Het erepodium, met aan het woord de Noorse militaire kapelaan voor kerkdiensten in het buitenland, Lars Sophus Bakketeig. (Foto Thierry Cardon)
De Noorse herdenkingsdag aan het 132 Wing monument in Grimbergen
Grimbergen, 9 november 2018. Voor de derde keer vond er een hulde plaats aan het monument voor de 132 (Norwegian) Wing RAF. Het gedenkteken op het Grimbergse vliegveld werd drie jaar geleden ingehuldigd en was het resultaat van een samenwerking tussen Scramble (de vereniging van nabestaanden van bemanningsleden van de Royal Norwegian Air Force) en Hangar Flying. De 132 Wing verbleef tussen 6 oktober en 22 december 1944 met Spitfire-squadrons 331, 332, 66 en 127 op het Grimbergse vliegveld (B60).
Op 20 augustus 1944 was de 132 Wing aangekomen in Frankrijk. Tijdens de campagne op het vasteland waren de Noren gestationeerd op zeven vliegvelden, namelijk drie in Frankrijk (Villons-les-Buissons, Campneuseville en Lille-Nord), één in België (Grimbergen) en drie in Nederland (Woensdrecht, Schijndel en Twente). Op het vliegveld van Grimbergen zouden ze het langst verblijven. Kroonprins Olav van Noorwegen bezocht de Wing op 16 en 17 oktober 1944. Een Dakota bracht hem naar Grimbergen. De kroonprins verbleef een nacht in het kasteel d’Overschie (ook wel kasteel de Vorst genoemd) aan de huidige d’Overschielaan in Grimbergen. De belangrijkste taak van de Wing was het geven van luchtsteun aan de Amerikaanse, Britse en Canadese grondtroepen die oprukten naar Nederland en nazi-Duitsland.
Het verhaal van de Noorse piloten in Grimbergen is een gedeelde geschiedenis van Noorwegen en België. De Noorse manschappen hadden goede contacten met hun Belgische buren, en dankzij de tramverbinding konden ze ook genieten van het leven in de hoofdstad.
Met de jaarlijkse ceremonie wordt niet alleen de 132 (Norwegian) Wing herdacht, het is een herdenkingsdag voor de hele Noorse Defensie. De gastheer voor de Norwegian Armed Forces Commemoration Day in Grimbergen was vice-admiraal Ketil Olsen, de Noorse militaire vertegenwoordiger bij de NAVO.
De vele organisaties en vrijwilligers die meehielpen bij deze hulde kunnen we niet genoeg bedanken. Onze dank gaat vooral uit naar het gemeentebestuur en de politie van Grimbergen, naar onze Noorse vrienden en de ceremoniemeester Janine Gray, naar organisaties van Belgische oud-strijders, de eigenaars van militaire voertuigen, muzikanten en de vele vrijwilligers van het vliegveld van Grimbergen.
Frans Van Humbeek
Foto’s: Thierry Cardon, Jean-Pierre Decock, Linda Van den Elzen
Een ereparade door Noorse militairen, onder bevel van Brigadier General Arild Heiestad. (Foto Jean-Pierre Decock)
Muzikanten en vertegenwoordigers van de lokale oud-strijdersverenigingen. (Foto Thierry Cardon)
Vlnr.: Carl Stousland (voorzitter Scramble), Marleen Mertens (burgemeester van Grimbergen), vice-admiraal Ketil Olsen (Norwegian Mil Rep to NATO) en Ingrid Schulerud (ambassadeur van Noorwegen in België). (Foto Thierry Cardon)
Ambassadeur Schulerud hield een treffende toespraak waarin ze het einde van de Groote Oorlog ter sprake bracht. Ook de parochiepriester van Grimbergen, pater Johan Goossens, was aanwezig. (Foto Thierry Cardon)
Bloemenhulde door vertegenwoordigers van Hangar Flying, de 10de Groep Communicatie- enInformatiesystemen, veteranen van Scandinavian Airline System, het Militair Commando provincie Vlaams Brabant, veteranenverenigingen van oud-soldaten uit Groot-Grimbergen en de vertegenwoordiger van RAFA Belgian Branch. (Foto Thierry Cardon)
