Oshkosh (Wisconsin – VS), 31 juli 2022. ‘Eat, Sleep, Fly, Repeat’ was een van de meer populaire t-shirts op ’s werelds grootste luchtvaartevent tijdens een érg warme week in juli. Na de stille COVID-jaren is Oshkosh er weer in zijn absolute, volle glorie. “Unlike Anything Else” was het motto voor dit jaar en boy – het was de moeite!
Jack Pelton, CEO van de Experimental Aircraft Association (EAA) – met 250.000 leden de grootste General Aviation (GA) organisatie ter wereld – verklaarde trots dat de editie van dit jaar met 650.446 bezoekers alle records achter zich liet. Pelton: “Wie naar Oshkosh komt, wordt omringd door mensen uit heel de wereld die allemaal twee zaken gemeen hebben: hun grote liefde voor de luchtvaart en het feit dat ze nergens anders dan hier zouden willen zijn”.
Het is op het eerste gezicht een hele klus om een overzicht te krijgen van een mega event zoals Oshkosh. Het kostte me een dag vooraleer ik begreep hoe de hele organisatie werkte.
Cijfers? Cijfers.
Een manier om Oshkosh beter te kunnen bevatten en idee te krijgen van de grootte van dit evenement is door een aantal kerncijfers mee te geven:
- Totaal aantal vliegtuigen: Meer dan 10.000 vliegtuigen kwamen aan op Wittman Regional Airport in Oshkosh en andere luchthavens in het oosten van Wisconsin. Alleen al bij Wittman waren er 18.684 vliegtuigoperaties in de elfdaagse periode van 21-31 juli, wat een gemiddelde is van ongeveer 121 starts/landingen per uur wanneer de luchthaven open is. Klik hier voor een kleine impressie.
- Totaal aantal showvliegtuigen: 3.226, bestaande uit 1.375 vintage toestellen, 1.156 zelfgebouwde vliegtuigen (6 procent meer dan in 2021), 369 Warbirds (5 procent meer dan in ’21), 137 ultralights, 87 watervliegtuigen, 77 aerobatic-vliegtuigen en 25 autogyro’s.
- Kamperen: Meer dan 12.000 slaapplaatsen zowel in de vliegtuigen zelf als in drive-in campings waren goed voor de overnachtingen van naar schatting 40.000 bezoekers.
- Vrijwilligers: meer dan 5.000 vrijwilligers klopten meer dan 250.000 uur aan vrijwilligerswerk ter ondersteuning van het event.
- Commerciële exposanten: 803.
- Forums, workshops en presentaties: er werden meer dan 1.400 sessies gegeven.
- Sociale media, internet en mobiel: tijdens AirVenture werden meer dan 10,6 miljoen mensen bereikt via de sociale-mediakanalen van EAA, met een betrokkenheid van 1,1 miljoen. Tijdens het evenement werd ook meer dan 83.000 uur online EAA-videoclips bekeken.
- Internationale gasten: Internationale bezoekers keerden massaal terug in 2022, met meer dan 2.000 bezoekers uit 92 landen. Een tiental Belgen waren erbij.
- The Gathering: het jaarlijkse evenement van de EAA Aviation Foundation ter ondersteuning van haar luchtvaarteducatieprogramma’s trok meer dan 1.000 mensen en bracht meer dan 2 miljoen dollar op die gericht is om de deelname aan de luchtvaart te vergroten.
- Media: 797 journalisten ter plaatse, uit zes continenten.
- Economische impact: volgens een economische studie van de University of Wisconsin zou het event een slordige 170 miljoen dollar aan economische opbrengsten opleveren voor de vijf counties in de regio Oshkosh (Winnebago, Outagamie, Fond du Lac, Calumet en Brown).
’s Werelds drukste Air Traffic Control Tower
Amerikanen… als het maar het grootste, het beste, het geweldigste is! Op eender welke manier, gaande van hotdogs, over hamburgers, tot vliegtuigperformantie. Alles wat je je maar kunt bedenken. Het beste van de wereld, minder mag het niet zijn. Ben je niet de grootste of de sterkste? Dan ben je niet ambitieus genoeg. Ga dan maar naar huis, simpel.
