Vucht , 10 januari 2015. Vandaag is het dag op dag 75 jaar geleden dat Vucht (Maasmechelen, Limburg) wereldnieuws was. Op 10 januari 1940 stortte in Vucht in een wei op de Weerd een Messerschmitt Bf 108 neer, in vogelvlucht op nauwelijks een paar honderd meter van de parochiekerk. Aan boord bevonden zich de geheime invasieplannen van het Oberkommando der Wehrmacht om de Lage Landen aan te vallen, de plannen voor Fall Gelb. Toen de in Vucht gevonden plannen ’s anderdaags bij de regering in Brussel terecht kwamen was het groot alarm.
 | Het monument anno 2015. Achteraan zien we de zwarte gedenkplaat staan. Vooraan rechts staat een kunstwerk van Rik Bloemen dat een meander in de Maas voorstelt. Het monument dat de landing van de Bf 108 herdenkt was al ingehuldigd op 10 juni 2006. Het is een ontwerp van Michel Clerx (links op de foto) dat werd uitgewerkt door de technische dienst van de gemeente. |
 | Informatieborden bij het monument. De metalen palen stellen de canadabomen voor. Uit deze richting kwam de Bf 108 aangevlogen, om tegen een haag tot stilstand te komen. |
 | Op de plaats waar de Taifun is geland ligt een 1.200 kilo wegende inox plaat in de vorm van het vliegtuig. De locatie is correct maar de oriëntatie wijkt af van de crashrichting. Het vliegtuig kwam tot stilstand tegen een haag. (Foto Hubert Van Hecke, archief Michel Clerx) |
Samen met het gemeentebestuur herdacht de Heemkundige Kring Vochte deze memorabele gebeurtenis. Omwille van het slechte weer werd de korte plechtigheid aan het monument in de Invasiestraat afgelast. Hangar Flying trotseerde wind en regen en ging voor de feestelijkheden toch een kijkje nemen. Het was geleden van bij de inhuldiging dat we het monument nog gezien hadden. Het wordt prima onderhouden door de gemeentediensten. Het was ook erg fijn om iedereen terug te zien die we bij de inhuldiging en tijdens de vroegere research hadden ontmoet.
Alle festiviteiten gingen door in de stampvolle parochiezaal in de Dorpstraat van Vucht. We woonden er ondermeer de boekpresentatie bij van ‘Vucht in de Tweede Wereldoorlog. Een Maaslands dorp in de maalstroom van de wereld’ van Ferre Weustenraad. Het herdenkingsboek verhaalt op een twaalftal bladzijden de geschiedenis van de vlieger. Daarnaast komen ook aan bod: de inval van de Duitsers, het verzet en de collaboratie, de bevrijding, en niet in het minst het dagelijks leven in die moeilijke jaren. Het is een boek van en over Maaslanders die de oorlog aan den lijve ondervonden. De Koninklijke Oude Fanfare Sint-Cecilia van Vucht zorgde voor de muzikale omlijsting. Zo’n fanfare is al lang geen oubollig groepje muzikanten meer. Ze brachten op een leuke manier een fris repertoire.
 | De ontwerper van de tentoonstelling zorgde voor een leuke opstelling. Foto’s en documenten lagen op tafels in de vorm van het grondvlak van het vliegtuig, centraal stond een afbeelding van de Bf 108, achteraan een grote foto van de canadabomen die de piloot had ontweken. |
 | V.l.n.r Pierre Broekhoven (oorlogsgetuige), Giel Vranken (voorzitter van de Heemkundige Kring Vochte) en Raf Terwingen (burgemeester Maasmechelen) bij de opening van de tentoonstelling. Terwingen: “Een gemeente moet zorg dragen voor haar erfgoed. Een gemeente kan dat niet alleen, daarvoor hebben we partners nodig zoals deze heemkundige Kring.” |
 | Ferre Weustenraad tijdens de signeersessie van het herdenkingsboek. |
Giel Vranken, voorzitter van de Heemkundige Kring Vochte, benadrukte in zijn toespraak dat heel wat leden van de heemkring zeer veel tijd en energie gestoken hadden in deze herdenking. Hij bedankte ondermeer Raf Terwingen, de burgemeester van Maasmechelen, voor de steun van de gemeente. Giel vroeg de burgemeester om de Invasiestraat terug op te nemen op de kaarten van de gemeente. Dat is de straat waar het monument staat. We ondervonden inderdaad dat ze ook niet meer terug te vinden was op GPS. Giel schetste in zijn toespraak ondermeer de periode van de mobilisatie in Vucht, en hoe het vliegtuig daar neerkwam op die koude woensdag 10 januari 1940. De kleindochters van de landbouwer-slager Lambrichts aan wie de bemanning lucifers had gevraagd om de geheime documenten te verbranden, waren aanwezig in de dorpszaal. Tot die generatie sprak Giel: “Onze grootouders hebben tweemaal een wereldbrand meegemaakt. Voor ons is de oorlog ver weg. Het is goed dat we het einde van twee wereldoorlogen blijven gedenken.”
We hoorden ook een van de laatste getuigen aan het woord, Pierre Broekhoven. Pierre: “Ik ben als kind naar de gevallen Messerschmitt gaan kijken. Nog nooit hadden we een vliegtuig van zo dichtbij gezien. We durfden het zelfs niet aanraken.”
In de dorpszaal werd een tijdelijke tentoonstelling geopend over de Tweede Wereldoorlog. In deze tentoonstelling toonden de organisatoren niet alleen documenten en voorwerpen die te maken hadden met de gecrashte Messerschmitt, maar ook historische stukken die betrekking hadden op de Duitse bezetting van Vucht, de bevrijding en de moeilijke periode precies na het vertrek van de Duitse troepen. Wat nu een paradijs van vrede is, was toen een verdeeld dorp.
 | In de tentoonstelling was ondermeer dit houten vliegtuigje te zien, tijdens WO2 gemaakt door een Russische krijgsgevangene die werkte in de mijn van Eisden. Hij ruilde het vliegtuigje voor voedsel. |
 | Stukjes verf van de Bf 108. Ze werden ooit door Leon Gorissen (°1905, †1985,) vroeger burgemeester van Vucht, overhandigd aan Pierre Broekhoven, de toenmalige voorzitter van de Heemkundige Kring Vochte. |
 | Foto uit de oude doos. Naast Michel Clerx staat Jean ‘Pneus’ Van der Velde (°1934, †2009,) Jos Lambrichts en Frans Van Humbeek. Het team bezocht op 4 juli 2006 de Nord 1101 Noralpha (ex OO-RLR) van Jean Pneus, zeg maar een Franse versie van de Bf 108. (Foto Paul Van Caesbroeck) |
Zie ook de database van het Belgisch luchtvaarterfgoed: www.luchtvaarterfgoed.be/content/monument-landing-bf-108-taifun
Frans Van Humbeek
Foto’s: Manu Godfroid
