Aan de kerk van Trois-Ponts staan twee gedenkplaten voor onderdelen van de 82nd Airborne Division. Beide gedenkplaten herdenken gebeurtenissen van 21 december 1944.
De 505th Parachute Infantry Regiment, onderdeel van 82nd Airborne Division, kwam aan in Werbomont op 20 december 1944 en werd meteen naar Trois-Ponts gezonden. Ze werden aangevuld met onderdelen van o.a. de 80th Airborne Anti-Aircraft Battalion. De benaming van deze laatste eenheid was een beetje misleidend want het bataljon bestond uit drie batterijen anti-tank geschut en drie batterijen luchtafweer. In Trois-Ponts troffen ze nog een grote groep Amerikaanse geniesoldaten die de verdediging van de plaats al min of meer georganiseerd hadden. De onderdelen van de 1111th Engineer Combat Group hadden Trois-Ponts al enkele dagen met succes verdedigd tegen de Duitse panzerspitsen maar deze zagen de versterking van het 505th PIR graag komen.
Een nieuwe Duitse aanval kwam op 21 december. De Amerikanen bezetten een klein bruggenhoofd op de rechteroever. Daar werden ze onder de voet gelopen door de Duitse infanterie en tanks. Ze trokken zich terug op de linkeroever waarna de Amerikaanse artillerie de Duitse tanks en infanterie konden bestoken zonder de eigen troepen in gevaar te brengen. Zo konden ze de Duitse aanvallers succesvol afstoppen. De bemanning van een antitank-kanon van het 80th had een groot aandeel in het tegenhouden van de eerste Duitse aanvallers. Het AT-kanon was dat van 1Lt Jake Wertich, Cpl Stokes Taylor, PFC Harold ‘Harry’ Robison en PFC Gordon S. Smital. Ze kwamen als eerste onder Duits vuur en drie van de vier werden bijna onmiddellijk gedood, de enige die het nog een tijdje kon uithouden was Stokes Taylor. Uiteindelijk moest ook hij zijn positie verlaten en bij zijn terugtocht werd hij neergeschoten. 1Lt Wertich en Cpl Taylor ontvingen postuum het Distinguished Service Cross.
Een gedenkteken op een pleintje aan de kerk van Trois-Ponts herdenkt de vier G.I.’s van de 80th AA Battalion. Een tweede gedenkteken ernaast werd opgericht voor het 505th Parachute Infantry Regiment. Op de grond voor de gedenkplaat voor het 505th PIR is nog een tweede gedenkplaat geplaatst met de namen van de gesneuvelden van deze eenheid.
Wat vooraf ging.
Het verhaal van de vier soldaten van het 80th AA Battalion doet denken een gebeurtenis drie dagen eerder, op 18 december, ook in Trois-Ponts. We willen dit hier niet onvermeld laten alhoewel er niet meteen een band is met de luchtvaart. Twaalf manschappen van de 526th Armored Infantry Battalion waren op weg om hun eenheid te vervoegen in Malmedy toen ze in Trois-Ponts aangesproken werden door geniesoldaten van de 1111th Engineer Combat Group. Deze waren bezig met de bruggen over de Amblève en de Salm te Trois-Ponts klaar te maken om ze te laten springen terwijl Duitse tanks naderden vanuit Stavelot en Wanne. De mannen van het 526th stelden hun kanon op aan twee elkaar opvolgende nauwe viaducten en slaagden erin de eerste en waarschijnlijk ook de tweede tank uit te schakelen. Het Duitse tegenvuur trof het stuk echter en dode vier van de manschappen: Pfc Dallas W. Buchanan, Cpl Donald E. Hollenbeck, Pfc Lillard B. McCollum en Pvt James L. Higgins. Voor hen is op 19 januari 2020 een gedenkplaat ingehuldigd aan de viaducten op Route de Coo (N633) en de Route de Trois-Ponts (N68). In het vlakbij gelegen Stavelot is er in de Chemin du Chateau ook een gedenkteken waar o.a. deze vier namen op voorkomen.
