Grimbergen, 3 februari 2015. Het boek ‘From Night Flak to Hijack,’ verschenen in januari van dit jaar, brengt ons het levensverhaal van de Britse Captain Reginald ‘Reg’ Levy DFC en zijn gezin, een hoogst merkwaardige carrière van RAF tot Sabena. Reg (°8 mei 1922, †1 augustus 2010) startte in 1982 met het schrijven van zijn biografie, hij wou het verhaal niet laten verloren gaan voor zijn kleinkinderen.
 |
Reg Levy was reeds als kind gefascineerd door vliegtuigen. Hij was pas vijftien toen hij de school verliet. Op zijn achttiende tekende hij als vrijwilliger voor de RAF. In mei 1941 kwam hij per schip in Halifax (Canada) om er opgeleid te worden tot piloot, en zoals Levy het schrijft ‘we learned it the hard way.’ Zijn eerste lesvliegtuig was een Stearman.
 | Foto genomen in 1941 in Turner Air Force Base (Albany, Georgia-USA.) Reg Levy tijdens zijn opleiding in een AT-6. (Archief Alex Schiphorst) |
Na zijn opleiding in Canada keerde hij in augustus 1942 terug naar de UK voor een omscholing op tweemotorige vliegtuigen. Hij vloog ondermeer met Blenheim en Mosquito. Met Mosquito bombardeerde hij het spoorwegstation van Kortrijk. In 1942 zou hij ook zijn vrouw Dora leren kennen, een WAFA Flight Sergeant. Heel het boek is doordrongen van liefde voor Dora en hun kroost.
Na de Mosquito vroeg hij een overplaatsing naar de zwaardere bommenwerpers. Hij zat in American Boston en in Handley Page Halifax, tussendoor ook in een op de Duitsers buitgemaakte Ju 88. Levy was zeker een heel gevoelig mens. Over zijn bombardement op Hamburg, oorzaak van een verwoestende vuurstorm, schrijft hij: “I take no pride in taking part of this attack, just a deep sadness that it was found to be necessary.” De beschrijvingen van de bombardementsvluchten boven Duitsland zijn fascinerend. Van oktober 1942 tot januari 1944 vloog hij oorlogsmissies. Op 26 juni 1947 beëindigde hij zijn militaire carrière.
Reg Levy en zijn geliefde Dora leefden voor en vlak na de Tweede Wereldoorlog allesbehalve in luxe. Reg nam allerlei baantjes aan, deed heel wat charter-vliegwerk of gaf vliegtraining. Interessant zijn de beschouwingen over de vooroorlogse piloten die zich moesten aanpassen aan de nieuwe technologieën.
In 1948 vertrok Levy met zijn gezin naar India om piloten op DC-3 te trainen voor Air India. De levensomstandigheden waren daar minder paradijselijk dan in de folders werd voorgesteld en het gezin keerde op nieuwjaarsdag 1949 terug naar Engeland.
Levy beleefde als piloot een van de interessantste periodes uit de naoorlogse geschiedenis, nl. de Berlijnse luchtbrug. Met Lancastrian vloog hij ladingen brandstof naar de geïsoleerde stad. Zijn persoonlijke getuigenis is levensgetrouw. In totaal vloog hij 113 keer van Hamburg naar Berlijn. In juli 1949 maakte hij zijn laatste trip, daarna vond hij werk als verkeersleider, radiopresentator en charterpiloot.
Vanaf 1952 kon hij aan de slag bij Sabena, een periode van expansie voor onze nationale luchtvaartmaatschappij. Het waren ook jaren waarin vele ex-RAF piloten aangeworven werden. Het is fijn om te lezen hoe de Belgen de vroegere oorlogspiloten met open armen hebben opgenomen in hun luchtvaartmaatschappij. Ze kregen precies dezelfde eerlijke kansen als de Belgen, werden goed bevriend met de Belgische piloten en konden overal terecht met hun Engelse taal. De Britten voelden zich bijzonder welkom bij Sabena. Voor de manier waarop ze hier werden opgevangen hadden ze veel respect. Het hoofdstuk over de Britten die voor Sabena komen werken, vind ik een van de opmerkelijkste passages in het boek. We lezen hoe het gelukkige gezin van Reg en Dora zich begon thuis te voelen in de regio rond Brussel en er ook ging wonen. Bekende namen van Sabena-piloten en dorpen rond Brussel doen het Engelstalige boek heel herkenbaar overkomen.
