Baisy-Thy, 6 juli 2013. Bij ULM Baisy-Thy, de B&F Technik FK9 verdeler voor de Benelux, wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een ongewone opdracht. Twee toestellen werden van een camerasysteem voorzien om in Kameroen ingezet te worden tegen de illegale jacht. Hangar Flying sprak met medezaakvoerder Didier Coddens.
 | Didier Coddens is de technische pijler van het familiebedrijf. (Foto Manu Godfroid) |
Wildstropers
Het uitgestrekte territorium van Kameroen telt vele grote natuurparken en varieert van savanne tot brousse. In de lente van vorig jaar werden op weinig tijd meer dan driehonderd olifanten meedogenloos neergeschoten en van hun slagtanden ontdaan in de Nationale Parken Bouba N’Djida en Nki. De stropers lieten ook een spoor van vernieling achter in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek. De gruwelijke beelden van de slachtpartijen werden wereldnieuws. Verminkte kadavers vulden onze tv-schermen en kranten.
Daarna kwam de grote mediastilte. Toch blijft het probleem bestaan. Steeds beter georganiseerde bendes gaan de dieren met oorlogswapens te lijf en ontzien niets op hun doortocht. Parkwachters worden gedood of zwaargewond tijdens interventies. De stroperij bereikt de laatste jaren zeer alarmerende proporties, mede omdat de prijs van ivoor blijft toenemen en in Azië en Europa bijzonder gegeerd is. Wat googelen bracht me op een advertentie voor een paar bijzonder lange slagtanden met bijhorende legale documenten en certificaten die dateren uit 1960, nog voor de ivoorhandel beperkt werd. Er wordt 60.000 euro voor gevraagd.
In Kameroen wordt de wildstroperij op overheidsniveau zeer ernstig genomen. Nieuwe wetten bepalen zware gevangenisstraffen en boetes. De republiek zette vanaf december 2012 zeshonderd militairen in om de fauna in haar nationale parken van stropers te vrijwaren.
Tussen 21 en 23 maart 2013 werd in de hoofdstad Yaoundé een buitengewone ministervergadering gehouden waaraan de meeste deelstaten van de Communauté Economique des Etats de l’Afrique Centrale (CEEAC) deelnamen. Daar werd door acht landen een verdrag getekend: ‘Declaration sur la Lutte Anti-Braconnage en Afrique Centrale’. Het gaat om een internationale samenwerking en het ontwikkelen van strategieën om de stropersorganisaties te neutraliseren. Ook beide Congolese republieken zijn van de partij.
 | De twee cameravliegtuigen zijn uitgerust met brousse-banden. (Foto Gerard Verhoeven) |
ULM Baisy-Thy
Hangar Flying vroeg aan Didier Coddens van ULM Baisy-Thy hoe het project om ULM’s in te zetten tegen de illegale jacht bij hem is terecht gekomen.
Didier Coddens: « In 2008 ontmoette ik de Fransman Xavier Ode, een ex-militair vliegtuigtechnicus die vele contacten had in Kameroen. Hij liep al enige tijd met het idee om bewakingsvliegtuigen in te zetten ter bestrijding van de illegale jacht. Xavier stelde me zijn plan voor en ik was gewonnen voor een samenwerking. Daarna is hij met vertegenwoordigers van de Kameroense overheid de B&F fabriek in Duitsland gaan bezoeken. Ze kwamen ook hier en bij de Franse invoerder Innov’Air. De contacten verliepen goed en uiteindelijk werd ervoor gekozen om met ons samen te werken. Het werd een lastig en tijdrovend project. Vijf jaar na de eerste onderhandelingen wordt nu de laatste etappe van het dossier bereikt.”
Niets was evident
Initieel werden prijzen bepaald voor twee FK9 met een operationeel camerasysteem. In dit dossier vorderde alles zeer traag, daarbij kwam nog de economische wereldcrisis. Jaren later kwamen de prijzen terug boven water zonder indexaanpassingen. De prijsoffertes voor de camera-unit waren gebaseerd op een Zwitsers systeem dat reeds goede resultaten opleverde op een door de Italiaanse politie gebruikte FK9. Uiteindelijk kregen ze in Baisy-Thy te horen dat de Zwitser niet langer bereid was om mee te werken.
Dus ging het team van Baisy-Thy op zoek naar een concrete oplossing. Al snel bleek dat alle ready to fit systemen op de markt drie tot vier maal duurder waren, ze vonden niets binnen het voorziene budget.
