdens het bombardement van het rangeerstation en de werkplaatsen van Leuven in de nacht van 11 op 12 mei 1944.
Langs de muur van het kerkhof vinden we 34 graven van burgerslachtoffers van het bombardement van 11-12 mei 1944. Van sommige is de originele grafsteen bewaard, voor andere werd een eenvoudig kruis in de rij geplaatst, mogelijk omdat hun grafsteen al te zeer beschadigd was door de tand des tijds.
Aan de ingang van het kerkhof werd al kort na de Tweede Wereldoorlog een monumentaal gedenkteken opgericht voor de Belgische en Britse oorlogsslachtoffers.
Op 30 oktober 2010 werd een tweede gedenkteken ingehuldigd voor de slachtoffers van het bombardement van 11-12 mei 1944 op het kerkhof zelf. Het is een sober gedenkteken uit Cortenstaal met daarop in plexiglas een plaat met een tekst over de gruwelijke nacht van het bombardement van Leuven. Omdat het gedenkteken zowel de burgerlijke als de militaire slachtoffers van het bombardement herdenkt, staat het ongeveer midden tussen de graven van de burgerslachtoffers en de militaire gesneuvelden.
Met dank aan Rudi Geyskens voor de informatie en de foto’s van het nieuwe gedenkteken voor de slachtoffers van het bombardement.
