17 augustus 1943 staat in de annalen van de luchtoorlog te boek als de dag van de Schweinfurt-Regensburg missie. Het doelwit in Regensburg was een vliegtuigfabriek waar Messerschmitt Bf 109 jachtvliegtuigen werden gebouwd; Schweinfurt was het centrum van de Duitse kogellager-industrie en kogellagers waren een essentieel onderdeel van allerlei machines. De missie naar Regensburg was de eerste zogenaamde ‘shuttle-missie’ waarbij de bommenwerpers na het bombardement niet omkeerden om terug naar hun vertrekpunt in Engeland te vliegen maar over Oostenrijk en Italië naar het inmiddels bevrijde Noord Afrika vlogen.
Van de 230 naar Schweinfurt uitgestuurde B-17s gingen er 36 verloren terwijl bij de bommenwerpers met doelwit Regensburg 24 van de 146 niet terugkeerden, een verlies van bijna 1 op 6.
Een van de bommenwerpers uitgezonden naar Regensburg was B-17F 42-30389/QE-Z van het 331ste Bombardement Squadron van de 94ste Bombardement Group. Het was door de bemanning gedoopt met de naam ‘Dear Mom’.
De bemanning bestond uit piloot 1Lt Bernard W. Nayovitz, copiloot 2Lt James F. Smith, bommenrichter 2Lt Robert P. Allison, radio-operator T/Sgt Arthur McDonnell, navigator 2Lt Murlyn F. Burnett, en vijf boordschutters T/Sgt Albert V. Beyke (rugkoepel), S/Sgt Jack H. Loveless (buikkoepel), S/Sgt James W. Tolbert (staart), S/Sgt Beverly C. Geyer (rechterflank) en S/Sgt Jacob J. Dalinsky (linkerflank).
Nog boven België, op weg naar hun doelwit, werden de bommenwerpersformaties aangevallen door Duitse jagers. ‘Dear Mom’ werd frontaal onder vuur genomen door de Fw 190s van I./JG 26. Hauptmann Karl Boris claimde een B-17 ten oosten van Diest.
Het toestel ontplofte in vlucht en de resten kwamen neer op het gehucht Oostereinde van Lummen. Slechts vier bemanningsleden overleefden: T/Sgt Arthur McDonnell, S/Sgt James W. Tolbert, S/Sgt Beverly C. Geyer en S/Sgt Jacob J. Dalinsky.
T/Sgt McDonnell kon het vliegtuig tijdig verlaten maar door het bloed in zijn ogen kon hij zijn landing niet inschatten; hij kwam zwaar neer en zou zijn leven lang de gevolgen van de verwondingen aan rug en heup meedragen. Hij zou de rest van de oorlog in een krijgsgevangenkamp doorbrengen. Ook S/Sgt James W. Tolbert was gewond en werd opgepakt en ook hij maakte de rest van de oorlog als krijgsgevangene mee. S/Sgt Geyer en S/Sgt Dalinsky konden uit handen van de bezetter blijven en slaagden erin Engeland terug te bereiken, respectievelijk begin december 1943 en begin 1944.
De zes overige bemanningsleden, 1Lt Bernard W. Nayovitz, 2Lt James F. Smith, 2Lt Robert P. Allison, T/Sgt Albert V. Beyke, 2Lt Murlyn F. Burnett en S/Sgt Jack H. Loveless overleefden de klap niet; ze werden aanvankelijk door de Duitsers op het geallieerde kerkhof midden het vliegveld van Brustem begraven. Later werden ze overgebracht naar het Amerikaanse militaire kerkhof van Neuville-en-Condroz maar de stoffelijke resten van Nayovitz en Beyke werden op vraag van hun nabestaanden naar respectievelijk Israel en de Verenigde Staten overgebracht.
Op 17 augustus 2013 werd te Lummen een gedenksteen onthuld als herinnering aan deze dramatische gebeurtenissen van zeventig jaar geleden. Voor deze gelegenheid was John Tolbert, zoon van de staartschutter James Tolbert vanuit de Verenigde Staten overgekomen. Aan de plechtigheid namen ook een vertegenwoordiger van de Amerikaanse Ambassade, het gemeentebestuur Lummen en Oud-Strijders Lummen deel.
Meer details kunnen gevonden worden op de volgende links:
Aanbevolen lectuur:
The Schweinfurt-Regensburg Mission: American raids on 17 August 1943 door Martin Middlebrook
Forteresses sur l’Europe , 17 août 1943 door Roger Anthoine.
Sinds zaterdag 19 augustus 2023 staat bij het monument een informatiebord met QR-code. Nabestaanden van piloot 1Lt Bernard ‘Bernie’ W. Nayovitz bezochten dat weekend het monument. Gila Druk, een achternicht van Bernie, en haar man Chaim kregen van Rudy Kenis (gewezen lid van de historische kring van Lummen) een grondige uitleg over de laatste vlucht van de ‘Dear Mom’. De familie was Rudy en zijn team heel dankbaar omdat de gedachtenis aan Bernie hier in Lummen verder blijft leven.