Dus, als Wittman Regional Airport een week op het jaar de drukste luchthavenbewegingen op de planeet neerzet, zullen we het geweten hebben. De link naar het filmpje geeft ons een kort overzicht van hoe die 10.000 vliegtuigen in recordtempo landen en opstijgen op een (grote) zakdoek.
Eerst en vooral: er werken 64 ATC-professionals op de Oshkosh Tower – “de beste ATC controllers uit het land”, aldus Tony Molinaro van de FAA central service area. Om bij dit select groepje professionals te behoren moet je reeds je hoogtepunt in je carrière als air traffic controller bereikt hebben. De lat wordt hoog gelegd.
Er zijn zestien teams van elk vier man. Elk team bestaat uit een Team Leader, een communicator die praat met de piloot en twee spotters die de communicator influisteren wat hij moet zeggen. Correct – twee man die tegelijk de communicator continu aanspreken!
Om een goed team te vormen, blijven de leden de hele tijd samen, ook na het werk. Ze moeten elkaar volledig vertrouwen, en doen letterlijk alles samen die week.
De teams worden samengesteld uit een selectie van een 130-tal ATC-professionals die aan de oproep van de FAA beantwoordden om op Oshkosh te gaan werken. Iedere uitgekozen air traffic controller (atco) werkt een shift van acht à tien uur per dag. Als je na jaren ervaring op Oshkosh de nodige seniority opgebouwd hebt, kan je teamleader worden. Er vallen altijd wel enkele atco’s af en ieder jaar worden de gaten opgevuld met een vijftiental nieuwkomers. “Iedereen die bij onze ploegen werkt, is persoonlijk uitgekozen – it is the ultimate privilege to join the team in the sky.”
Van die zestien teams werken er op ieder moment vier op het terrein van Oshkosh zelf en drie teams in de tower. Een tijdelijke tower wordt bemand bij Fonds du Lac, een stadje ten zuiden van Oshkosh. Een laatste team vat post in een trailer bij Fisk, een punt waar toestellen in holding gaan bij het aanvliegen.
Vertrekbewegingen worden geleid door ‘Moo-Cows’, oftewel mobile communications, de houten platformen naast de runways.
Iedere runway heeft een set van drie gekleurde stippen. Wanneer toestellen op hetzelfde ogenblik de landing inzetten, zijn de gekleurde stippen de plaats voor hun touchdown. Het plannetje met de locatie van iedere stip is duidelijk zichtbaar op het ATC-scherm in de tower, om iedereen makkelijk zijn landingspositie te gunnen.
En de piloten zelf? Hen wordt sterk geadviseerd de NOTAMs te lezen, de instructies over de radio te volgen en de volledige radiostilte op de 118.5-frequentie in acht te nemen. Het is een proces dat nog altijd wordt verbeterd; één van de tips is om zo vroeg mogelijk in de week te vliegen en dan liefst nog in de ochtend, aldus Jay McKinty, air traffic manager. “Plan je vlucht en voorzie een uitwijkmogelijkheid.” Vijf incidenten op zondag leidden ertoe dat er een file in de lucht ontstond met honderden toestellen in de lucht in holding tot de runway terug open was. Een incident is meestal een toestel dat een kleine inschattingsfout maakt bij de landing en langs de baan belandt; op zich niets ernstigs maar erg genoeg om de hele operatie te vertragen.
Ken Gulliker, een Canadese piloot van een Piper Meridian vertelde me: “Het luchtruim van Oshkosh binnenvliegen met op je scherm drie dikke, witte cirkels van allemaal vliegtuigen in holding rond de drie meren in de buurt is bangelijk. Iedereen wordt naar dat ene punt begeleiden en jij vliegt daar tussen. Maar de procedure is erg goed uitgewerkt. Ik had minder moeite dan dat ik het me had voorgesteld. De luchtverkeersleiding is gewoon top. Opnieuw naar huis vertrekken is dan weer veel eenvoudiger. Je houdt je aan de instructies en de vlieghoogte bij het vertrek en eens je enkele mijlen van Oshkosh verwijderd bent, zet je eenvoudigweg koers naar huis. Iedereen een andere richting uit – easy.” All the best and happy landings, Ken.