Aangezien ze door contracten gebonden waren restte hen slechts één oplossing: de uitdaging aangaan om een eigen systeem te ontwerpen dat de nodige operationele beeldkwaliteit kon geven.
 | De lens en haar sterke maar lichte steun in koolstofvezels. Het geheel wordt door een plexiglas koepel ingesloten. (Foto Guy Viselé) |
Ze vertrokken van hetzelfde type Panasonic professionele camera dat in het Zwitsers systeem diende. Hun grootste zorg was om een lichte, stabiele en vlot controleerbare camerasteun te ontwikkelen. Door een externe firma werd een steun uit koolstofvezels vervaardigd volgens de voorgeschreven specificaties.
 | Deze Graupner behuizing werd voorzien van zelf ontworpen elektronica. (Foto Gerard Verhoeven) |
De lens wordt door servomotoren bestuurd die via een bekabeling met een joystick systeem verbonden zijn. Hiervoor gebruiken ze een Graupner RC behuizing als basis. Die werkt soepel en met de nodige precisie. Alle inwendige elektronica werd vervangen door in huis ontworpen circuits. Met de linker stick controleert men de zoom en het opnemen van de camera, terwijl de rechter stick voor de ‘pan’ (horizontale beweging) en ’tilt’ (verticale inclinatie) dient.
Didier Coddens: “De bemanning bestaat uit een piloot en een waarnemer/cameraman. De operator krijgt een beeld op een klein schermpje dat deel uitmaakt van het Panasonic systeem. Wij vonden dit onvoldoende, zodat we in elke ULM ook een Full HD 7 inch scherm plaatsten.”
 | Een indiscrete blik achter de schermen… In het atelier van ULM Baisy-Thy (www.ulm.be) wordt aan een moderne glass cockpit van een bijzonder genre gewerkt. De twee schermen aan de rechterkant zijn respectievelijk de Full HD monitor en de camera body. De rechter stuurknuppel is gemakkelijk te demonteren om de cameraman meer werkruimte te bieden. (Foto Gerard Verhoeven) |
Didier Coddens: “Ook de plexiglas koepel die de lens omringt heeft belang in de optische kwaliteit en werd op maat gemaakt door een bedrijf uit Fleurus. Onze opdracht specificeerde een constante buigstraal en een regelmatige materiaaldikte om beeldvervormingen te minimaliseren. De opnameapparatuur werd oorspronkelijk uitgedacht met gyroscoopstabilisatie. De testen in vlucht toonden ons later dat daaraan geen behoefte was en dat de beeldstabiliteit meer dan voldoende is.”
Afrikaanse missies
De FK9 zullen voornamelijk ingezet worden om wildstropers te kunnen opsporen en filmen, zodat de militaire grondtroepen deze kunnen inrekenen. Met twee toestellen die in verschillende regio’s actief zijn, kan er beslist resultaat geboekt worden. Daarbuiten zullen er ook andere opdrachten zijn, zoals het tellen van de dieren en het vastleggen van de grenzen van het land.
Ieder vliegtuig zal over een eigen terreinwagen beschikken, die de bewegingen zal volgen met logistieke en technische assistentie. Mits bijtanken en overnachten in de nabijheid van het toestel, kunnen grote afstanden overbrugd worden voor meerdaagse missies. In de regio’s waar ze zullen gebruikt worden is vrijwel geen luchtvaartinfrastructuur. De ULM’s zijn B&F Technik FK9 Ela Professional ‘Classic’ versies met staartwiel en brousse-banden, zodat ze op zoveel mogelijk plaatsen kunnen landen en terug opstijgen. Ze worden aangedreven door een Rotax 912 motor van 100 pk.
 | Klaar voor de lange reis naar een avontuurlijke vliegcarrière. We hopen op efficiënte, succesvolle missies. (Foto Gerard Verhoeven) |
Twee maanden in een zeecontainer
De afgewerkte toestellen werden eind mei in een vrachtcontainer geplaatst die later uit Antwerpen vertrok en op het ogenblik van dit gesprek in de haven van Las Palmas on hold staat. Eind juli zou de container in de Kameroense havenstad Douala ontscheept kunnen worden.
Als alles goed gaat zal Didier begin augustus naar Afrika reizen om de toestellen te assembleren, in te vliegen en indien nodig nog bij te regelen. Dit in het hartje van het regenseizoen. Ook zal hij daar twee instructeurs opleiden om met de machine en het camerasysteem om te gaan. Die zullen daarna op hun beurt lokale mensen vormen zodat de missies effectief kunnen starten en op autonome wijze gebeuren.
Na de officiële ontvangst door het Ministère de la Forêt et de la Faune kan dit project met succes afgesloten worden. De kans bestaat dat er een vervolgverhaal komt: er werd reeds interesse getoond door verschillende Afrikaanse landen.
Lees ook over Baisy-Thy: Ulm Baisy-Thy: une histoire passionante et un avenir prometteur
Manu Godfroid
