Op de gemeentelijke begraafplaats ligt het graf van Sabena radio-operator Jozef-Maria Clauwaert. In de omgeving van Maribor (ex Joegoslavië,) nabij de grens tussen Oostenrijk en Hongarije, werd het C-47 Sabena-cargovliegtuig OO-CBY aangevallen door een MiG. De 41-jarige Clauwaert werd gedood tijdens de aanval, de andere bemanningsleden overleefden de beschieting.
Jozef Marie Clauwaert (°Aalst, 19 december 1912) was na zijn humaniora gaan werken als schrijver bij het Ministerie van PTT, Zeewezen en Luchtvaart. De viertalige Jozef volgde de cursus in radiotelegrafie en behaalde zijn brevet. Hij was drie termijnen (1933, 1934, 1935) radio-operator bij Sabena alvorens een eerste keer vast te worden aangeworven van 1 februari 1936 tem 31 december 1940. Volgens zijn familie vluchtte hij kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog met echtgenote Blanche Marie Eulalie Foubert naar Algiers en kreeg er een uitkering van Sabena. De bedoeling was om door te reizen naar Congo, maar daar is hij niet geraakt. Het echtpaar keerde tijdens de eerste dagen van januari 1942 terug naar België. Tijdens de oorlog hadden ze een groothandel in parfumerieartikelen in Zottegem. Op 15 januari 1946 tekende hij een nieuw contract bij Sabena. Hij vloog altijd als radio-operator, bevoegd op DC-3, DC-4, Convair en DC-6. Jozef maakte in juli-augustus 1950 deel uit van de bemanningen van de Sabena-vliegtuigen die het transport van de Belgische vrijwilligers naar Korea verzorgde, de zogenaamde Pacific Airlift.
In 1954 kocht het Joegoslavische ministerie van landbouw fokvarkens in Groot-Brittannië. Sabena had het contract voor het transport ‘Big Lift’ weten binnen te rijven. De Sabena-dierenvluchten met cargo C-47/DC-3 tussen Blackbushe (nu EGLK, Hampshire, Groot-Brittannië) en Belgrado (ex Joegoslavië) startten op maandag 24 mei 1954. Op donderdag 3 juni 1954 werden twee DC-3’s (OO-AWK en OO-CBY) ingezet die fokvarkens moesten overvliegen van Groot-Brittannië naar Zagreb. We bevonden ons in de periode van de Koude Oorlog en de grens tussen Oostenrijk en Joegoslavië, in de buurt van het te overvliegen Oostenrijkse Graz, was een zeer gevoelige zone, mede door de aanwezigheid van onder meer de Britse en Russische bezettingsmachten.
De Sabena DC-3 OO-CBY was op donderdag 3 juni 1954 om 03.23 uur (04.23 lokaal) vertrokken op Melsbroek voor de vlucht naar Zagreb. Eerder die nacht was het cargovliegtuig opgestegen in Blackbushe voor de vlucht naar Melsbroek. De tussenstop in Melsbroek was nodig voor de brandstofbevoorrading. De commandant was Arsène Devreese, de Brit Douglas Wilson was copiloot en Victor Sluyts was boordmecanicien. Radio-operator Jozef Clauwaert zat achter de cockpit in het radiocompartiment.
Volgens commandant Devreese merkte copiloot Wilson ongeveer na vier minuten vliegen van Graz voor het eerst een jachtvliegtuig. Op het moment van de onderschepping bevond de boordwerktuigkundige zich tussen de twee piloten. Jozef Clauwaert werd verwittigd dat er een MiG in de buurt was, hij kwam even kijken en ging dan terug naar zijn plaats. Daarna werd de DC-3 zonder verdere waarschuwingen onder vuur genomen. Vier projectielen werden door de MiG op de OO-CBY afgevuurd, waarvan twee binnenin de romp tot ontploffing kwamen. Clauwaert werd door een van deze projectielen gedood. De boordcommandant Devreese werd ernstig gewond door granaatscherven in zijn schouder en de boordwerktuigkundige Victor Sluyts werd slechts licht gewond. Om 09.09 uur zette Wilson de beschadigde OO-CBY neer op de luchthaven van Graz.
Al op 6 juli 1954 openbaarde het Bestuur der Luchtvaart het onderzoeksrapport. Volgens de onderzoekers was het uitgesloten dat de OO-CBY van de route zou afgeweken zijn in de door Rusland bezette zone in Oostenrijk of in Hongarije. De Belgische onderzoekscommissie besloot dat de OO-CBY zonder enige waarschuwing werd aangevallen en dat de C-47 zich niet in een verboden zone had bevonden. Naar aanleiding van de Sovjet-beschuldigingen werden de drie bemanningsleden Devreese, Wilson en Sluyts in augustus 1954 andermaal ondervraagd, deze keer enkel door Sabena. Directeur exploitatie van Sabena Anselme Vernieuwe schreef in zijn brief van 20 augustus 1954 aan de directeur van het Bestuur der Luchtvaart dat de crew niet afweek van de eerdere verklaringen. De bemanningsleden verklaarden opnieuw dat het jachtvliegtuig geen teken had gegeven om hem te volgen, het draaide slechts drie cirkels rond de DC-3. De piloten konden niet verklaren waarom de positiebepaling die de Sovjets gaven, afweek van de route die ze meenden gevolgd te hebben. Voor Vernieuwe was het dossier hiermee gesloten. De Sovjetregering heeft wel zijn spijt betuigd maar weigerde verantwoordelijkheid te erkennen.
Zie ook het artikel ‘Belgisch burgervliegtuig beschoten door MiG’, www.hangarflying.eu/2014/08/belgisch-burgervliegtuig-beschoten-door-mig/
