Wevelgem, 19 januari 2016. Omdat we bij Hangar Flying toch graag weten wat we nu net weggeven voor onze 100e nieuwsbrief, gaf ik me maar al te graag op om de hoofdprijs even voor te proeven. Ik trok dus naar het vliegveld van Wevelgem om er mee te vliegen met de Vondelmolen Pitts S.2A (OO-NUE) van Propeller bvba.
Het was verschillende keren inplannen en weer schrappen door de weersomstandigheden, maar de eerste winterprik van het jaar zorgde uiteindelijk voor een fris en vooral zonnig vooruitzicht naar mijn allereerste acrobatievlucht. Dergelijke kunsten heb ik vanaf de grond al vaak kunnen zien op die tientallen airshows in de voorbije twee decennia. Weten dat dit mij nu écht te wachten staat, is toch best spannend te noemen. Vanuit de vertrekhal van Wevelgem zie ik de knalrode Vondelmolen tweedekker met registratie OO-NUE, ze staat te blinken in het zonnetje. Naast mij staan twee fotografen die me nog wat moed inspreken. Piloot Scott Menten komt met een brede glimlach aan in de vertrekhal: “Het weer is perfect, de acrobatievlucht van daarnet was zalig.”
 | Piloot Scott Menten en ik klaar voor de acroluchtdoop met de Vondelmolen Pitts. |
De Pitts OO-NUE is trouwens een klassieker in ons land. De machine werd gebouwd in 1974 en begon z’n Belgische carriere bij Bap-Air. Op 27 mei 1986 werd het voor de eerste keer ingeschreven in het civiel register als OO-NUE. Wellicht kennen de meeste luchtvaartenthousiasten dit acrotoestel van z’n lichtblauwe Weba jasje, waarin het jarenlang een graag geziene gast was op diverse evenementen. Na een incident met een lijnbus op de Fly-In van Zoersel in augustus 2011, waar de vleugel beschadigd werd, duurde het even voor de restauratie werd gestart. Die zeer grondige restauratie bij Raymond Aircraft Restoration duurde ongeveer een jaar en werd in oktober 2015 afgerond. Het vliegtuig werd zo goed als helemaal heropgebouwd. In november vloog men het naar Wevelgem voor de installatie van de nieuwe instrumenten en de bestickering met de naam en logo’s van de nieuwe sponsor Vondelmolen. Meteen startte men met de opleiding van de piloten om dit jaar in januari de eerste commerciële luchtdopen te vliegen.
Eerste kennismaking
Wanneer we naar de Pitts stappen valt het pas echt goed op dat het kleiner is dan ik me herinnerde. Piloot Scott neemt het spuugzakje om als ingebeeld vliegtuig uit te leggen welke manoeuvres we zullen uitvoeren in het komende half uurtje. Van dat half uur zullen we een kwartiertje echt kunstvliegen. « Van +6 tot -2G ga je ondervinden, een mooie eerste kennismaking. »
 | Een spuugzakje doet dienst als figuurlijk vliegtuig terwijl de piloot de sequentie van de te vliegen figuren demonstreert. |
Na de briefing is het tijd om in te stappen en me vast te gespen. Het voelt wat aan als een racebolide. Een vrij kale cockpit: met enkel een hoogtemeter, G-teller, bank indicator en een snelheidsmeter. Zelf zit ik op een minimalistisch zeteltje en word vastgesjord met de vijfpuntsgordel. “Geen overbodige luxe, zal je straks wel voelen,” lacht Scott. “Na de eerste manoeuvres nog eens aantrekken,” krijg ik als tip nog mee. De muts met headset opzetten en opnieuw goed vastmaken. “Daarnet waren we die bijna kwijt,” zegt Scott lachend. Geen idee of ik moet lachen of bibberen.
