Grimbergen, 21 juni 2024. Een van de twee ronde vliegtuigloodsen, ontworpen door Alfred Hardy, is volledig gerestaureerd en opgeleverd. Liv Swers (6) die vlakbij het vliegveld woont, mocht op vrijdag 21 juni 2024 het lintje doorknippen, samen met burgemeester Bart Laeremans, schepen van erfgoedbeleid en toerisme Karlijne Van Bree en schepen van gebouwen Kristen Hoefs.
De loodsen zijn een perfect voorbeeld van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. De overheid besliste al snel na de bevrijding om de luchthaven van Haren-Evere niet langer te gebruiken voor de burgerluchtvaart. De door de Duitsers uitgebreide militaire luchthaven van Melsbroek moest aangepast worden als nationale luchthaven voor passagiers- en vrachtvervoer. Voor opleiding en sportvliegerij zou tussen het drukke handelsverkeer geen plaats zijn op Melsbroek, daarom werd naar Grimbergen gekeken als locatie voor vliegopleiding en de ‘kleine luchtvaart.’ De houten vliegtuigloodsen die de Duitse bezetter had achtergelaten, voldeden absoluut niet meer aan de eisen voor de stalling van sportvliegtuigen.
Aannemer Alfred Hardy (°Boussu 8 september 1900, †Beersel 29 januari 1965), vooral gespecialiseerd in metaalwerken, had tijdens de oorlogsjaren goede contacten opgebouwd met Emile Blaton (directeur aannemersbedrijf Blaton-Aubert), Marcel Malderez (secretaris-generaal van het Ministerie van Verkeerswezen) en Edmond Crabbe (directeur van het Bestuur der Luchtvaart). De Gentse hoogleraar Gustave Magnel, een autoriteit wat betreft betonconstructies, was een persoonlijke vriend van Emile Blaton. De verzamelde innovatieve ideeën van deze heren, lagen aan de basis van de Grimbergse loodsen.
In juli 1946 vroeg Alfred Hardy een patent aan op het unieke ontwerp voor de betonnen cirkelvormige loodsen. De aanbesteding voor de bouw van vliegtuigloodsen op Grimbergen werd openbaar gemaakt in november 1946, de maand waarin de Regie der Luchtwegen (RLW) werd opgericht. Op 10 maart 1947 werd het bouwproject toegekend aan Blaton. Heel wat arbeiders uit Grimbergen en de nabije omgeving vonden een job op de werf. Al op 27 november 1947 kon minister van verkeerswezen Achiel Van Acker de eerste loods (H2) inhuldigen. Het was bitter koud, in lege olievaten werden vuurtjes gestookt om de gasten wat te verwarmen. De arbeiders herinnerden zich later nog hoe ze van de minister glaasjes jenever kregen om de opening te vieren. Op 12 juli 2007 werden de loodsen door de toenmalige minister Dirk Van Mechelen beschermd als erfgoed. Het dossier van de restauratie kreeg sindsdien – gelukkig – de steun van opeenvolgende ministers, burgemeesters en schepenen.
De opdracht voor de restauratie ging naar het bedrijf Eiffage PIT en architect Lotte Van Hemelrijck. Schepen Karlijne Van Bree, bevoegd voor erfgoedbeleid, benadrukte in haar speech onder meer de prima samenwerking met Recreatief Vliegveld Grimbergen (RVG) en vliegveldcommandant René Van Campenhout. Van 2021 tot en met 2023 werden onder meer de poorten, dakranden en de centrale lichtkapellen onder handen genomen. Daarna volgde de vervanging van de golfplaten op de poorten. De nieuwe ‘beglazing’ bestaat uit UV bestendig polycarbonaat. Vooral de rails waarop de grote poorten draaien, waren dringend aan vervanging toe. Tijdens de renovatie die in verschillende fasen gebeurde, moest telkens een deel van de vliegtuigen tijdelijk verhuizen naar nieuwe gebouwde metalen loodsen die plaats bieden aan twaalf vliegtuigen. Volgens schepen Kristen Hoefs, bevoegd voor gebouwen, bedraagt de totale kost van de totale restauratie ongeveer twee miljoen euro, exclusief BTW. Via het Agentschap Onroerend Erfgoed ontving de gemeente een subsidie van 600.000 euro, na de volledige afwerking volgt nog een extra bijdrage van 300.000 euro. Opmerkelijk is wel dat de twee beschermde Hardy-loodsen nog altijd de functie vervullen waarvoor ze origineel ontworpen zijn, namelijk de zeer efficiënte stalling van in totaal 50 vliegtuigen.
Schepen Karlijne Van Bree: “Gisteren nog kreeg ik een reactie van een piloot die toch wel fier was dat zijn vliegtuig in een dergelijke monumentale loods kan gestald worden. In 2025 is het thema van Open Monumentendag ‘architectuur’ en dus kan de gemeente Grimbergen geen mooier bouwwerk in de kijker zetten dan onze ronde vliegtuigloodsen. Wist je trouwens dat in Grimbergen drie gidsen actief zijn om hun kennis over het vliegveld en zijn loodsen door te geven? Je kan een rondleiding in de loodsen boeken via toerisme@grimbergen.be .”
Meer informatie over de loodsen kan je vinden in dit artikel:
https://www.hangarflying.eu/2022/08/hardy-vliegtuigloodsen-in-de-kijker-op-open-monumentendag-2022
Frans Van Humbeek
