Friedrichshafen, 19 oktober 2010. Nadat we de Zeppelin New Technology (NT) al een paar keer vanop het Grimbergse vliegveld waren gevolgd, wilden we wel eens een bezoek brengen aan Friedrichshafen, de geboorteplaats van dit luchtschip.
Deze stad bij het Bodenmeer is duidelijk het mekka van de zeppelinliefhebber. Cafés, apotheken, restaurants,… zowat alles herinnert hier aan graaf Ferdinand von Zeppelin (°1838, †1917). In straten en op pleinen staan er mooie zeppelinmonumenten of kunstig gemaakte modellen van luchtschepen. Hangar Flying werd in Friedrichshafen ontvangen bij ZLT Zeppelin Luftschifftechnik GmbH & Co KG en bij de Deutsche Zeppelin-Reederei GmbH.
 | Zelfs de jongste inwoners van Friederichshafen leren al vlug hoe aardig een luchtschip wel kan zijn. |
Multifunctioneel
CEO Thomas Brandt van ZLT Zeppelin Luftschifftechnik en Deutsche Zeppelin-Reederei GmbH : “ZLT is de constructeur van het luchtschip maar de vluchten worden hier in Friedrichshafen uitgevoerd door ons nevenbedrijf Deutsche Zeppelin-Reederei. We zijn de enige firma in de wereld die klanten een totaalpakket kan leveren. Onze ingenieurs zorgen voor de ontwikkeling, de zeppelins worden hier in Friederichshafen gebouwd en zelfs de bemanningen krijgen hier hun opleiding. We werken samen met partners als het Nederlandse Aerwin die ons luchtschip huren voor cruises en rondvluchten”. Bij ZLT en de Reederei samen werken ongeveer 70 à 80 werknemers, afhankelijk van het seizoen.
 | CEO Thomas Brandt: “De flexibiliteit in de operaties is precies de sterkte van onze Zeppelin NT. De oudere blimps zijn vrijwel uitsluitend bruikbaar voor het vliegen met publiciteit, dat is de reden waarom ze uitsterven. Alleen met publiciteit geraak je moeilijk uit de kosten, je moet een totaalpakket kunnen aanbieden”. |
De Zeppelin NT is een multi mission platform. Eerst en vooral is het luchtschip perfect geschikt voor passagiersvluchten. We horen dat het aantal zitplaatsen zal opgetrokken worden van twaalf naar veertien. De achterbank met het grote panoramische venster, op dit moment niet bruikbaar voor passagiers tijdens start of landing, zal vervangen worden door twee passagiersstoelen. Dat prachtige plaatsje, dat naar mijn mening wel echt deed denken aan het ruimtegevoel en de luxe in de Hindenburg, moet er dus aan geloven. Maar inderdaad, de commerciële vraag naar beschikbare plaatsen is zo groot dat er moet gezocht worden naar extra passagiersruimte, zonder de structuur van de Zeppelin NT te moeten aanpassen. We moeten ook bekennen dat de gewone passagiersvensters niet te vergelijken zijn met de kleine kijkgaatjes in de romp van airliners. Alle passagiers genieten in de NT van een panoramisch venster.
 | De Zeppelin NT D-LZZF aan de mobiele ankermast, binnen in de loods, aan de rand van het vliegveld van Friedrichshafen. Het voertuig kan met het luchtschip de hanger in- en uitrijden. ZLT Zeppelin Luftschifftechnik GmbH & Co KG werd opgericht in 1993, de eerste vlucht van een NT vond plaats op 18 september 1997. |
Naast pleziervluchten en cruises voor passagiers is de NT perfect inzetbaar voor publiciteit. Het gaat hem niet alleen om de advertentie op de envelop. Firma’s laten hun klanten meevliegen en bieden in combinatie met de vlucht een etentje aan, alles in een luxueuze en zeer verzorgde zeppelinstijl. De Zeppelin NT functioneert ook als platform voor bv. observatievluchten boven natuurgebieden, beveiligingsopdrachten, enz. De NT heeft alle kenmerken om er een ideaal onderzoeksplatform van te maken; een lange vluchttijd, erg precieze hovering, lage en trage vlucht zijn mogelijk door het zeer laag geluidsniveau, een vrijwel trillingsvrije cabine, vrijwel geen infrastructuur nodig op de grond (drie ground crew members volstaan), een gemakkelijk aan te passen lay-out van de cabine, enz.
