Paul Duquesne, soldaat 1ste klasse bij het 2de Regiment Chasseurs Parachutiste van het Vrije Franse leger, sneuvelde op 9 april 1945 in het Nederlandse Zuidlaren tijdens de Operatie Amherst. De telg uit een Wevelgemse familie rust op de begraafplaats van Wevelgem (zie databank voor meer informatie).
In de Nederlandse provincies Groningen en Drenthe wordt de bevrijding van Noord-Nederland nog jaarlijks herdacht. Telkens wordt speciaal stilgestaan bij het ultieme offer van de 33 Franse parachutisten die er sneuvelden. Bij ieder herdenkingsmonumentje op de plaats waar een parachutist is gevallen, brengt de lokale bevolking op de verjaardagdatum steeds een kleine bloemenhulde. Te Zuidlaren, waar Paul Duquesne sneuvelde, werd op 9 april 2017 een monument ingehuldigd ter ere van Paul Duquesne.
Het monument was een initiatief van Dennis Meijeringh. De man is geïnteresseerd in de geschiedenis van zijn geboorteplaats, militaria re-enactor en fervent verzamelaar van oldtimer militair rollend materieel. Hij is oprichter van de ‘Stichting Amherst Zuidlaren’ op, met deze stichting zette hij zich in voor de oprichting van een monument voor de Frans-Wevelgemse Paul Duquesne.
In juli 2016 kwam Dennis samen met zijn echtgenote Yvonne te Wevelgem langs om ‘kinderkopjes’ (kasseien) op te halen als basis voor het monument. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om, uitgedost als Franse SAS parachutist, het graf van Paul Duquesne te groeten op het ereperk voor gesneuvelde Wevelgemse militairen. Er werd toen ook gezorgd voor een ‘meet and greet’ met Pauls broer, de tweeënnegentig jarige Michel Duquesne. Dennis en Yvonne werden er hartelijk ontvangen en deden er hun plannen voor de herdenking van Paul en hun bevrijdingsfestival uit de doeken. In Wevelgem werd het initiatief van Dennis gesteund door het gemeentebestuur, door Lothair Vanoverbeke en de heemkring Wibilinga.
Het monument staat langs de Lageweg ter hoogte van de hoeve Hovenkamp. Op 9 april 1945 was de schuur van deze hoeve de schuilplaats van de Franse para’s. Ze werden echter verraden door een in de buurt wonende NSB’er en overmeesterd door een overmacht van Duitsers. Paul probeerde nog de aftocht van de para’s te dekken en gooide een handgranaat tussen de aanstormende vijand. Hij werd echter dodelijk getroffen door vijandelijk mitrailleurvuur. De familie Hovenkamp stelde op vraag van Dennis Meijeringh gewillig een lapje grond ter beschikking voor de plaatsing van het monument.
De eer voor de onthulling op 9 april 2017 was voorbehouden aan Michel Duquesne. Samen met dochter Marie-Madeleine en Charlotte Munster, leerlinge aan de Openbare Lagere School Zuidlaren, ontblootte hij het monument voor zijn broer Paul. Het was een emotioneel moment voor de kranige tweeënnegentigjarige, die zichtbaar zijn emoties met fierheid verbeet. De onthulling van het prachtige monument, dat bol staat van symboliek, werd op een luid applaus onthaald. Tegen een Drentse zwerfkei staat een zware gebogen metalen plaat. Daarin zijn de naam Paul Duquesne, zijn geboorteplaats, geboorte- en sterfdatum én plaats uitgebrand. De zon projecteert zijn naam op de zwerfkei, symbool voor de geest van Paul die er rond zwerft. Beiden rusten op een rode voet, het kleur van de rode baretten van de para’s. De sokkel zijn de dertig Wevelgemse kasseien voor de dertig para’s die in Zuidlaren werden gedropt. Hun namen staan op een goudkleurige plaat. Alleen Paul bleef er achter.
De bloemenhulde die volgde werd opeenvolgend gebracht door de familie Duquesne, twee SAS veteranen, de Franse attaché, de Stichting Amherst Zuidlaren, Stichting Herdenking van Franse SAS Parachutisten, familie Hovenkamp, Heemkring Wibilinga, Vereniging van re-enactors en de Zuidlarense jeugd. De muzikale omlijsting van de plechtigheid werd verzorgd door het fanfarekorps van het Garde Regiment Grenadiers en Jagers. Na de plechtigheid kwamen de re-enactors opnieuw in actie en werd ook daar met een mock battle het gevecht van de Franse SAS’ers geëvoceerd.
De mooi plechtigheid werd afgesloten met een kilometer lang défilé van voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Zowel Michel als de Franse veteranen en andere eregenodigden konden plaats nemen in de jeeps, trucks en ander rollend materieel. Onder een stralende zon voer de optocht door gans Zuidlaren, met langs de straten een talrijk opgekomen publiek. Net als bij de bevrijding werd de kolonne enthousiast toegewuifd.
Het monument voor Paul is een pareltje van symboliek en prachtig uitgevoerd. De leerlingen van de Openbare Lagere School Zuidlaren hebben het monument geadopteerd en zullen het onderhouden en tijdens de jaarlijkse herdenking aanwezig zijn.
De bovenstaande informatie is een beknopte samenvatting van een tekst van Lothair Vanoverbeke, verschenen in het heemkundig tijdschrift Wibilinga (nummer 2-2017). Lothair benadrukte nogmaals dat de inhuldiging in Zuidlaren uitbundig was gevierd en dat Dennis Meijeringh en zijn collega’s er werkelijk een prachtig monument hebben neergezet.