Ondertussen doen de twee fotografen hun werk en wring ik me in bochten om nog eens te lachen en een duim omhoog te steken. Scott installeert zich in z’n zitje. De spanning neemt toe. Ga ik niet misselijk worden? Was dat slaatje op het werk vanmiddag licht genoeg? “Radio check”: galmt er door de oren. Loud and clear! Ondertussen start Scott de 180 pk motor. Taxiën naar de holding point en na de nodige checks zigzaggen we de startbaan op. Vrij snel komen de wielen los en een paar minuten later zitten we al op 4.000 voet. Scott neemt afscheid van de controletoren van Wevelgem en we vliegen nog even verder naar het westen waar we de A19 snelweg richting Ieper als referentiepunt gebruiken.
 | Vastgesjord in de cockpit, nog een laatste briefing over de instrumenten. |
 | Daar gaan we! |
Geen improvisatie
Scott vraagt me ondertussen om zelf even de stick vast te nemen om een bochtje naar links en rechts te maken en even te stijgen en te dalen. Ongelofelijk hoe licht de Pitts reageert op mijn commando’s.
Het woord is weer aan de piloot en we gaan van start met het echte werk. Telkens in blokjes van drie à vier bewegingen werken we het lijstje af. Op het programma: Wing-waggling, steep turn links en rechts, 45° up & down, looping, aileron roll, split S, half cuban eight, barrel roll, avalanche, stall turn/hammerhead, slow roll, Immelmann, spin, inverted flight, stall turn/hammerhead met turn up/down. Het is duidelijk dat er tijdens het kunstvliegen geen plaats is voor improvisatie, alle bewegingen liggen vast en worden uitgevoerd volgens het boekje. De sequentie hoe ze door Propeller wordt gevlogen is meestal dezelfde voor al hun acroluchtdopen, zo kunnen ze immers het maximale halen uit het halfuur.
Niet in rechte lijn vliegen
Veel van de figuren die we uitvoeren vinden trouwens hun oorsprong in de militaire luchtvaart. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de basis gelegd voor het kunstvliegen. Boven de Vlaamse velden werd al snel duidelijk dat een piloot niet in rechte lijn kon blijven vliegen tijdens een gevecht. Na de oorlog werden er competities georganiseerd waarbij geprobeerd werd opgelegde schema’s met maximale precisie te vliegen.
 | Vertrokken voor een serieuze adrenalinekick. Een halfuurtje rollen en tollen boven de A19. |
Hoe precies onze manoeuvres werden gevlogen kan ik niet echt meer navertellen. Het ging nogal snel om te kunnen volgen en bij de laatste reeks begon de maag toch een klein teken van protest te vertonen. Niet verwonderlijk als Scott de G-krachten meegeeft die we ongeveer hebben gevlogen: van +5,5/+6G tot -2/-2,5G. De positieve G-krachten zorgen er voor dat het bloed naar de benen gaat, waardoor je een black out kan krijgen. De negatieve G- krachten daarentegen stuwen het bloed naar het hoofd. Van een black-out of de meer gevreesde red-out heb ik echter niets gemerkt. De figuren die we uitvoerden waren van korte duur en niet zoals de meer geoefende piloten op airshows demonstreren.
Van onze kunstvluchtpositie naar het circuit van EBKT mocht ik nog even de daling inzetten. Echt van harte was het niet, maar misschien maar best om wat afleiding te bieden. Mijn maag was toch wel goed van streek. Scott loodste ons perfect op de landingsbaan en parkeerde de Pitts netjes weer in de loods. De eerste keer dat ik wat ongemakkelijk ben uitgestapt. Maar al bij al toch een unieke ervaring waarvan onze winnaar binnenkort ook mag van genieten.
 | Een vlucht om nooit te vergeten… |
Een video impressie van de vlucht: www.youtube.com/watch?v=we65ZCGQxH0
Tekst: Tom Brinckman
Foto’s: Kristof Pattyn
Met dank aan Propeller bvba
Propeller BVBA is sinds 1994 een gevestigde waarde als het op luchtvaartactiviteiten aankomt. Het bedrijf is gebaseerd op de Internationale Luchthaven van Kortrijk/Wevelgem (Luchthavenstraat) en beschikt, naast een achttal moderne en goed onderhouden vliegtuigen en een grote groep ervaren instructeurs, ook over een gebouw met verschillende operationele ruimtes en groot leslokaal. Er worden tal van opleidingen aangeboden, maar ook verschillende soorten luchtdopen en luchtpubliciteit. Daarnaast heeft Propeller al het materiaal om vliegtuigen op Wevelgem of andere locaties schoon te maken en helpen ze eigenaars met het verkopen van hun vliegtuig(en).