 | Als het toestel binnen in de loods staat, is vooraan aan de gondel een Ground Power Unit (GPU, stroomaggregaat) vastgemaakt. Rechts, onderaan in de gondel, zit een wegneembaar mechanisme met een automatische drukregeling voor de zeppelin. |
Branding
Brandt: “Onze ingenieurs zoeken voortdurend naar vernieuwing en verbetering. We gaan financiering aanvragen voor een unmanned aerial vehicle -project (UAV) met zeppelins van slechts een paar meter lang. We laten anderen dromen van toepassingen van luchtschepen voor de cargomarkt. Er is daar inderdaad een potentieel voor, maar de ontwikkeling van zo’n tuigen ligt niet direct binnen onze mogelijkheden. Verschillende grote bedrijven hebben daar hun tanden al op stuk gebeten. Maar nogmaals, we volgen die projecten met veel belangstelling”.
 | Ingenieurs werken hier voortdurend aan de verbetering en de vernieuwing van hun producten. Hier wordt bv. nauwkeurig getekend hoe wetenschappelijk materiaal in de Zeppelin NT moet geïnstalleerd worden, alles binnen de geldende JAR-normen. |
De CEO wil vooral meer naambekendheid voor de Zeppelin NT. Er moet gezorgd worden voor nog een sterkere “branding”. De directeur is aangenaam verrast als we hem vertellen hoeveel toeschouwers naar het Grimbergse vliegveld komen bij de bezoeken van hun luchtschip. Telkens weer is dit een toeristische troef voor de gemeente.
Productie
Op het moment van ons bezoek werd spijtig genoeg geen zeppelin geassembleerd. De firma verwacht spoedig enkele bestellingen. In de loods is een vrije stalplaats voor een zeppelin, een tweede positie is voor de zeppelin van het bedrijf (D-LZZF) en een derde positie wordt gereserveerd voor de assemblage die ongeveer acht maanden duurt. Op die laatste plaats staan nu onderdelen van de tweede NT die in 2004 aan Japan verkocht werd. De onderdelen van het luchtschip werden nu terug aangekocht door het bedrijf in Friedrichshafen, ook de wagen met de aanlegmast staat nu in de loods in Friedrichshafen.
 | De fly by wire glass cockpit, inclusief sidestick, van de Zeppelin NT. |
In tegenstelling tot zijn voorgangers heeft de Zeppelin NT geen volledige aluminium skeletbouw. De NT heeft een halfstarre interne structuur. Dat is nog een groot verschil met een blimp die binnenin helemaal geen skelet heeft. Een blimp behoudt zijn vorm door de gasdruk binnen in de envelop.
Momenteel is deze Zeppelin NT het grootste halfstar luchtschip in de wereld. Het bestaat uit drie aluminium longerons (lengteliggers) en twaalf uit carbon vervaardigde frames (verticale kaders). Die kaders uit carbon zijn bijzonder licht maar ijzersterk. Tussen de lengteliggers en de kaders zijn sterke bracing cables gespannen. We zijn natuurlijk een tikkeltje trots want de kabels worden gemaakt door een Belgisch bedrijf, Bexco Advanced Rope Technology in Hamme.
