Deze gedenksteen staat langs een veldweg zonder naam, een zijweg van de Rue Survillers in het gehucht Survillers. Op het monument staan de volgende namen: A. Brannigan, J.S. Silver, P.R. Humphries, R. Rogers en A.G. Templeton. Het zijn bemanningsleden van Halifax JD371 van het 77 Sqn die hier neerstortte in de nacht van 27 op 28 augustus 1943.
Extra info werd ons bezorgd door Jules Tielemans:
‘Tijdens een wandeling, vorig weekend, in de Condroz en meer bepaald op grondgebied Modave liep ik, te midden van een veldweg tussen de weiden, op een gedenksteen met daarop:
– bovenaan het logo van de RAF: Per ardua ad astra
– gevolgd van 5 namen nl. A. Brannigan, J.S. Silver, P.R. Humphries, R. Rogers en A.G. Templeton (Rogers moest Rodgers zijn maar stond oorspronkelijk fout op de gedenksteen)
– en onderaan: 77 Squadron
Het verwonderde mij geen datum of andere gegevens op deze gedenksteen te vinden. Het zou gaan om de crashplaats van de Halifax JD371 Sqn code KN-O die op 27 augustus 1943 om 20.55 u is opgestegen in Elvington en is neergeschoten door Martin Drewes in de buurt van Darmstadt waarna hij op 28 aug is neergestort. Van de bemanning zouden er enkelen de crash overleefd hebben en de anderen op het oorlogskerkhof te Heverlee begraven zijn. Deze gegevens heb ik gevonden op de site Lost Bombers (nvdr: deze website is ondertussen verdwenen).
In mei 2010 terug bezocht door Thierry Cardon. Monument nog in goede staat.
In de loop van 2013 werden belangrijke wijzigingen aangebracht aan het gedenkteken voor Halifax JD371/KN-O van 77 Squadron. Eind 2012 werd er een groepje vrijwilligers gevormd onder de naam “Groupe Halifax Modave”. Ze konden het gemeentebestuur overtuigen van de noodzaak om enkele aanpassingen aan te brengen: de originele steen, geïnspireerd op de CWGC grafstenen, vermelde slechts de namen van de vijf overleden bemanningsleden terwijl er toch 8 man in de Halifax zat; bovendien stond er een foutje in één van de namen.
De steen werd aangepast met de 8 namen van de bemanningsleden: P/O Augustine Brannigan (piloot, omgekomen), F/S Ronald Rodgers (co-piloot, omgekomen), Sgt James S. Silver RCAF (boordwerktuigkundige, omgekomen), Sgt Arthur W. Beard (navigator, kon naar Engeland terugkeren), F/S Peter R. Humphries (bommenrichter, omgekomen), Sgt William P. Catley (radio-operator, kon naar Engeland terugkeren), Sgt Alexander G. Templeton (rugkoepelschutter, omgekomen), Sgt William Palmer (staartschutter, kon naar Engeland terugkeren). De vijf gedode bemanningsleden werden aanvankelijk op het kerkhof voor geallieerde piloten en bemanningsleden op het vliegveld van Brustem begraven. Na de oorlog werden ze overgebracht naar het CWGC kerkhof van Heverlee. De aangepaste gedenksteen werd verplaatst en staat nu voor het kerkhof van Modave (Rue Petit-Modave) waar het onderhoud beter en systematischer gebeurt dan op de plaats waar hij voorheen stond. Het gedenkteken op zijn nieuwe plaats werd ingehuldigd op 28 augustus 2013 ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de crash. Dit gebeurde met de nodige luister en in aanwezigheid van families van de bemanningsleden, van de 90-jarige Bill Foote, voorzitter van de 77 Squadron Association met 37 oorlogsmissies op zijn actief, vertegenwoordigers van de Britse en Canadese Ambassade, een vertegenwoordiger van Koning Filip en andere personaliteiten. De Belgische Luchtmacht had niet alleen zijn muziekkapel afgevaardigd maar twee F-16s kwamen een doorvlucht maken over de plaats van het gedenkteken.
Op de plaats van de crash (Rue Survillers) kwam een houten kruis dat dezelfde dag ingehuldigd werd. Het is geïnspireerd op het kruis dat al in 1943, in volle bezetting, op de crashplaats verscheen en het werk was van de plaatselijke schrijnwerker, de Heer Davin.
Aan de acht bemanningsleden werd postuum het ereburgerschap van de gemeente Modave toegekend. Op 22 maart 2014 werd het certificaat van ereburger aan Ann Palmer, dochter van staartschutter Sgt William Palmer, overhandigd.
Diezelfde nacht kwam er nog een Halifax neer in België: te Haulchin (Estinnes), tussen Mons en Binche, kwam Halifax JD368/ZA-A van 10 Squadron neer. Zeven van de acht bemanningsleden konden het vliegtuig tijdig verlaten; zes ervan konden naar Groot Brittannië ontsnappen en één kwam in krijgsgevangenschap terecht. Het enige slachtoffer was Sgt George R.M. Warren RCAF. De neef van George Warren, Geoff Warren, is een lid van de “Groupe Halifax Modave”. De naam van Sgt George Warren werd ook op het verplaatste monument van Modave aangebracht.
De gedenksteen aan het kerkhof van Modave is gemakkelijk te vinden: komende van de N641 draai je de Rue Petite Modave in en na ongeveer 150 meter is het kerkhof aan de linkerkant. De gedenksteen staat buiten het kerkhof langs de weg. Het kruis in de omgeving van de plaats waar het vliegtuig neerkwam is iets moeilijker te vinden. Rij zover als mogelijk in de Rue Survillers: op het einde kan je de auto moeilijk kwijt; probeer dus de wagen aan de kant te zetten op een plaats waar je de zware landbouwvoertuigen niet hindert. De laatste honderden meters leg je best te voet af. Aan het eind van de Rue Survillers staat een huis en voorbij dat punt is de weg toch niet meer bruikbaar voor een gewone auto. Ongeveer 100 meter voorbij dat huis staat het kruis midden tussen de weiden. Zowel bij de gedenksteen aan het kerkhof als bij het kruis staat een infobord met o.a. een kaart. De twee plaatsen liggen niet zo ver uit elkaar en een fervente wandelaar kan een mooie wandeling maken wanneer hij zijn auto aan het kerkhof achterlaat en het kruis te voet bezoekt.
Voor meer details over de crashes van JD371 en JD368 en de herdenking van 2013 kan u terecht op de volgende websites:
http://www.rememberjd371.be/index.htm
http://halifaxjd371kno.com/
Met dank aan Marc Lambotte van de “Groupe Halifax Modave”.
