Sint-Truiden, 26 februari 2024. Op 3 maart 1945 kwamen twee B-17s met elkaar in botsing. De vliegtuigen stortten neer in Havré en Forchies-la-Marche en daarbij vielen acht slachtoffers in het ene en één slachtoffer in het andere vliegtuig. Eric Richard Gaillet publiceerde er al in 2016 een boek over bij gelegenheid van de inhuldiging van het gedenkteken voor de twee bemanningen. Onlangs verscheen van deze auteur een roman gebaseerd op deze gebeurtenis. Een reden om het originele, non-fictie boek nog eens te herlezen.
‘Deux shillings’ is een atypisch boek omdat het niet het stramien volgt dat auteurs van boeken over vliegtuigcrashes tijdens de Tweede Wereldoorlog meestal aanhouden. Doorgaans begint zo’n boek met een korte inleiding over de oorlog en de luchtoorlog gevolgd door hoofdstukken over de USAAF of RAF, de eenheid waartoe het vliegtuig behoorde, de basis waarvan het vertrok, het vliegtuigtype, de weg die de piloot of bemanning aflegde, de (nacht)jagers van de tegenstander, de gebeurtenissen van de fatale dag, de ooggetuigen en de gevolgen. Maar niets van dit alles in ‘Deux shillings’.
De moeder van de auteur en haar broer, nog kinderen aan het einde van de oorlog, waren zeer onder de indruk van de gebeurtenissen van 3 maart 1945. Blijkbaar kwam dit meermaals ter sprake wat de auteur ertoe aanzette om een onderzoek naar de crashes te beginnen. Hij kon contact maken met de familie van een aantal protagonisten in de Verenigde Staten en zo de hand leggen op heel wat correspondentie van één bemanningslid, radio-operator Charles A. ‘Buddy’ Ollman, met zijn moeder en ook van familieleden van andere bemanningsleden onder elkaar zowel voor als na de fatale dag. Hij vertaalde de brieven naar het Frans en plaatste ze gewoon achter elkaar zonder commentaar. De ondertitel van dit boek is dan ook ‘Correspondance inédite’.
Het grootste deel van het boek bestaat uit de brieven die ‘Buddy’ Ollman aan zijn moeder schreef tijdens zijn opleiding in de Verenigde Staten en zijn verblijf in Groot-Brittannië. Hij schreef vaak en veel naar zijn moeder en andere familieleden maar alleen de brieven aan zijn moeder zijn bewaard gebleven. De weinige briefwisseling in de andere richting zijn een handvol brieven van zijn moeder die na zijn dood in Groot-Brittannië toekwamen en ongeopend geretourneerd werden met op de omslag een stempel ‘Overleden’.
Daarna volgt het relaas van Hélène Boudjemaa, de moeder van de auteur, en andere Belgische ooggetuigen van de fatale gebeurtenis gevolgd door het relaas van overlevenden uit de twee B-17s zoals de USAAF het optekende in het officiële verslag.
Het volgende deel is de correspondentie van de families van de bemanningsleden met elkaar en met twee bemanningsleden die tot de vaste bemanning van de bommenwerper van ‘Buddy’ behoorde maar die dag niet in dat vliegtuig zaten. Ook hier weer vooral brieven gericht aan de moeder van ‘Buddy’.
De auteur correspondeerde ook met de enige overlevende van de B-17 van ‘Buddy’, de staartschutter, die op miraculeuze wijze de crash overleefde. Ook met andere nazaten van enkele bemanningsleden kwam hij in contact.
Het boek geeft een goed beeld van het dagelijks leven van een bemanningslid van een bommenwerper. Je leest over de vertwijfeling van een jongeman nadat hij niet geselecteerd werd voor een pilotenopleiding en welke opleiding hij dan wel zou volgen. Je krijgt ook een inkijk hoe het thuisfront alles deed om hun zoon toch enig comfort te bezorgen in de vorm van kleding, koekjes, …. Tussen de regels kan je ook wel merken dat de grote afstand van huis en de lange tijd dat hij zijn familie niet meer zag, op hem woog. Je merkt ook dat de missies van een bommenwerpersbemanning zo stressvol waren dat de jonge piloten er grijs haar van kregen en dat de lege bedden in hun slaapverblijf na een missie de stemming drukten.
De familie Ollman verloor niet alleen hun jonge familielid maar de vader van ‘Buddy’ overleed kort nadat het bericht van de dood van hun zoon aan de familie bezorgd was. Zijn moeder kon zich aanvankelijk niet over de dood van haar enige zoon zetten; ze bleef lang hopen dat hij op een dag toch op haar stoep zou staan. In 1953 bezocht ze toch zijn graf op de Amerikaanse begraafplaats van Neuville-en-Condroz (perk D, rij 6, graf 11).
Op 8 mei 2016 werd in Forchies-la-Marche een gedenkteken ingehuldigd dat herinnert aan de slachtoffers van de gebeurtenis van 3 maart 1945.
Als u nieuwsgiering bent naar de betekenis van de titel ‘Deux shillings’, moet u het boek lezen. Dit is een bijzonder, bij momenten ontroerend boek, ik kan het aan iedereen aanbevelen. Het is verkrijgbaar als ‘print-on-demand’ via Amazon.com maar kan ook besteld worden via de auteur. U kan hem contacteren via https://ericgailletrichard.wordpress.com/
Eric Richard Gaillet schreef ook enkele andere boeken waaronder ‘La route de Chemnitz’, een fotoboek van 60 bladzijden over de bovenstaande gebeurtenissen, en een fictieboek ‘Deux Shillings, souvenirs d’un fils perdu’ gebaseerd op diezelfde gebeurtenissen.
‘Deux shillings. Correspondance inédite’ door Eric Richard Gaillet, uitgegeven in 2016. ISBN 9781530863440, 230 bladzijden waarvan een twintigtal bladzijden met foto’s aan het einde van het boek.
