Herselt, 25 mei 2009. Van 3 tot 11 februari 2009 ging in Lapland het derde International Arctic Hot-Air Balloon Adventure door. Onder de tien deelnemende ploegen bevonden zich twee Belgische ballonteams. Aan een tafel van Afspanning Den Eik in Veerle-Laakdal, onder een stralende zomerzon, luisterde Hangar Flying naar de ijskoude belevenissen van Kris Houtmeyers en zijn reisgezellen.
Teamwerk
Kris Houtmeyers uit Herselt is een ervaren ballonvaarder en de zaakvoerder van Step In Ballooning bvba (www.stepinballooning.be). Zijn firma verkoopt niet alleen ballons maar zorgt ook voor onderhoud en herstellingen en organiseert ballonvaarten. Kris is eigenaar van de ballons met registratie OO-BYX (Cameron), OO-BYI OO-BGF OO-BXF (Kubicek), OO-BXC (Lindstrand) en van de OO-BAE (Kubicek eXtreme Racer). Deze laatste is een competitieballon die zowel aan Europese als wereldkampioenschappen zal deelnemen.
 | Kris in het thermisch pak dat door de organisator wordt ter beschikking gesteld. Op een gasfles genieten Tweety en Tijgetje van het uitzicht. |
Samen met enkele andere leden van zijn groundcrew (Ief Caems, Michel Ickx en Luc Van Aelst) ging hij begin 2009 varen in het avontuurlijke Lapland. Dat strekt zich uit over verschillende landen, over het noordelijkste deel van Noorwegen, Finland, Rusland en Zweden. In Finland is er een provincie met de naam Lapland en precies daar startte de romaneske ballonvaart, in de buurt van het wintersportgebied van de stad Levi.
 | Over de besneeuwde wegen op weg naar Levi. Rechts op de wagen zien we nog net het logo van I Fly for Charity. |
Bedrijven steunen ballonvaart
Verschillende sponsors toonden hun interesse voor de avontuurlijke trip naar Lapland. Iveco stelde een Massif 4×4 ter beschikking, EGA Systems schonk het ballonteam een gepaste outfit, Fabricom kwam met financiën over de brug en alle leden van het ballonteam betaalden een stevige bijdrage voor de trip. Het team vloog voor I Fly for Charity (www.iflyforcharity.be) zodat binnenkort een pak euro’s aan het kinderkankerfonds kan geschonken worden. De pilootpopjes Tijgetje en Miss Tweety reisden mee naar Levi, 250 kilometer boven de poolcirkel.
 | Links Ief Caems (met rode jas), uiterst rechts Kris Houtmeyers. Op de ballon staan de namen van verschillende sponsors. Een van hen, het magazine 4×4 Plus, bracht in de editie van juni-juli 2009 ook een artikel over dit evenement. In dit tijdschrift voor eigenaars van 4×4-voertuigen en SUV’s heeft autojournalist Pascale De Ravet niet alleen aandacht voor de prestaties van Kris en zijn tema, maar ook voor de Uveco Massif. |
 | Tijgetje en Tweety knusjes bij mekaar terwijl de thermometer een buitentemperatuur van -30°C aanwijst. |
Met de Iveco Massif werden de 3.000 kilometer naar Levi in 34 uur overbrugd. Buiten vriezen de wagens niet aan, binnen moet er wel ijs van de vensters gekrabd worden. Ook de adem bevriest op het glas. Ief : “We reden zonder sneeuwbanden op de bevroren wegen. Als we voorzichtig de baan op gingen tegen 70 km/uur zoefden de zware vrachtwagens ons voorbij”. Ter plaatse werd er gelogeerd in bungalows of in een heus ijshotel. Alles zeer kleinschalig, dat maakte het bijzonder aangenaam.
 | Een groepsfoto in het ijshotel. V.l.n.r.: Ief, Michel, Kris en Luc. Het meubilair is in ijs gemaakt, daarover ligt rendiervel. |
Varen onder nul
De tocht werd uitgevoerd met de Cameron OO-BYX, voorzien van een Kubicek brander. Kris : “Ik ben hier in België verdeler van Kubicek maar nam voor deze tocht de Cameron omdat dit mijn oudste ballon was. De ballons zien erg af bij zo’n tocht. Als de envelop na een vlucht wordt ingepakt voelt hij net aan als karton dat breekt. Gelukkig hebben we geen ernstige schade gehad aan ons materiaal”.