Vrijwilligers als steunpilaar
Zoals eerder aangehaald helpen een 5.000-tal vrijwilligers voor, tijdens en na de EAA het hele gebeuren te onderbouwen en ze zorgen ervoor dat iedereen met een prettig gevoel en een glimlach naar huis gaat … om bij een volgende editie terug te komen.
Paula Crevier en haar man waren er in 1991 voor de eerste keer bij als vrijwilliger: “Ik heb een beetje vanalles gedaan,” zegt ze. “Mijn advies: vind iets wat jij leuk vindt en het gaat vanzelf. Het is dan geen opgave – het is gewoon prettig om met mensen die jouw passie delen, samen iets leuks te doen. En de nieuwe vriendschappen zijn het allerbeste dat je kan overkomen, toch?”
Ik zou zelf, net zoals de andere bezoekers, dan ook graag alle vrijwilligers van harte willen bedanken voor hun geweldige inzet – het is aanstekelijk om zo’n enorme groep luchtvaartfans en professionals te zien verbroederen, met dank aan de glimlach en spontane hulp van elke vrijwilliger. Hoedje af!
Wie komt naar Oshkosh?
De massa bezoekers die het event ontvangt kun je grosso modo in drie groepen onderverdelen: in de eerste plaats natuurlijk de eigenaars van de 10.000 vliegtuigen die samen met hun familie de grootste picknick/BBQ in de luchtvaart neerzetten op hun persoonlijke camping grounds gedurende de week van Oshkosh. Vliegtuigen worden zo goed als mogelijk bij elkaar geparkeerd per toesteltype, wat leidt tot uitwisseling van vliegervaringen, wisselstukken, sterke verhalen en het bouwen van vriendschappen voor het leven – niet noodzakelijk in die volgorde.
De tweede groep zijn de professionals die meedoen aan de dagelijkse luchtshows, aerobatics, warbird fly-pasts, maar ook deelnemers van de luchtmacht van de VS (USAF, viert de 75e verjaardag) die met zwaar materiaal als de C-5 Super Galaxy, KC-46 Air Tanker en een rits F-5s van de vliegschool bij Las Vegas, plus een A-10, een F-16, een KC-135 en de terugkeer van de B-29 ‘Doc’ kwamen aanzetten. Professionele bezoekers zijn ook diegenen die zakelijk de beurs bezoeken. Met vier hangars en tientallen stands rondom de hangars wordt er druk gehandeld in onderdelen, accessoires en vliegtuigen zelf! Anekdote: een nagelnieuwe replica van de F 13 stond er bijvoorbeeld te koop, een dag later was het bordje al verdwenen!
De grote meerderheid, tenslotte, zijn de luchtvaartfans die van overal in de Verenigde Staten en van ver daarbuiten naar Oshkosh afgezakt komen om er de grootste concentratie van GA-toestellen, warbirds en vintage planes op de planeet te bewonderen. De collectie toestellen op Oshkosh is uniek – zeker voor niet-Amerikanen onder ons – omdat de meesten ervan nooit naar Europa komen.
Oshkosh is ook Wisconsin, en wie Wisconsin zegt, zegt landbouwstaat. Bekend als ‘America’s Dairyland’, is het bekend in de USA voor zijn kazen. Jawel, hier wonen veel afstammelingen van Nederlandse, Duitse en Poolse immigranten. Milwaukee, ten zuiden van Oshkosh, is dan weer waar de Miller Brewing Company is gevestigd, biersoorten a gogo te proeven dus te lande. De mensen hier zijn open, vriendelijk en altijd klaar met een glimlach (geen zogenaamde plastic smile); dit is precies waarom Oshkosh zo populair is en blijft.
De warbirds blijven een indrukwekkend onderdeel van Oshkosh met hele rijen P-51 Mustangs, B-25 Mitchells, C-47 Dakotas, Bearcats en meer exotische toestellen. Een feest voor de fotografen!
Een speciale plaats op Oshkosh is ook voorbehouden aan de Vietnamoorlog op Oshkosh. Met de Yellow Ribbon Honor Flight werden Vietnamveteranen geëerd met een gratis reis naar Washington D.C. om kosteloos de verschillende oorlogsmonumenten te bezoeken. De veteranen keerden naar Oshkosh terug op vrijdagmiddag en duizenden mensen verwelkomden hen thuis om hen de erkenning te geven die ze verdienen.
