Grimbergen, 19 december 2017. Het tweetalige boek (Frans/Engels) ‘SABCA. Des origines aux F-104G (1920-1963) From the origin to the F-104G’ verscheen al enkele maanden geleden. Het is zowel interessant voor liefhebbers van militaire als burgerluchtvaart.
 | Cover |
In 1992 rolde het boek ‘Dromen en volharding van de Belgische Luchtvaartnijverheid. SABCA 1920-1990’ in drie talen van de persen. Aanvankelijk was het de bedoeling om de 1.900 werknemers van SABCA wat beperkte kennis bij te brengen over de geschiedenis van het bedrijf. Maar Michel Destexhe, ingenieur vliegtuigbouw bij SABCA, verzamelde een zestal luchtvaartexperts in een redactiecomité en zij penden toen het uitgebreide verhaal neer van 70 jaar SABCA. Eén van die redactieleden was SABCA-medewerker Charles Mali en hij is nu co-auteur van dit nieuwe boek over SABCA. Charles schreef het boek samen met Nicolas Godfurnon, bekend om onder meer zijn boeken ‘Renard R-36/37/38 & 40’ en ‘Renard multi-engine aircraft.’
Sinds het verschijnen van het eerste boek over SABCA is het archief en de kennis van beide auteurs alleen maar gegroeid, vandaar dat een nieuwe editie over dit bijna honderdjarige luchtvaartbedrijf vrij vanzelfsprekend was. Dit nieuwe boek is het eerste van twee delen over de geschiedenis van SABCA. In dit eerste deel brengen de auteurs de geschiedenis van het ontstaan van het bedrijf tot het einde van de F-104F-productie. In een tweede deel, dat verschijnt in 2018, brengen de auteurs het verhaal van de productie van de Mirage 5 tot heden.
SABCA is vergroeid met onze Belgische luchtvaartgeschiedenis, het boek leest dan ook als een historiek van onze militaire en burgerluchtvaart. Na een korte ontstaansgeschiedenis van SABCA, SNETA en Sabena behandelen de auteurs de ballon- en motorbouw, zweefvliegtuigen en lichte gemotoriseerde vliegtuigen (aviettes,) bouw van vliegtuigen in hout en metaal, de periode van de bezetting, de vestigingen van Haren en Gosselies, de periode van de Starfighter, zusterbedrijven (Aerobel, Cobelda, …) enz. Het is interessant om te lezen hoe het bedrijf en zijn werknemers zich voortdurend moesten aanpassen aan veranderende marktomstandigheden, flexibiliteit en diversificatie heet dat nu. Directeurs als Pierre George Willekens hebben daartoe belangrijke bijdragen geleverd, ondermeer door de stap te zetten naar expertise in onboard electronics.
Toen midden jaren twintig de vliegtuigbestellingen begonnen af te nemen bouwde SABCA voor de Afrikaanse markt een boot aangedreven door een vliegtuigschroef (hydroglisseur) en zelfs Canadese kano’s. Na de Tweede Wereldoorlog worden Jeeps van Willys Overland gebouwd en caravans. Gelukkig kon SABCA meermaals lucratieve onderhouds- en aanpassingscontracten afsluiten, zoals deze voor de Amerikaanse Beaver L-20 en Otter U-1A. Ook de Otter OO-SUD van de Belgische Antarctica-expedite werd door SABCA omgebouwd aan de noden van de onderzoekers. Het is een goede keuze om een apart hoofdstuk te wijden aan de testpiloten van SABCA, zoals Charles Wouters, Paul Burniat en Bernard Neefs.
Juridisch en politiek moeilijke periodes zijn in dit boek niet uit de weg gegaan. De auteurs schrijven over de economische belangenconflicten die in de beginjaren ontstonden tussen SABCA, SNETA en Sabena. Ook de houding van de directie tijdens de bezetting wordt belicht.
 | Nicolas Godfurnon (links) en Charles Mali met het SABCA-boek in het atelier van de Belgian Aviation Preservation Association (BAPA) in Gembloux. (Foto via Charles Mali) |
Het boek, gedrukt bij Drifosett Printing SA (www.drifosett.com), is rijk geïllustreerd met documenten en foto’s. De aantrekkelijke tekening op het voorblad is van Dominique Marchal (http://artduinna.be/aviation.html). Deze publicatie is beslist een mooie aanvulling bij het eerste SABCA-boek van Charles Mali.
232 blz, A4, kleurendruk, Engels-Frans, 548 afbeeldingen, zachte kaft, aangename lay-out. Uitgegeven door Fond National Alfred Renard (www.fnar.be) in de voortreffelijke serie Mémoire de l’aviation Belge. Prijs 28 euro exclusief 7 euro verzending (voor FNAR-leden 25 euro). Bestellen via campion@cfigroup.be, Wettelijk depot: D/2017/8582/1
Frans Van Humbeek