De extreme koude, met temperaturen tot -40°C, vereiste aangepaste procedures voor het ballonvaren. Aangezien de druk op het propaan verminderde, moest er stikstof worden bijgepompt tot ongeveer 12 bar. Er kon maar eenmaal per dag gevlogen worden, want na 15.30 uur werd het al vlug te donker. Na iedere vlucht werden de gasflessen in de bijtende koude gevuld.
 | In de hoge flessen (links) zit de stikstof, al de andere zijn gevuld met propaan. |
In putje winter heeft de mechaniek in Lapland erg te lijden onder de extreme koude. Dichtingen, koppelingen, rubbers verzwakken of vriezen dicht. De koppelingen werden soms verwarmd in de jeep om ze daarna vlug aan te sluiten. Sommige dichtingen gingen stuk na een enkele vlucht. Terwijl hier in België de temperatuur in een envelop oploopt tot 100°C, bedraagt hij in Lapland amper 40°C, het temperatuurverschil met de buitenlucht blijft natuurlijk even groot.
 | De Cameron OO-BYX vlak voor het opstijgen. |
Whisky vervangt champagne
De ballons vlogen zonder transponder en vertrokken in de CTR van Kitillä Airport. Radiocontact met de verkeersleiding van de plaatselijke luchthaven was er wel, meer in het Fins dan het Engels.
Het witte landschap doet het dieptezicht verliezen. De teams kregen allemaal een lokale begeleider mee die ervaring heeft met het landschap. Er is veel wind en landingen aan een snelheid van 40 km/uur zijn de regel. In de bossen landen is natuurlijk uitgesloten. Het doel voor de landing is een dichtgevroren meer. De terreinwagen kan niet op het meer. Twee sneeuwscooters met aanhangwagens zijn doorgaans enkele minuten na de landing ter plaatse. Al het materiaal wordt tegen een razende snelheid met de scooters vervoerd. Een kwartier op zo’n sneeuwscooter zitten is geen lachertje, een van de deelnemers kreeg er zelfs een bevroren neus van.
 | De ballon is op het bevroren meer geland. In het midden van de foto zien we een sneeuwscooter die de ballonmand, die op een slede werd gelegd, komt afhalen. |
 | Het plooien van de envelop. |
Er is geen champagne om de vaart af te sluiten, wel whisky en ander sterk spul. De Finnen zijn trouwens dol op sterke dranken. Daar in het Hoge Noorden is het een opkikker die fiscaal hoog wordt belast. Michel : “De lokale bevolking is erg gastvrij. Ze nodigden ons verschillende keren uit om te buurten in kleine houten huisjes waar natuurlijk veel alcohol wordt geschonken. ’t Is een traditie dat de gasten hun naam op de muur schrijven”.
Koud of warm
Het event wordt sinds 2007 georganiseerd (www.hot-air-balloon-adventure.com). Het spreekt vanzelf dat groentjes in de ballonvaart niet worden aanvaard. Vooraf moet een kopie van de vergunning en o.a. informatie als het aantal vluchturen worden doorgestuurd. Het gebeuren is een stevige toeristische opsteker voor de regio van Levi (www.levi.fi en www.laplandfinland.com).
En heeft het team nog avontuurlijke plannen ? Kris : “Ik wil wel eens teruggegaan, maar dan eerder om Lapland met een ballon volledig te doorkruisen. Of misschien ga ik deze keer naar de warmte. Over Portugal varen van noord naar zuid zegt me ook wel iets”. .
 | Een idylische foto van het huis van de kerstman in Lapland. |
Frans Van Humbeek
Foto’s: Kris Houtmeyers