« De Honor Flight is traditioneel een van de meest emotionele en aangrijpende evenementen van de AirVenture-week », zegt Rick Larsen, EAA’s Vice President, Communities & Member Programming. « We zijn er trots op een evenement te organiseren dat eert wat Vietnamveteranen voor dit land gedaan hebben en om hen een ervaring van hun leven te bieden. »
American Airlines leverde hun Flagship Valor Airbus A321-vliegtuig voor de vlucht, dat speciaal is geverfd om de Medal of Honor-ontvangers te erkennen. Het toestel wordt gevlogen door een volledig vrijwillige bemanning van piloten en cabinepersoneel van American Airlines.
Op de wekelijkse Farmer’s Market van Green Bay, 100 km verderop gelegen, stond dit koppel (zie foto). De broer van de vrouw keerde niet terug uit Vietnam: “Niemand stond onze jongens op te wachten na hun diensttijd in Vietnam. Nochtans hadden ze het welverdiend. Mijn broer, en zovele anderen, werden doodgezwegen. Een schande. Dat EAA hun eert, strekt hun tot eer,” zei het koppel, met de tranen in de ogen.
The Oshkosh Rules
De stichter van het hele luchtvaartgebeuren, Paul Poberezny, startte de beweging in 1953 in, naar goede Amerikaanse gewoonte, de kelder van zijn huis. Zijn oorspronkelijke visie is gestoeld op drie principes die vandaag nog steeds gelden:
- wees vriendelijk tegen iedereen,
- behandel de vliegtuigen en alles erom heen met respect,
- raap elk stukje afval op dat je tegenkomt!
Opmerkelijk proper was het er, en dat bleef het er ook, op Oshkosh. Ik heb op een hele week slechts één verloren oordopje zien liggen, een niemendalletje op een weide van die omvang!
Sterke GA lobbyorganisatie
Hoewel zelfgebouwde vliegtuigkits nog steeds een groot deel van de activiteiten van de organisatie uitmaakt, omvat de EAA vandaag ieder aspect van de recreatieve, commerciële en militaire luchtvaart, inclusief ruimtevaart.
De eerste EAA-fly-in werd gehouden in september 1953 op wat nu Timmerman Field is, als een klein onderdeel van de Milwaukee Air Pageant. Minder dan 150 mensen registreerden zich het eerste jaar als bezoekers en slechts 21 vliegtuigen woonden het evenement bij. De receptie werd in de grote zaal van de Miller bierbrouwerij gehouden, zei Dick Knapinski, directeur communicatie EAA. “Alle deelnemers waren er, dat kun je je vandaag niet meer voorstellen.”
In 1970 kwam de jaarlijkse show wegens plaatsgebrek naar Oshkosh. Met de nieuwste uitbreiding die op 20 juli werd ingehuldigd is er een splinternieuw Pilot Profiency Center, een Youth Education Center en het EAA Conference Center ter beschikking van de leden.
Jack Pelton: “We hebben wat geluk gehad. Het project is voor COVID gestart en alle bouwmaterialen en de tijdslijn waren contractueel vastgelegd. Hierdoor konden we deze maand net voor de show opengaan. Mochten we het programma later zijn gestart, waren we nu pas halfweg en had het ons minstens 30 % meer gekost. Timing, right.”
De hele operatie kostte 6.2 miljoen dollar, allemaal betaald via een apart financieringsprogramma van sponsoren en liefdadigheidsgroepen, speciaal om het jaarlijkse lidgeld van 40 dollar niet de hoogte in te moeten jagen.
Want vergis je niet: EAA is dan wel het jaarlijkse feest van de leden en de fans, maar tijdens het jaar wordt er keihard gelobbyd op alle lokale en federale niveaus in de Verenigde Staten om de sportluchtvaart veiliger en sterker te maken, maar bovenal om sturing te geven aan de machtige grassroots-beweging van General Aviation.
Het nieuwste Aeroeducate Programme dat met het Youth Education Center werd opgezet, is erop gericht om jongeren van 5-18 jaar via een web-gestuurd platform van programma’s in de richting te stuwen van luchtvaart gerelateerde activiteiten, met uiteindelijk het oog op een carrière in de luchtvaartindustrie.