In de tijd van de turbomotoren hadden piloten veel meer tijd om een babbel te slaan met hun passagiers. Levy nam ook altijd een boekje mee waarin hij handtekeningen verzamelde van zijn beroemde passagiers. Hij vertelt ondermeer over Koning Boudewijn, Prins Albert, Charlie Chaplin, enz. Levy beschrijft hoe hij verder werd opgeleid op B707 (door ondermeer Bobby Laumans,) DC-10 en B747.
 | Reg Levy (links) in 1981 in de cockpit van een Sabena B747. (Archief Alex Schiphorst) |
Reg Levy was commandant van de B707 OO-SJG die op 8 mei 1972 werd gekaapt, ook zijn echtgenote Dora zat aan boord. De vlucht van Brussel naar Tel Aviv maakte een tussenlanding in Wenen. Tussen Wenen en Tel Aviv overmeesterden twee mannelijke en twee vrouwelijke terroristen de Juliet Golf. Van bij het begin was Reg vastbesloten om de kapers niet hun zin te geven. In het interventieteam dat de crew en de passagiers in Israël zouden bevrijden, zaten twee mannen die het later tot eerste minister van Israel zouden schoppen, Ehud Barak en Benjamin Netanyahu. In dit boek is ook de tekst afgedrukt van Reg zijn getuigenis die hij zelf na de kaping heeft opgenomen. Over de kaping vertelde Reg’s kleinzoon Alex Schiphorst aan Hangar Flying: “With ‘no wish to be embroiled in the bitter battle that was going on between the state of Israel and the Arabs, Reg stood precariously on the front line of a conflict which started several decades beforehand and which continues today to divide opinions, states and people. Nevertheless, I believe he stood his ground and refused to be pulled into this rapid sink-hole of political entanglements and chaos, something from which there is perhaps a lesson to be learnt.” Onze collega Jean-Pierre Decock schreef een tijdje geleden voor Hangar Flying al een grondig artikel over de kaping van de OO-SJG (www.hangarflying.eu/nl/node/746).
Eens terug in België bleef de persbelangstelling voor Reg Levy aanhouden, dat was een van de redenen waarom in overleg met Sabena besloten werd om te vliegen vanuit Zuid-Afrika, daar werd hem wat rust gegund en de familie beleefde er een heerlijke tijd.
Reg en Dora hadden vier schattige kinderen die we doorheen het verhaal leren kennen: Anthony, Linda, Peter en Susan. Het gedeeltelijk afgewerkte manuscript dat Levy had nagelaten werd vervolledigd door Alex L. Schiphorst, de jongste kleinzoon van Levy en zoon van Susan. Zowel emotioneel als praktisch was het niet gemakkelijk voor Alex (°1994) om de tekst van zijn grootvader te verwerken tot een boek. Alex: “‘It is strange to think that at the same age as I am writing this (19 years), he was training to become a bomber pilot.” Gelukkig kon Alex ook beroep doen op de logboeken van Reg die nu zorgvuldig bewaard worden door een dochter. In ‘From Night Flak to Hijack’ staan trouwens foto’s van enkele bladzijden uit die vluchtboeken.
Reg’s laatste vlucht vond plaats op 27 september 1981. Hij sloot zijn logboeken af met 25.097 vluchturen en vloog met 64 types vliegtuigen. Reg en Dora bleven van België houden, kwamen er zeer frequent op bezoek maar gingen in Engeland wonen. Het echtpaar kreeg een laatste rustplaats in Dover (Engeland.) Een foto van het mooie kerkhof staat op de achterkant van de cover.
In november 2001 schreef Reg Levy nog een open brief naar aanleiding van het faillissement van Sabena, die was ondermeer te lezen in The Bulletin. Hij dankte er Sabena in voor de eerlijke manier waarop Britten er werden tewerk gesteld. Reg: “Thank you, Belgium and Belgians, for thirty wonderful years whilst flying for Sabena.”
Alex Schiphorst die de memoires van zijn grootvader heeft bewerkt en voorzien van een slottekst, vertelde nog aan Hangar Flying: “I feel very proud of him and of having the memoirs published, and hope it will prove an interesting and captivating read for those passionate of history, aviation and war, but also for those who wish to simply grasp a fragment of the past.”
Het boek is beslist een aanrader. Het brengt een zeer persoonlijk en positief verhaal van belangrijke momenten uit onze (luchtvaart)geschiedenis en is zowel boeiend voor vroegere Sabena-medewerkers als voor mensen die houden van een fascinerend levensverhaal.
256 blz. waarvan 16 bladzijden met zwart-wit foto’s, ISBN 978 0 7509 6104 2, formaat 235 x 155 mm.
Te bestellen via www.thehistorypress.co.uk/index.php/from-night-flak-to-hijack-26085.html. In Brussel beschikbaar of te bestellen in de boekenwinkels Filigranes, Sterling Books en Waterstones. Er is ook een digitale versie van het Engelstalige boek beschikbaar.
Frans Van Humbeek
