Grimbergen, 28 oktober 2019. Ik hou van boeken die door piloten zijn geschreven, geschriften waarvan je bij het lezen voelt dat ze als het ware zijn neergepend in een cockpit op 30.000 voet hoogte. In het Nederlands taalgebied zijn zo’n getuigenissen vrij zeldzaam. In Engeland stelde Steve Ford (°1960) zopas het boek voor waar hij vijf jaar aan heeft gewerkt: ‘20 West, a journey through six decades of turbulent change within aviation’.
Al van kindsbeen af groeide Steve op met de luchtvaart. Zijn vader startte als technieker bij de Royal Air Force, waarna hij als vliegtuigtechnieker de overstap maakte naar het burgerleven om boordwerktuigkundige te worden bij het Schotse Caledonian Airways. Hij kreeg zijn opleiding voor Douglas DC-7C onder meer van Sabena-engineers, omdat de Belgen dit type verhuurd hadden aan de Schotten. Later schakelde hij over op Bristol Britannia en Boeing B707. In ‘20 West’ brengt de auteur onder meer het ongeval met de Caledonian DC-7C G-ARUD ter sprake. Het ex-Sabena vliegtuig (OO-SFD) verongelukte op 4 maart 1962 na het opstijgen van Douala, alle 111 inzittenden kwam om het leven.
Als kind gingen deze dramatische verhalen over ongevallen snel aan Steve en zijn broertje voorbij. De Caledonian-chartervliegtuigen vlogen naar alle plaatsen waar werk te vinden was, als kind (Unaccompanied Minor, UM) bereisde Steve de hele wereld. Hij had al vlug door dat luchtvaart een soms surrealistische levensstijl inhield. Steve: “I remember on one occasion my father went away for what was supposed to be a few days, and a week later he came back having circumnavigated the world.” Als kind droomde hij niet van een job als piloot, hij had wel een grote belangstelling voor techniek. Sleutelen aan wagens en motorfietsen was zijn passie. Steve ging als leerling werken aan boord van een schip maar had al snel door dat zijn toekomst niet op de wereldzeeën lag. In juni 1978 ging hij als administratief bediende op Gatwick Airport werken voor British Caledonian. Die luchtvaartmaatschappij moest voortdurend strijden om te overleven, maar werd in 1987 toch opgeslorpt door het agressieve British Airways.
Steve leerde het vak van aircraft engineer en de grote interesse voor vliegtuigmotoren zou hij zijn hele leven blijven meedragen. In 1980 startte hij met zijn eerste vlieglessen. In 1985 verkocht hij zijn vliegtuig, zijn wagen, zijn motorfiets en zijn hele hebben en houden. De toekomstige piloot ging extra diensten draaien in een lokale pub om een opleiding tot professioneel piloot in de States te kunnen bekostigen. In zijn boek verhaalt de auteur vlotjes over zijn carrière als piloot op (type rated) B737, B747, DC-10, A320, A330, A340, Bae 125, enz. Meer dan 16.000 vlieguren staan in zijn logboeken. Hij vloog bij maatschappijen als Novair, British Aerospace en Virgin Atlantic Airways. De auteur beschrijft hoe de luchtvaart in zes decennia evolueerde en steeds veiliger werd. In heel zijn carrière heeft hij niet eenmaal een motor tijdens de vlucht moeten stilleggen. Niettegenstaande de technische problemen met het toestel, vond hij de Boeing 707 echt een ‘game changer’ die bijvoorbeeld een enorme impact had op het aantal passagiers die met de boot een trans-atlantische oversteek maakten.
In ‘20 West’ hamert Steve er voortdurend op dat je als piloot respect moet blijven opbrengen voor engineers en voor het hele team dat instaat voor de vlucht. Bescheidenheid past hem als gegoten. Steve: “You can be chief pilot one day and junior bird man the next day if your employer goes out of business.” Steve beschrijft hoe het voelt om medisch afgekeurd te worden en van de ene op de andere dag manuals voor vliegtuigen te moeten schrijven i.p.v. te cruisen boven de oceanen.
De auteur wil ons vooral duidelijk maken dat een piloot een hele carrière lang student blijft. Na het behalen van zijn Private Pilot License vertelde zijn Amerikaanse instructeur hem: “Always remember that this is a license to learn.’ In 2000 vloog hij nog met 747 toen hij ‘voor zijn oude dag’ een pluimveebedrijf kocht in West Sussex. Maar het vliegen kon hij niet laten. Als instructeur probeert hij nu zijn kennis door te geven aan een jongere generatie. In het boek staan diverse ongevallen en incidenten beschreven, gezien door het oog van de professional. Het is interessant om te lezen hoe piloten in soms dramatische omstandigheden op een professionele manier een probleem aanpakken. Steve geeft aan cockpit crews de raad om zich tijdens de vlucht voortduren de vraag te stellen ‘what if?”, hoe zou ik op dit moment reageren indien zich een welbepaald probleem voordoet? Hij vertelt in zijn boek hoe hij ‘nine eleven’ beleefde. Maar er zijn ook heel wat leuke verhalen. Voor een piloot als Steve is de wereld zijn thuis en zijn quotes over enkele bekende toeristische locaties vind ik fijn gevonden (‘As one of our cabin crew will testify, never climb Table Mountain, Cape Town, in flipflops.’)
Steve is al zovele jaren gepassioneerd door luchtvaart, dat blijkt voortdurend uit zijn boek. De auteur blijft vooral zeer positief ingesteld, een baan als piloot is voor hem nog altijd een droomjob. In zijn tekst neemt hij ons voortdurend mee naar zijn ‘kantoor in de wolken’. De titel ‘20 West’ verwijst naar het North Atlantic Organised Track System (NAT Track system), de vliegroutes tussen Noord-Amerika en Europa. Bij het overvliegen van de meridiaan twintig west voelt hij zich in zijn cockpit thuis komen, het grootste deel van de Atlantische Oceaan ligt dan een stuk achter hem. Hij laat ons samen met hem hemels genieten van het binnenkomende zonlicht, de passagiers zitten achter hem in de met een Kevlar-deur afgesloten cabine.
Het enige wat ik mis in dit boek zijn enkele foto’s. Steve beschrijft foto’s die hij tijdens zijn rijke carrière heeft gemaakt, ze zijn spijtig genoeg niet opgenomen in zijn publicatie. Toegegeven, zijn woordenschat is soms prozaïsch en beschrijft perfect dat uniek gevoel tussen de wolken. Het is echt wel een boek om van te genieten, zeker vliegeniers in spe kan ik ‘20 West’ sterk aanraden. Ik leer vooral dat bescheidenheid en de drang om voortdurend bij te leren kenmerken zijn van top-piloten.
275 blz. Formaat 13 x 20 cm.
Paperback £8.99 (exclusief verzending.)
Bestellen kan o.a. via www.amazon.co.uk
Frans Van Humbeek