Het EAA Youth Eagle programma vierde dit jaar zijn 30e verjaardag. Meer dan 50.000 piloten hebben als vrijwilligers deel genomen aan het luchtdoopprogramma om meer dan 2.3 miljoen jongeren te inspireren om hun eerste stappen in de industrie te zetten. Tom Poberezny, de zoon van de stichter van de EAA stond aan de wieg van dit programma. Helaas overleed hij tijdens de eerste dag van de show na een korte ziekte op 78-jarige leeftijd.
Gen. Jacqueline Van Ovost, Air Commander US Transportation Command van de USAF en haar man, Alan Frosch, zijn twee leidende figuren die zich inzetten om de volgende generatie jongeren warm te maken voor de luchtvaart: “Het is belangrijk dat je je talent niet op de tafel laat liggen”, zegt ze, “Je kunt niet worden wat je niet kent – vandaar het belang van die ene persoon, dat ene event, die ene mentor, die de nodige goesting geeft om in de luchtvaart te stappen. Het is een kwestie van jonge mensen ervan te overtuigen dat ze het kunnen waarmaken en er met steun van hun mentor ook zullen geraken. Take action, go get it is mijn motto.”
EAA heeft 900 lokale chapters in de USA alleen, plus een aantal internationale afdelingen, die ieder hun lokale jeugd zullen ondersteunen om de volgende generatie te ondersteunen en klaar te stomen.
Het Franse Daher Aerospace bood twee Amerikaanse studenten een Young Eagles stage aan. Dit jaar ging de beurs naar Lauren Meyer, uit Murfreesboro, Tennessee, een student in ingenieurs- en computerwetenschappen van de University of Tennessee en Anthony Garza, uit San Antonio, Texas, Bachelor of Science in Aerospace engineering aan Texas A&M University.
Beiden werkten vijf weken in juni en juli in de vestiging van Daher in Tarbes, vlakbij de Pyreneeën. Lauren Meyer werd geïntegreerd in het TBM care-team om nieuwe diensten voor klanten uit te werken, terwijl Anthony Garza de taak kreeg om de PT6-motor voor het ontwerpbureau te digitaliseren.
Bij hun terugkeer namen ze een week deel aan EAA AirVenture Oshkosh 2022 met het Daher-team. Hun stage is all inclusive, accommodatie en werkervaring waren inbegrepen. Ze kregen ook een rondleiding in de Airbusfaciliteiten in Toulouse.
« Deze kans is een unieke ervaring voor de ontvangers », zegt Nicolas Chabbert, Senior Vice President van Daher Aircraft Division en CEO van Daher Aircraft Inc. “Ze brachten tijd door met ons team in Frankrijk en deden expertise op in hun interessegebieden binnen onze marketing- en ondersteuningsafdelingen. We hopen dat de ervaring een verschil zal maken in hun toekomstige carrières, terwijl dit ook ons bedrijf ten goede komt door samen te werken met een toekomstige generatie besluitvormers in de luchtvaartindustrie.”
Aanvragen voor de stage van 2023 worden deze winter aangekondigd op de Daher-website en de geselecteerde kandidaten worden onthuld op de Sun’N’fun Aerospace Expo in april 2023.
Modernization of Special Airworthiness Certificates (MOSAIC) en JMB Aircraft
Een topprioriteit van EAA’s lobbywerk is de modernisering van speciale luchtwaardigheidscertificaten ofwel uit het Engels afgekort: MOSAIC. Er wordt veel verwacht van MOSAIC onder de vorm van een hervorming van de categorieën van lichte sport- en experimentele luchtvaartuigen (LSA) om de veiligheid aanzienlijk te vergroten en de groei van de algemene luchtvaart te stimuleren.
