Antwerpen, 5 maart 2018. Piet Dhanens is met zijn ‘Een eeuw Luchtvaart boven Gent – Vliegveld Sint-Denijs-Westrem en andere luchtvaartverhalen 1946-2017’ toe aan zijn derde en laatste deel van de serie over het toenmalige vliegveld van Sint-Denijs-Westrem. Net als de vorige delen werd het werk uitgegeven bij uitgeverij Flying Pencil.
Het is een boek waar ongetwijfeld het meest werd naar uitgekeken, zich afspelend in een tijdperk dat de meesten onder ons zich nog perfect kunnen herinneren. Sint-Denijs-Westrem was voor mij de plek waar ik als kleine jongen voor het eerst kennismaakte met de luchtvaart, en die de rest van mijn professionele leven ging bepalen. Ik had de indruk dat de auteur iets zorgvuldiger heeft gewerkt aan de eerste twee uitgaven, dan aan het derde en laatste. Maar toch kon ik het werk waarderen, en al helemaal de vele foto’s die tal van herinneringen deden opborrelen.
Het boek vangt aan met een heel gedetailleerde beschrijving van de legendarische vliegmeeting van september 1946. Niet minder dan twaalf P-47 Thunderbolts, 24 Spitfires en een DC-4 maakten er hun opwachting. Ook de Gloster Meteor viel in de lucht te bewonderen.
Enige tijd later doken de eerste restricties op die uiteindelijk tot het sluiting van het vliegveld zouden gaan leiden: de insluiting door de Ringvaart in het oosten, de E40 in het westen, de spoorweg in het noorden en de steenweg Gent-Kortrijk in het zuiden. Maar het waren de eerste twee die de meeste beperkingen gingen opleggen. Daardoor werd er reeds vanaf het begin van de jaren ‘50 naar alternatieve locaties uitgekeken. Ook deze worden in het boek besproken, maar geen enkel alternatief werd uiteindelijk uitgebouwd.
Dhanens laat in het begin van het werk de personen aan het woord die het zelf allemaal hebben meegemaakt. Zo kon ik de beschrijving van een van de eerste lange afstandsvluchten met een zweefvliegtuig in 1952 vanaf Gent erg waarderen. Sint-Denijs-Westrem had immers een indrukwekkend palmares op het vlak van zweefvliegen weten te verzamelen. Die beginjaren komen uitgebreid aan bod met fraaie foto’s van de toen gebruikte lieren en slepers. Weinig bekend is ongetwijfeld de noodlanding van een civiele Gloster Meteor in 1959. Het toestel vertrok er ook weer, met een minimum aan brandstof.
Het boek besteed regelmatig uitgebreid aandacht aan de diverse ongevallen die zich op en rondom het vliegveld voordeden. Gent kreeg uiteindelijk pas in 1971 een verharde startbaan van 850 meter, die er zou blijven gaan liggen tot op het einde. Niettegenstaande er sterk werd aan gedacht om het vliegveld te verhuizen gezien de beperkingen, werd er in 1974 een nieuw luchthavengebouw ingehuldigd. Daarmee brak de periode van de ‘grootse plannen’ aan. Ghent Air, Gabco, Heli Belgium en Omni Flight zagen het licht. Vooral deze laatste kende een hoge vlucht: niet minder dan 20 hoofdzakelijk Pipers werden uitgebaat door Omni Flight, die in die tijd misschien de grootste en best uitgeruste vliegschool van Europa was. Daarnaast waren er de vliegclubs: de Gentse Universitaire Vliegclub, de Aeroclub Cessna, de Ghent Aviation Club en de Gentse Zweefvliegschool. Ook de verdeling van de bekende Het Volk tourkrantjes vanaf Sint-Denijs-Westrem komt aan bod.
Vanaf 1980 werden er comités opgericht die de sluiting van het vliegveld beoogden. Maar ook de lokale Gentse politiek was het vliegveld niet genegen. De Stad Gent had immers andere plannen met de terreinen. Het stadsbestuur had het oog laten vallen op de open ruimte die het vliegveld bood om er een nieuw tentoonstellings- en congrescomplex te bouwen. Op 6 april 1984 viel de beslissing om het vliegveld te sluiten. In september vertrok de Regie der Luchtwegen en werd Gent nog enkele maanden als privé-luchthaven uitgebaat. Op 1 januari 1985 viel definitief het doek over 100 jaar Gentse luchtvaart.
Dhanens sluit af met een beschrijving van een aantal markante luchtvaartgebeurtenissen die zich in de omgeving van Gent voordeden na de sluiting, alsook een kort overzicht van Gentenaars die luchtvaartgeschiedenis schreven.
‘Vliegveld Sint-Denijs-Westrem – en andere Gentse luchtvaartverhalen 1946-2017’. Harde kaft, 215 x 280 mm, kostprijs 38 euro. Piet Dhanens i.s.m. Cynrik De Decker. 208 pagina’s. Uitgever: Flying Pencil. ISBN 9789078878261.
Frans Dechaene