De drie Textron Lycoming IO-360 motoren van ieder 200 pk wentelen vooraan 120° en achteraan 90°. Ze zijn vastgemaakt aan de interne structuur van het luchtschip (engine cross beams), niet aan de gondel. Dat zorgt voor een vrijwel geruisloze gondel, ideaal voor de passagiers. Doordat de motoren ver van elkaar staan is het luchtschip ook goed wendbaar.
 | Groot en klein. Een piloot van de Zeppelin NT stalt zijn eigen vliegtuig in de schaduw van het luchtschip. |
Het niet ontvlambaar helium dat in dit luchtschip zit, wordt om de twee weken gereinigd. Vervuild helium geeft minder draagkracht. De filterinstallatie werd ontwikkeld door ZLT. De Verenigde Staten zijn al lang niet meer de enige leverancier van helium, het edelgas wordt ook verkocht door Rusland en het Midden Oosten.
Het materiaal waaruit het omhulsel is gemaakt is slecht 0,34 millimeter dik. Het bestaat uit een laag gasdicht Tedlar, versterkt met polyester en polyurethaan.
Prestaties
De NT heeft een lengte van 75 m, een maximum breedte 19,5 m en is 17,4 m hoog. De envelop heeft een volume van 8.425 m3, goed voor het vervoer van een lading van 1.900 k. De maximum snelheid bedraagt 125 km/h, de maximum vlieghoogte 2.600 m. Ook tijdens de vlucht blijft een Zeppelin NT zwaarder dan lucht.
 | Bij het buiten rijden wordt de kiel van de Zeppelin NT geleid door een Land Rover. Die verhindert dat zijwind het luchtschip tegen de loodspoorten zou drukken. |
In maart van dit jaar maakte de Zeppelin NT D-LZZF nog een langeafstandsvlucht van maar liefst 24 uur en 40 minuten. De drie piloten overbrugden een afstand van 1.450 kilometer. In de gondel waren extra brandstoftanks geïnstalleerd. Er werd vertrokken met 1.450 kg Avgas 100LL en na de tocht bleef er nog 450 kg over, genoeg voor nog 10 vluchturen. De D-LZZF is de derde NT die gebouwd werd.
De Zeppelin-Reederei
Deutsche Zeppelin-Reederei GmbH werd opgericht in 2001 en is een nevenbedrijf van constructeur ZLT Zeppelin Luftschifftechnik. De Reederei werkt als een luchtvaartmaatschappij en zorgt o.a. voor de opleiding van de bemanningen en voor de organisatie van de passagiersvluchten. De rondvluchten en cruises gaan door van maart tot november en de bezetting bedraagt maar liefst 99%. De kans dat je zonder een reservatie meekan is dus vrijwel nihil. Commerciële vluchten begonnen in augustus 2001 en tot 2009 hadden al meer dan 95.000 passagiers een vlucht gemaakt in een Zeppelin NT. Het restaurant en de lounge van de Reederei zijn vrij toegankelijk. Het is een zeer stijlvol gebouwd. De designers lieten zowel het rijke verleden als de toekomst van Zeppelin mooi tot zijn recht komen.
 | Stijlvol tafelen kan in het prachtige restaurant van de Deutsche Zeppelin-Reederei GmbH. De tafel heeft de ovale vorm van een zeppelin. Aan de muur hangt een mooie collectie zeppelinfoto’s, vanuit alle hoeken van de wereld. |
Je kan ook de loods bezoeken, een van de grootste van Duitsland: 110 meter lang, 69 meter breed en 34 meter hoog. Inderdaad gigantisch, maar nog niet half zo lang als de zeppelinloods (275 meter) die hier in Friedrichshafen gebruikt werd voor de stalling van de LZ 127. Reservaties voor vluchten of bezoeken via www.zeppelinflug.de of mail info@zeppelinflug.de.
Friedrichshafen is een zeer charmante stad die altijd is blijven geloven in de hergeboorte van zeppelins. Het bedrijf van CEO Brandt is vergroeid met Friedrichshafen, geschiedenis en toekomst van luchtschepen zijn hier verankerd. We zullen er zeker bijzijn als de Zeppelin NT (hopelijk) in 2011 terug het Grimbergse vliegveld bezoek. Ons kort verblijf in Friederichshafen hebben we afgesloten met een lekker etentje en doorgespoeld met …. Zeppelinwijn.
Frans Van Humbeek
Foto’s: Paul Van Caesbroeck