Madison Nortz, EAA Government Advocacy: “De huidige maat- en gewichtsvoorschriften beperken de inzetbaarheid van lichte sportvliegtuigen op vliegscholen. Door die beperkingen te wijzigen van een willekeurig gewicht naar een prestatiegebaseerde maatstaf, zullen grotere en meer aangepaste vliegtuigen inzetbaar zijn. Dat leidt op zijn beurt tot een breder publiek aan studenten en instructeurs die ermee kunnen vliegen, en wordt de toegang tot vliegtraining aanzienlijk vergroot. Dit zal vliegscholen de mogelijkheid bieden om hun vloot op te frissen door van grotere en duurzamere LSA’s een haalbare optie te maken voor trainingsoperaties. MOSAIC zal ook de beperking opheffen dat aangedreven LSA’s een zuigermotor moeten hebben. Dit zal een boost geven aan elektrische en hybride toestellen en opent de deur voor andere nieuwe aandrijftechnologieën.”
MOSAIC is een speerpuntprogramma voor EAA. Er wordt druk onderhandeld met de FAA en eind van het jaar worden de eerste resultaten verwacht.
In de EU bestaan de ultralichte vliegtuigen in vele opzichten uit dezelfde casco- en motorcombinaties als de LSA’s in de Verenigde Staten, maar zonder een groot aantal van de beperkingen waarmee sportpiloten in de VS te maken hebben. In de EU kunnen vele toestellen als een LSA vliegen maar met een hoger maximaal startgewicht. Ze kunnen hogere snelheden halen omdat onder meer intrekbare landingsgestellen en propellers met constante snelheid zijn toegestaan. Bijgevolg kunnen ultralights hier zelfs voor veel commerciële doeleinden worden gebruikt.
« Je kan stellen dat wat er gaande is in de EU op het vlak van reglementering een voorloper zou kunnen zijn van hoe onze post-MOSAIC-wereld eruit zou kunnen zien hier in de VS », zegt Dan Johnson, expert op het gebied van de LSA-industrie.
« De EU en de VS lopen een soort van haasje-over als het op regelgeving aankomt », aldus Johnson. “Ik heb dit al meerdere keren gezien. Op dit moment loopt de EU voor op ons als het gaat om functies, snelheidslimieten en maximale startgewichten van hun ultralights, maar ik denk dat we hen opnieuw kunnen inlopen eens de MOSAIC-herschrijving definitief is. Dankzij een doorgedreven samenwerkingsrelatie tussen overheden en universiteiten gedijt innovatie op dit moment goed in de EU. Hierdoor zouden ze in de toekomst opnieuw een sprong voorwaarts kunnen maken met nieuwe ideeën die we op dit moment nog niet eens onderzoeken, zelfs nadat wij MOSAIC ingevoerd hebben. »
De verschillen tussen de EU ultralight- regelgeving en de LSA-regelgeving in de VS kan aangetoond worden met het voorbeeld van de JMB Aircraft VL3, verkocht in de VS door Alion Aviation.
Flying meldde eerder het volgende: Dit gestroomlijnde high-performance model kan in de EU worden besteld met de Rotax 912ULS, 912iS, 914UL Turbo of de 141 pk 915iS Turbo-motor, waarbij de laatste 200 ktas kruissnelheid levert op de VL3 met intrekbare versnelling, een variable speed propeller en een maximaal startgewicht van 1500 pond. Deze snellere versie van de VL3 is nu beschikbaar voor de Amerikaanse markt, maar alleen als een Experimental Exhibition of een zogenaamd ‘51 procent amateurgebouwd met fabrieksassistentie’-model waarvoor minimaal een certificaat van privépiloot vereist is om met het toestel te vliegen en verschillende soorten van vluchten uit te voeren, inclusief vluchten onder IFR-omstandigheden.
Hetzelfde VL3-casco is beschikbaar voor de Amerikaanse piloten als een SLSA, met ofwel 912ULS- of 912iS Rotax-motoropties, maar met een vaste schroef en vast landingsgestel, en Amerikaanse LSA-beperkingen van 120 ktas kruissnelheid en 1.320 pond maximaal startgewicht. Hoewel niemand weet hoe de toekomstige LSA-regelgeving eruit zal zien na MOSAIC, is het mogelijk dat vliegtuigen zoals de veel capabelere EU-versie van de VL3 uiteindelijk gekwalificeerd worden voor Amerikaanse piloten met het certificaat van sportpiloot.
