In de nacht van 15 op 16 oktober 1942 viel een Wellington van 12 Squadron RAF te Wintershoven (nu deel van Kortessem). De volledige bemanning kwam om.
Wellington III serial BJ606/PH-S voerde een bombardementsopdracht uit naar Keulen.Op de terugweg werden ze gevolgd door de radarpost van Meeuwen. Die stuurde er de bemanning Oblt Wilhelm Telge en Uffz Walter Telsnig van 4./NJG 1 van Brustem op af. Telge vuurde op de linkermotor waarna de Wellington neerstort. Aan boord waren:
Sgt Robert Bayley , piloot
F/O Jack Johannesen RAAF, copiloot
Sgt Alec G. Willans, navigator
Sgt Geoffrey C. Willis, bommenrichter
F/S John E.F. Martin RAAF, radio-operator
Sgt Edmund St.A. Richardson RCAF, staartschutter
De Wellington werd normaal gevlogen door één piloot maar F/O Johannesen was de derde copiloot in de laatste vier missies van deze bemanning. Waarschijnlijk ging het om piloten die pas in het squadron toegekomen waren en een eerste vlucht als copiloot maakten om wat ervaring op te doen met een bemanning met al wat operaties op de teller alvorens er met hun eigen bemanning op uit gestuurd te worden.
De zes bemanningsleden werden aanvankelijk begraven op het kerkhof voor geallieerde piloten en bemanningsleden op het vliegveld van Brustem. Zo kon de bezetter beletten dat de Belgische bevolking bloemen op de graven zou leggen of andere patriottische manifestaties zou houden.
Nadat de Gemeente Kortessem en de Heemkundige Kring Kortessem in 2013 al een eerste herdenking hadden gehouden voor de bemanning van een Whitley van 51 Squadron die in deelgemeente Vliermaalroot crashte (met één dode en drie krijgsgevangenen en één bemanningslid dat kon ontkomen), toog Jos Punie aan de slag voor het onderzoek naar de tweede crash in de gemeente. In de aanloop naar de herdenking werd door Alois en David Stulens van Lost Planes (http://users.skynet.be/lostplanes.net/) de crashplaats onderzocht naar resten van het vliegtuig en ze konden inderdaad nog een aantal kleinere fragmenten terugvinden en identificeren.
Het resultaat was de herdenking en onthulling van een gedenksteen aan de kerk van Wintershoven op zondag 15 oktober 2017, exact 75 jaar na de crash. Jos was erin geslaagd om contact te leggen met enkele families van de gesneuvelde bemanningsleden en één van hen, Mevrouw Nicky Cooper, kwam uit Australië om de herdenking van haar grootoom bij te wonen. Samen met Jos onthulde ze het gedenkteken.
Na de herdenking kon iedereen meer te weten komen over de crash in het parochiaal centrum waar een tentoonstelling gehouden werd over het vliegtuig en zijn bemanning. Op maandag 16 oktober 2017 konden de oudste leerlingen van de lagere school de tentoonstelling bezoeken zodat ook zij iets meekregen van wat er in hun dorp en gemeente gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
We sluiten deze beschrijving af met woorden die voorzitter van de Heemkundige Kring Kortessem en drijvende kracht achter de herdenking, Jos Punie, uitsprak bij het onthullen van de gedenksteen. Zijn woorden verdienen meer dan alleen de aandacht van de aanwezigen op de herdenking. Jos had het over hetgeen de gedenksteen niet vertelt:
“De steen vertelt niet dat de ouders van Robert Bayley drie maanden later een tweede zoon, Gilbert verloren. Hij was eveneens bij de RAF en kwam om in een verkeersaccident tijdens bevolen dienst.
De steen vertelt niet dat Tom Willans zonder kinderen achter bleef, toen zijn zoon Alec hier het leven liet. Tom werd 100 jaar en vond troost door zich in te zetten voor zijn eigen gemeente. Maar geen dag in zijn lange leven dat hij niet aan Alec dacht.
De steen vertelt niet dat Robert, de broer van Edmund Richardson in 1945 sneuvelde tijdens de gevechten in Italië. Hun zus bleef als enige van de familie achter. Haar zonen vertelden mij dat ze zich hun oom Edmund maar heel vaag herinneren.
De steen vertelt niet over het laatste sprankeltje hoop van moeder Jessie Martin. Tegen beter weten in bleef ze hopen dat haar zoon misschien toch ergens ondergedoken zat in België of Frankrijk.
De steen vertelt ook niet over het verdriet van moeder Bessie Johannesen. Zij wou zo graag het graf van haar zoon bezoeken om haar verdriet te kunnen verwerken. Dat valt zwaar als je zoon letterlijk aan de andere kant van de aardbol begraven ligt.
De steen vertelt ook niet over de zorgen van het gezin Willis. Na de dood van vader moest moeder gaan werken om een inkomen te hebben voor haar vier kinderen. De oudste dochter nam dan maar huishoudelijke taken en de zorg voor haar jongere broers en zus over.
De zorgen van deze zes mannen stopten op 15 oktober 1942. De steen vertelt niet dat de zorgen van hun ouders, broers, zussen en kinderen toen voorgoed begonnen.”
De personen op de foto zijn mevrouw Nicky Cooper, het familielid van Jack Johannesen uit Australië, en Jos Punie.
Jos Punie schreef een brochure van 36 bladzijden over de bemanning en het vliegtuig. De brochure is te bekomen op de UIT-dienst van de gemeente Kortessem tegen de kostprijs van 5 euro: Uit in Kortessem, Pieter Geert Buckinxstraat 5, 3720 Kortessem, 011 / 37 93 30, uit@kortessem.be.