De vertegenwoordigers van oud-strijderverenigingen. Opmerkelijk zijn de twee RAFA-vaandels, links de vaandeldrager van de Belgische afdeling (Jean-Pierre Blanckaert) en rechts deze van de Noorse ‘Branch’ (Rolf Eidem). Een leuk detail, het scherpe punt op het Noorse vaandel moest voor het luchtvervoer van Oslo naar Brussel uit veiligheidsoverwegingen worden verwijderd. (Foto Thierry Cardon)
Vlnr.: Marleen Mertens (burgemeester van Grimbergen), vice-admiraal Ketil Olsen (Norwegian Mil Rep to NATO), Ingrid Schulerud (ambassadeur van Noorwegen in België) en Øystein Bø (ambassadeur van Noorwegen bij de NAVO). (Foto Thierry Cardon)
Vlnr.: Marleen Mertens (burgemeester van Grimbergen), vice-admiraal Ketil Olsen (Norwegian Mil Rep to NATO), Ingrid Schulerud (ambassadeur van Noorwegen in België) in gesprek met Maria Kramer Johansen (Scramble), Øystein Bø (ambassadeur van Noorwegen bij de NAVO), Carl Stousland (Scramble), Wenche Veiersted (Scramble) en Thorleif Scheldrup (Scramble). (Foto Thierry Cardon)
Links Wenche Veiersted, partner van Cato Guhnfeldt. Cato is de auteur van de reeks ‘Spitfire Saga’, een zevendelige reeks over de 132 Wing in WO II. Pas een tijd nadat Cato zijn levenspartner had ontmoet, kwam hij bij toeval te weten dat ze de dochter was van Sgt Eivind Veiersted, Spitfire-piloot van het 332 Sqn dat vloog vanop Grimbergen. Wencke toont hier een foto van haar vader, met de beschoten Spitfire waarmee hij in Grimbergen op 13 oktober 1944 een buiklanding had gemaakt.
Rechts Carl Stousland, ontwerper van het monument op Grimbergen, toont de foto van zijn vader 2/Lt Carl Jacob Stousland van 331 Sqn. De Spitfire is geraakt na een vlucht van Grimbergen naar Bergen-op-Zoom op 15 oktober 1944. (Foto Linda Van den Elzen)
Drie Willys en een Triumph-moto vormden een mooi decor. De eigenaar van de Triump (en van een van de Willys) is Hubert Van der Sypen. (Foto Thierry Cardon)
Kris Spildoorn en Jean-Pierre Bogaerts, trotse eigenaars van twee Willys. (Foto Thierry Cardon)
De Noren Anine, Jacob en Willem Stousland maken een ritje met een Willys, aan het stuur zit Jean-Pierre Bogaerts in een RAF-uniform. (Foto Linda Van den Elzen)
Aan de ingang van de receptie stonden spandoeken met foto’s van de geschiedenis van de 132 Wing in Grimbergen. Op dit paneel zien we beelden van het verblijf van de officieren in het Grimbergse kasteel De Vorst. (Foto Thierry Cardon)
Banner met beelden van de 132 Wing op het Grimbergse vliegveld. (Foto Thierry Cardon)
Monument gefotografeerd aan de kant van de verkeerstoren, met viertalige tekst over de aanwezigheid van de Noorse Wing (Nederlands, Frans, Engels en Duits). (Foto Thierry Cardon)
Monument voor de 132 Wing, met de poortwachter Zephir in de achtergrond. Aan deze kant van het monument hangt een plaat met de Noorse tekst over de 132 Wing. (Foto Thierry Cardon)
De uitgesneden Spitfires stellen de Squadrons voor waarin Noren waren opgenomen (vooral in 331 en 332 Sqn, enkele in 127 Sqn). (Foto Linda Van den Elzen)
Frans Van Humbeek
is hoofdredacteur van Hangar Flying. Hij is freelance luchtvaartjournalist en auteur van verschillende luchtvaartboeken. Frans probeert zowat alle facetten van de Belgische luchtvaart op te volgen, maar zijn passie gaat vooral uit naar het luchtvaarterfgoed en de geschiedenis van de Belgische vliegvelden. Binnen het redactieteam van Hangar Flying zorgt hij ook voor de updates van www.aviationheritage.eu.
