Lijssenthoek Military Cemetery telt 10.784 graven van 30 nationaliteiten. Er werden 9.901 Commonwealth gesneuvelden begraven, waarvan 24 niet geïdentificeerde. Er rusten ook 883 militairen van andere nationaliteiten, voornamelijk Franse en Duitse gesneuvelden, waarvan 11 niet geïdentificeerde. Er staan acht ‘special memorials’ voor gesneuvelden die met enige waarschijnlijkheid hier begraven werden maar waarvan de exacte plaats niet gekend is.
Bij de 9.901 Commonwealth gesneuvelden, zijn er 94 van het Royal Flying Corps of de Royal Air Force. De begraafplaats, ontworpen door Sir Reginald Blomfield, is na Tyne Cot Cemetery de grootste begraafplaats van het Gemenebest in België. We hebben slechts enkele foto’s van de RFC-graven online geplaatst, gewoon ter illustratie.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag het dorp Lijssenthoek tussen de geallieerde militaire basissen in de achterhoede en de slagvelden van Ieper. Dicht bij het front, maar buiten het bereik van de meeste Duitse veldartillerie, werd het een natuurlijke plaats om gewonden te verzamelen die konden vervoerd worden naar hospitalen verder van het front. Van 1915 tot 1920 was hier in het gehucht Lijssenthoek het grootste evacuatiehospitaal van de Ieperboog gevestigd. De begraafplaats werd eerst gebruikt door het Franse 15de Hôpital d’Evacuation (HOE) en vanaf juni 1915 werd ze gebruikt door de Commonwealth strijdkrachten.
Een van de RFC-gesneuvelden is Lieutenant Colonel Donald Swain Lewis DSO. Op het ogenblik van zijn dood was hij de bevelvoerend officier van 2 Wing RFC. Op 14 september 1914 was hij een van de eersten om te experimenteren met een zender om het schieten van de artillerie bij te sturen. Een collega schreef over hem dat hij eigenhandig het vliegtuig bestuurde en tegelijk de zender bediende en dat soms tot drie uur aan een stuk. Aanvankelijk maakte hij deel uit van 4 Squadron, daarna kreeg hij het bevel over 3 Squadron om uiteindelijk het bevel over 2 Wing te voeren. Ondanks deze post met veel verantwoordelijkheid, bleef hij regelmatig observatieopdrachten uitvoeren. Zo ook 10 april 1916 toen hij met de Morane Saulnier Parasol van 1 Squadron en met Captain Arthur Witherby Gale van de 2nd Life Guards als observer (geen RFC waarnemer) op missie vertrok. Ze werden om 11.30 uur door de Duitse luchtafweer geraakt en stortten neer in de omgeving van Wijtschate. Ze werden naast mekaar begraven op Lijssenthoek Military Cemetery (graven V-A-25 en 26).
Het bezoekerscentrum, geopend op 21 september 2012, vertelt het verhaal van deze unieke site. Het is een bezoek meer dan waard. In een databank kan je de exacte locatie van een grafsteen opzoeken of dagboekfragmenten van het hospitaal (casualty clearing station) opvragen. Het verhaal van de Britse vliegvelden rond Poperinge en van de piloten van het Royal Flying Corps die er dienst deden, is er rijkelijk geïllustreerd. Je kan luisteren naar audio-fragmenten uit brieven en dagboeken, of kijken naar de geschonken of opgegraven voorwerpen. Het is dagelijks open tussen 9 en 18 uur.
De fietstocht ‘Flyboys’ vertrekt aan het bezoekerscentrum Lijssenthoek en neemt je mee naar tien markante plaatsen die het verhaal vertellen van de Britse vliegeniers.