Bovendien heeft JMB Aircraft een versie van hun VL3 aangedreven door een TurboTech-turbinemotor. Het model zal volledige FADEC-controle hebben en aangezien er geen prestatiedoelen zijn vrijgegeven, is het onduidelijk hoe deze turbine VL3 zou passen in het MOSAIC-raamwerk van de FAA.
En de Belgen?
Olivier Ronveaux: “In Oshkosh ben ik als een officiële JMB-demopiloot, ik maakte demovluchten met potentiële klanten op Fond du Lac Airport, gelegen twintig minuten ten zuiden van Oshkosh. Ik vloog 55 demo’s gedurende de week met een VL3 915 van een Amerikaanse eigenaar. Deze VL3 915 heb ik overgevlogen van Tucson in Arizona en ik breng hem ook terug naar die eigenaar. Sinds mijn overtocht in 2016 zijn er nu achttien VL3’s in de VS. Je kan u wel voorstellen dat het orderboekje vol staat sinds de komst van de Rotax 915.”
Djamald Devos uit Tielt, West-Vlaanderen, bezocht Oshkosh voor de tweede keer met zijn vrouw Kathy: “In 2019 waren we hier voor het eerst. Overweldigend, fantastisch. Ik ben spotter en Oshkosh is absoluut uniek. Vanaf acht uur ’s morgens tot zes uur ’s avonds lopen we rond om vliegtuigen te fotograferen.”
JMB Aircraft was, zoals hierboven al aangestipt, aanwezig met de VL3 Evolution aangedreven door de Turbotech TP-R90 motor die al hoge ogen gooide op AERO.
Stephane D’haene is een Belg die in Tijuana, Baja California, Mexico woont. Daar staat de fabriek die ICON amfibievliegtuigen bouwt voor de Noord-Amerikaanse markt. Stephane, afgestudeerd aan de Hogeschool West-Vlaanderen, schoof in 2018 als Sales & Marketing manager van BlackWing Sweden op naar commercieel directeur van Porto Aviation Group, die in Italië de ALISPORT Silent2 Electro self-launch zweefvliegtuigen bouwt. In juli 2021 werd hij Senior VP Operations voor ICON Aircraft en sedert januari van dit jaar is hij de COO van het bedrijf.
“We bouwen het vliegtuig in Tijuana en maken het op een 10-tal uur vliegklaar in onze fabriek in Californië. Onze klanten moeten verplicht een cursus volgen om het toestel te leren vliegen – veiligheid gaat voor alles.”
“De ICON A5 is een recreatief vliegtuig met een eenvoudige dashboard – na enkele uren opleiding kan je reeds solo vliegen – en met lage operationele kost. De A5 is FAA Certified in the Primary Category met een Garmin 796 avionics suite. Voor in het geval van nood is er een parachute aan boord.”
Cate Brancart van GAMA Europe (zie artikel ) was er ook. Cate is een voorvechter om meer vrouwen bij de luchtvaart te betrekken. Ze werkt samen met Margaret Brill van de EAA Aviation Foundation, die de activiteiten van WomenVenture coördineert. « Terwijl we de vijftiende verjaardag van dit programma vieren, blijft de kern ervan hetzelfde: vrouwen aanmoedigen om hun plaats in de luchtvaartwereld te vinden en door te zetten met hun ideeën, dromen en talenten. »
EAA WomenVenture wordt gehost door The Boeing Company, met steun van United Airlines, de luchtmacht van de Verenigde Staten, Endeavour Air, Ford Motor Company, General Aviation Manufacturers Association, Women in Aviation International en The Ninety-Nines.
Bert Buyle en zijn zoon Berend waren naar eigen zeggen in Oshkosh “om er te genieten van dat onmiskenbare geluid van de motoren van de warbirds, de geweldige manier waarop al die toestellen zijn gerestaureerd en onderhouden worden. Dat is een niveau van wereldklasse! En misschien de belangrijkste reden: omdat je hier zoveel interessante mensen tegenkomt!” Bert is CEO van EURAMEC, bouwer van vluchtsimulatoren uit Hamme, bij Sint-Niklaas. “Oshkosh is uitstekend om te netwerken, we zijn hier om business te doen,” zegt Bert ter verduidelijking.
Met dank aan Oshkosh-kenner Willy Hoskens voor de reistips.
