Aan het Stampe & Vertongen Museum op de Antwerpse Luchthaven werd op 16 mei 2015, tijdens de jaarlijkse Stampe Fly In, door de Antwerpse burgemeester een standbeeld van Jean Stampe ingehuldigd. Het is een realistisch werk van Tom Frantzen. Hij is daarmee niet aan zijn proefstuk toe want ook rond Brussels Airport vinden we diverse werken van zijn hand.
Jean Stampe is ongetwijfeld een iconische figuur uit de Belgische luchtvaartgeschiedenis. Hij werd geboren op 17 april 1889 te Molenbeek. Voor de Eerste Wereldoorlog verdiende hij de kost als mekanieker en hielp hij in het café van zijn ouders. Kort voor het uitbreken van de oorlog raakt hij zwaar gewond bij een motorongeval in Italië en zijn oproeping voor het leger werd erdoor vertraagd. Hij had eventueel vanwege zijn verwonding geen legerdienst moeten vervullen maar hij meld zich vrijwillig aan in november 1915. Hij vroeg om bij de Militaire Luchtvaart te dienen. Om piloot te worden, gaat hij op eigen kosten naar Hendon in Groot-Brittannië waar hij zijn burgervliegbrevet behaalde. Hier kwam hij in contact met Maurice Vertongen waarmee hij na de oorlog een eigen vliegschool zou beginnen. Hij behaalde zijn vliegbrevet op 30 januari 1916 waarna hij een militaire vliegopleiding volgt in de Belgische vliegschool van Beaumarais bij Calais. Het militair brevet behaalde hij op 10 juli 1916. Hij moest echter wachten tot 1 juli 1917 alvorens hij naar een operationele eenheid werd gezonden. Hij kwam terecht bij het 6e Smaldeel waar hij vooral verkennings- en waarnemingsvluchten uitvoerde met RE.8 en SPAD XI. Zijn vaste gezel op deze vluchten was Luitenant Georges Gilles. Op 9 maart 1918 vliegt hij zijn 100ste operationele missie maar op 11 maart 1918 worden ze beiden gewond bij een crashlanding na een luchtgevecht. Aan het einde van de oorlog maakt hij enkele vluchten met Koning Albert als passagier en ook na de wapenstilstand zou Koning Albert nog regelmatig op zijn diensten beroep doen.
Omstreeks 1923 verlaat Jean Stampe het leger en begint samen met Maurice Vertongen een vliegschool op het vliegveld van Antwerpen-Deurne, de ‘Ecole d’Aviation d’Anvers’. Ze bouwen ook hun eigen vliegtuigen, aanvankelijk in samenwerking met Alfred Renard, achtereenvolgens de lesvliegtuigen RSV 32/90, RSV 26/180, RSV 22/180 en de toerismevliegtuigen RSV 18/100 & RSV 26/100. Talrijke exemplaren van deze types werden zowel aan militaire als aan burgervliegscholen geleverd. Daarna scheiden de wegen van Stampe & Vertongen en Renard; S&V nam Yuri ‘George’ Ivanow, een Russische ingenieur, in dienst en die ontwierp een verbeterde versie van de RSV 22, de SV.22 (kleine reeks gebouwd) evenals enkele nieuwe types, de SV.3 (prototype), SV.4, SV.5 (in reeks gebouwd voor de Belgische Militaire Luchtvaart en voor de luchtmacht van Letland) en SV.10. Stampe’s zoon Léon en George Ivanow vonden op 5 oktober 1935 de dood bij een testvlucht met het prototype van de SV.10. S&V neemt opnieuw een Russische ingenieur in dienst, B. Demidoff, en deze ontwierp een verbeterde versie van de SV.4, de legendarische SV.4B. De Belgische Militaire Luchtvaart bestelde er 30 stuks van en ook in Frankrijk was de vraag naar dit type groot. De Fransen bestelden eveneens een gewijzigde versie voor artilleriewaarneming. De Tweede Wereldoorlog zou echter roet in het eten gooien. Naast een handvol burgerexemplaren werden 24 SV.4B’s aan de Belgische militairen geleverd; de productie voor Frankrijk kwam niet op gang.
Na de oorlog associeerde Jean Stampe zich opnieuw met Alfred Renard in de firma Stampe & Renard. Ze pikten de draad weer op, ditmaal met een werkplaats aan het vliegveld van Evere, en bouwden 65 stuks van de SV.4B voor de Belgische Luchtmacht. Ze bouwden ook prototypes van de SR.6 en SR.7 die echter niet in reeks gebouwd werden. Stampe & Renard hield zich verder ook bezig met onderhoud en herstelling van licht vliegtuigen zoals bijv. de militaire Auster AOP Mk.6. Tot aan de sluiting van het bedrijf in 1970 deden ze ook het onderhoud van de SV.4B van de Luchtmacht. Ook in Frankrijk werd de SV.4B weer in productie genomen met de Renault 4P motor als de SV.4C en SV.4A. Al bijeen werden er 701 stuks van gebouwd en in Algerije werden nog eens 150 stuks extra gebouwd. Zo werd de SV.4B het meest gebouwde Belgische vliegtuig met minstens 944 stuks.
Jean Stampe overleed op 17 januari 1978.
Informatie bij de twee foto’s ontvangen van Jean-Pierre Decock:
Danny Cabooter, de initiatiefnemer voor het monument, aan de stick van de oudste luchtwaardige SV4 ter wereld (SV4c, constructienummer 1, verliet SCAN in 1945.)
Voorname gasten bij de inhuldiging. Links Freddy Renard, zoon van de talentvolle ir. Alfred Renard. Naast Freddy Renard staat Kol Vl o.r. Patrick Janssens de Varebeke, wiens familie nauwe banden had met deze van Jean Stampe. Rechts Francis Bollekens, kleinzoon van Isidore, een van de broers Bollekens, vanaf 1910 de eerste luchtvaartconstructeurs in België.
