Josephus ‘Jef’ ‘Poeske’ Scherens, geboren te Werchter op 17 februari 1909, overleden te Leuven op 9 augustus 1986.
Jef Scherens werd geboren in Werchter, zijn ouders waren niet echt welstellend. Daarom moesten de kinderen, Jef was de jongste van vijf, al snel zelf aan de slag en zo kwam Jef eerst in een papierfabriek te Haren en daarna in een zeemvellenfabriek te Zaventem terecht. De afstand van thuis naar het werk legde hij af met de fiets. Binnen het groepje dat dagelijks de tocht naar het werk en terug aflegde, was hij een van de snelste en dat inspireerde hem om het als wielrenner te proberen, het voorbeeld van zijn twee jaar oudere broer August ‘Giel’ volgend. In 1924, slechts 15 jaar oud, maakte hij zijn wielerdebuut in een plaatselijke wedstrijd, en al doende leerde hij de stiel als wielrenner. In 1926 behaalde hij zeven overwinningen en had hij al een mooie reputatie als sprinter opgebouwd. In datzelfde jaar trok hij ook de aandacht van een sponsor, een fietsenhandelaar uit Haren. Uiteindelijk zou 1927 de echte start van zijn wielercarrière worden: in dat jaar behaalde hij 40 overwinningen op 56 wedstrijden. Hij was nog maar 18 jaar maar verdiende bijna zoveel met sponsoring en winstpremies als in de fabriek. Vanaf 1928 zou hij naast wegwedstrijden ook steeds meer op de piste rijden en het is daar dat Poeske Scherens internationaal bekend zou worden.
We gaan hier niet het volledige palmares van ‘Poeske’ Scherens opsommen, dat zou ons te ver leiden; we beperken ons tot zijn meest gedenkwaardige prestaties. In 1931 werd hij voor de eerste maal Belgisch Kampioen snelheid op de baan bij de profs (voor de niet kenners: de discipline snelheid is een sprint één tegen één over een afstand van 1000 m en dit over minstens twee ritten; wanneer iedere renner een rit wint, komt er een beslissende derde rit). De titel van Belgisch Kampioen zou Jef Scherens tussen 1931 en 1947 liefst 15 maal behalen. Het jaar daarop behaalde hij voor het eerst de wereldtitel in deze discipline en hij zou die elk jaar van 1933 tot 1937 opnieuw winnen en ook nog eens in 1947 naast een tweede plaats in 1938; in 1939 haalde hij de finale die echter niet gereden werd wegens het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. In 1933 ontving hij de Nationale Trofee voor Sportverdienste.
Jef Scherens verdiende goed zijn brood met het wielrennen en hij leerde vliegen in de vliegschool van Jef Guldentops. Naar verluid ging hij al solo na anderhalf uur les en op 31 oktober 1934 behaalde hij zijn vliegbrevet. In Vleugels boven Klein Brabant staat vermeld dat Poeske Scherens met het zelfgebouwde vliegtuig van Leopold Paridaens uit Puurs zou gevlogen hebben. Dit is zeer onwaarschijnlijk aangezien het vliegtuig eind 1929 ten tonele verscheen en Jef Scherens pas vijf jaar later zijn vliegbrevet behaalde. In 1936 koopt Jef een eigen vliegtuig, een Tipsy S-2 éénzitter met registratie OO-ARL. Hij gebruikte het vliegtuig vooral voor ontspanning maar ook heel af en toe om de verplaatsing te maken naar wedstrijden in het buitenland. Bij het uitbreken van de oorlog was het gedaan met vliegen: in een krantenartikel beschreef Jef Scherens hoe hij nog een laatste maal aan de omheining van het vliegveld van Haren naar zijn Tipsy ging kijken. Bij de ‘schoonmaak’ van het luchtvaartregister in 1946 werd zijn Tipsy uit het register geschrapt.
Zoals reeds aangehaald, hernam hij de internationale competitie na de oorlog met een Belgische en Wereldtitel in 1947 waarna zijn wielercarrière langzaam maar zeker achteruit ging. In het voorjaar van 1951 nam hij afscheid van de wielerbaan. Hij had blijkbaar genoeg verdiend tijdens zijn wielerloopbaan om te rentenieren. Het vliegen hernam hij niet meer maar hij werd wel erelid van de Les Vieilles Tiges de Belgique. Als renner was hij jarenlang lid geweest van de Leuvense Koninklijke Stoempersclub die vanaf 1963 de Grote Prijs Poeske Scherens organiseerde. Hij woonde ook in Leuven en overleed in het AZ Gasthuisberg in 1986 maar hij is begraven in zijn geboortedorp Werchter.
Wie meer wil weten over Jef ‘Poeske’ Scherens kunnen we boekje ‘Het fenomeen “Poeske” Scherens’ van Fran Herpelinck aanbevelen (verschenen bij Uitgeverij Peeters te Leuven in 2013, nummer 10 in de reeks SALSA-cahiers).
Met dank aan Marcel Rosvelds.
Hartmut Koelman van de Leuvense Universitaire Aeroclub signaleerde ons dat Jef ‘Poeske’ Scherens in 1959 een van de stichtende leden van deze aeroclub was. Bij de oprichting noemde de club Aeroclub Leuven; in 1963 zou ze haar huidige naam aannemen. Bijna 20 jaar nadat hij door de oorlog gedwongen was om de luchtvaart vaarwel te zeggen, was hij blijkbaar nog steeds actief in luchtvaartmiddens.
